Բաժին. Տնտեսական

Հայաստանի Հանրապետություն. Թուրք-իրանական տնտեսական կապերն անկում են արձանագրել

«Միջին Արեւելքի երկու  հարեւան գերտերություն՝ Իրանը եւ Թուրքիան, թեեւ դիվանագիտական լեզվով միմյանց բարեկամ ու եղբայր  են համարում, սակայն իրականում թե՛ քաղաքական եւ թե՛ տնտեսական ոլորտներում մրցակիցներ են: Քաղաքական ասպարեզում ոչ միայն ջանք չեն խնայում իրենց ազդեցությունը մեծացնելու տարածաշրջանի երկրներում, այլեւ հաճախ այդ երկրների տեսակետները տարածաշրջանային հարցերում հակասական են:

Ինչ վերաբերում է Տնտեսական համագործակցության կազմակերպության (ECO) հիմնադիր անդամ նշյալ երկրների տնտեսական փոխհարաբերություններին, ապա հարկ է նշել, որ 2000 թ., երբ դեռ չէր շահագործվել Իրան-Թուրքիա գազատարը, դրանց ծավալն ընդամենը մեկ միլիարդ դոլար էր: 2001 թ. այն գործարկվեց, եւ 8 տարի հետո այդ թիվը հասավ մինչեւ 10 միլիարդ դոլարի: Իսկ 2012 թ., երբ ԱՄՆ, ԵՄ եւ ՄԱԿ-ի սահմանափակումներն Իրանի դեմ իրենց գագաթնակետին էին հասել, Թեհրան-Անկարա փոխհարաբերությունների ծավալն ավելի քան 20 միլիարդ դոլար էր, ինչը, թերեւս, ԱՄՆ-ից Իրանի հետ տնտեսական փոխհարաբերություններում որոշակի արտոնություն կորզելն էր, եւ դրա շնորհիվ զգալիորեն աճել էր Իրան ներկրվող ապրանքների ծավալը: Դա, փաստորեն, Թեհրան-Անկարա առեւտրատնտեսական հարաբերությունների բարձրակետն էր, որից հետո անկում է արձանագրվել:

Ընթացիկ տարվա 7 ամիսների կտրվածքով դրանց ծավալը նախորդ տարվա համեմատ 33 տոկոս անկում է արձանագրել, եւ, փորձագետների կարծիքով, մինչեւ տարեվերջ անկումը մեծ հավանականությամբ 1/4 կկազմի: Հաշվի առնելով, որ Թուրքիան շուրջ 35 տոկոսով ավելացրել է Բաքվից ներմուծվող գազը, կարելի է նշել, թե հենց «փոքր եղբայր» Ադրբեջանի գազի հաշվին է Իրանից պակաս գազ գնում, երբ դրա դեմ սահմանափակում չի դրվել»:

Share