Հայաստանի էներգետիկ անվտանգությունը և մթնոլորտ CO2- ի արտանետումները կրճատելու կլիմայական պարտավորությունների կատարումը հնարավոր է ապահովել էներգիայի արտադրության մաքուր աղբյուրների մասնաբաժնի ավելացման շնորհիվ: Այս և այլ արդիական հարցեր քննարկվեցին Երևանի պետական համալսարանում տեղի ունեցած «Հայաստանի կանաչ քառակուսին» Clean Energy Talk միջոցառման շրջանակներում: Քննարկումը կազմակերպվել էր Ռոսատոմ Պետկորպորացիայի կողմից `ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության և Երևանում գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնի հետ համատեղ:
Կանաչ քառակուսի» կոնցեպտը ենթադրում է էներգետիկայի զարգացում, որը հիմնված է քամու, ջրի, արևի և ատոմի էներգիայի օգտագործմամբ էլեկտրաէներգիայի արտադրության վրա, որի դեպքում ջերմոցային գազերի արտանետումները հավասար են զրոյի: Մաքուր սերնդի աղբյուրներին հետևողական և ողջամիտ անցումը թույլ կտա Հայաստանին կազմել իր իդեալական «կանաչ քառակուսին: Եվ այդ նպատակներն արդեն դրված են մինչև 2040 թվականը Հայաստանի էներգետիկ նոր ռազմավարական ծրագրում:
«Հայաստանում էներգետիկայի զարգացման հիմնական գերակայությունները՝ վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների (ՌԷՍ) և միջուկային բաղադրիչի մասնաբաժնի ավելացումն է: Նախատեսվում է մինչև 2030 թվականը կառուցել 55 ՄՎտ հզորությամբ «Մասրիկ» արևային էլեկտրակայան, 400 ՄՎտ հզորությամբ «Այգ-1» և «Այգ-2»կայաններ, 5 այլ միջին չափի արևային կայաններ` 120 ՄՎտ հզորությամբ, 325 ՄՎտ հզորությամբ փոքր արևային էլեկտրակայաններ և 100 ՄՎտ հզորությամբ ավտոնոմ կայաններ: Իսկ մինչև 2040 թվականը ՝ 500 ՄՎտ ընդհանուր հզորությամբ հողմային էլեկտրակայանների կառուցում՝ մրցակցային սակագնային առաջարկների առկայության դեպքում: Նաև, մինչև 2023 թվականը նախատեսվում է կառուցել 50 ՄՎտ հզորությամբ փոքր հիդրոէլեկտրակայաններ արդեն իսկ տրված լիցենզիաների շրջանակներում », – ասաց ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության էներգետիկայի վարչության պետ Տիգրան Մելքոնյանը:
Այս պահին Հայաստանում գեներացման հիմնական աղբյուրը շարունակում է մնալ Հայկական ԱԷԿ-ը: Միջուկային էներգիայի մասնաբաժինը երկրի էներգետիկ հաշվեկշռում կազմում է շուրջ 40 տոկոս և համակարգի կայունության համար կարևոր և անհրաժեշտ բաղադրիչ է: Ակնկալվում է նաև, որ ատոմակայանի աշխատանքը երկարաձգվելու է 2026 թվականից հետո, իսկ ապագայում՝ նոր ատոմակայան կկառուցվի:
«Համաշխարհային միտումները ցույց են տալիս, որ ավելի ու ավելի շատ երկրներ են ընտրում ատոմային էներգիան: Ատոմակայանները ներկայում ապահովում են ամբողջ աշխարհում ցածր ածխածնային էներգիայի շուրջ 30%-ը. 443 ռեակտորներ շահագործվում են 32 երկրներում: Եվրոպական հանձնաժողովը միջուկային էներգիան ներառել է էկոլոգիապես մաքուր սերնդի տեսակների պաշտոնական ռեգիստրում: Այսօր կարևոր է նաև հաշվի առնել, որ էներգիայի պահանջարկը կաճի, և միայն ատոմակայանները կկարողանան բավարարել էլեկտրաէներգիայի աճող պահանջարկը ՝ առանց շրջակա միջավայրին վնաս պատճառելու», – ասաց Յուրի Սվիրիդենկոն ՝ կյանքի երկարացման նախագծի ղեկավարը: հայկական ԱԷԿ-ի ռուսական կողմից:
Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների և միջուկային էներգիայի զարգացումը կօգնի նվազեցնել մթնոլորտ ածխաթթու գազի արտանետումները և Հայաստանը դարձնել առաջատար այս ցուցանիշով: