Այսօր` հուլիսի 12-ին, լրանում է Արևելյան համագործակցության շրջանակներում Եվրահանձնաժողովի ՓՄՁ զարգացման նոր նախաձեռնության` East-Invest ծրագրին մասնակցության առաջարկներ ներկայացնելու վերջնաժամկետը: Հատկանշական է, որ ծրագրի շրջանակներում հայտարարված մրցույթում ներկայացված է նաև Հայաստանը` Հայաստանի Փոքր և միջին ձեռնարկատիրության զարգացման ազգային կենտրոնի (ՓՄՁ ԶԱԿ) անմիջական մասնակցությամբ:
Ինչպես «Բիզնես 24»-ի հետ հարցազրույցում նշել է ՓՄՁ ԶԱԿ-ի գործադիր տնօրենի ժ/պ Կարեն Գևորգյանը` Հայաստանի ՓՄՁ ԶԱԿ-ը ծրագրին մասնակցում է որպես հայաստանյան գործընկեր: Կարեն Գևորգյանի տեղեկացմամբ` ծրագրի իրականացման առաջարկը նախապատրաստվել և կառավարվելու է Հունաստանում ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի կողմից: Ծրագրին որպես գործընկեր մասնակցելու են նաև Արևելյան Հարևանության երկրներից` Ադրբեջանը, Բելառուսը, Վրաստանը, Մոլդովան և Ուկրաինան, Եվրամիության երկրներից` Ֆրանսիան, Իտալիան, Էստոնիան, Բելգիան, Իսպանիան, Գերմանիան և Սլովենիան, ծրագրին կմասնակցեն նաև Թուրքիան, Ալբանիան և Սերբիան:
ՓՄՁ ԶԱԿ-ի ներկայացուցչի խոսքերով` ծրագիրը հավանության արժանանալու դեպքում Հայաստանի ՓՄՁ ԶԱԿ-ը հնարավորություն կունենա գործարար կապեր հաստատել բոլոր վերը նշված երկրների բիզնեսին աջակցող կառույցների հետ: Ծրագրի շրջանակներում նախատեսված բազմաթիվ միջոցառումները կնպաստեն ՓՄՁ աջակցող կառույցների կարողությունների ընդլայնմանը, ինչպես նաև նշված երկրների ՓՄՁ սուբյեկտների միջև գործարար կապերի զարգացմանը և համագործակցության հաստատմանը:
«Բիզնես 24»-ի հարցին, թե ինչպիսին են ծրագրից սպասվող ակնկալիքները` ՓՄՁ ԶԱԿ-ի գործադիր տնօրենի ժ/պ Կարեն Գևորգյանը նշել է, որ ծրագրի հավանության արժանանալու դեպքում հայաստանյան և արտերկրյա ՓՄՁ սուբյեկտների միջև հաստատված գործարար համագործակցության շրջանակներում նախատեսվում է ՓՄՁ-ների միջազգայնացմանն ուղղված միջոցառումների անցկացում (ցուցահանդեսներ, համաժողովներ, փոխադարձ այցելություններ, B2B միջոցառումներ և այլն): Ակնկալվում է նաև, որ ծրագրի շրջանակներում տեխնիկական աջակցություն կցուցաբերվի East-Net-ի ՓՄՁ սյուբեկտներին` վերջիններիս կարողությունների զարգացման և միջազգային համագործակցության հնարավորությունների ընդլայնման ուղղությամբ (սեմինարներ, դասընթացներ):
Տարածաշրջանային ներդրումների և առևտրի խթանման East-Invest ծրագրի մասին
East-Invest ծրագիրը, որի հիմնական նպատակն է առավել ուժեղացնել պետություն-մասնավոր հատված երկխոսությունը` ծրագրին ներգրավելով ՓՄՁ սուբյեկտներին, ՓՄՁ աջակցող կառույցներին, ՓՄՁ շահերը ներկայացնող հասարակական կառույցներին, ուղղված է լինելու Եվրամիության երկրների և Արևելյան Հարևանության երկրների (Ուկրաինա, Բելոռուս, Մոլդովա, Հայաստան, Ադրբեջան, Վրաստան) միջև փոխադարձ կապերի հաստատմանը և լավագույն փորձի փոխանակմանը: East-Invest ծրագրի իրականացման տևողությունը սահմանված է երեք տարի (2009-2012թթ.): Ծրագրի բյուջեն 7 մլն եվրո է, ընդ որում, դրամաշնորհը կկազմի ծրագրի ընդհանուր արժեքի նվազագույնը 50%-ը և առավելագույնը 80%-ը: Ծրագիրն իրականացվելու է կոնսորցիումի միջոցով: Նախնական հայտարարության համաձայն այն կմեկնարկի այս տարվա օգոստոսին:
Մերձեցում Եվրամիության չափանիշներին
Այսօր բավականին շատ է խոսվում գործարար միջավայրում առավել սերտ համագործակցության հաստատման և ՓՄՁ-ների միջազգայնացման անհրաժետության մասին; ՓՄՁ ոլորտի զարգացումն, անշուշտ, կայուն հիմքեր է ապահովում տնտեսության հետագա զարգացման համար, և ՓՄՁ ոլորտում միջազգային համագործակցության հաստատումն, այս տեսանկյունից, տնտեսության արագ զարգացման կարևոր նախադրյալ կարող է հանդիսանալ: Հատկանշական է, որ վերջին տարիներին Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության մեջ ընթացող կառուցվածքային փոփոխությունները, երկրում իրականացվող տնտեսական քաղաքականությունը և Եվրաինտեգրման գործընթացն ակնհայտորեն նոր պահանջներ են ներկայացնում մասնավոր հատվածի և, մասնավորապես, ՓՄՁ ոլորտի զարգացման ուղղությամբ: Այս պարագայում կարևոր էր առավելապես Հայաստանում ՓՄՁ սուբյեկտների դասակարգման գործող չափորոշիչները վերանայելու և հստակեցնելու անհրաժեշտության գիտակցումը:
Հայաստանում ՓՄՁ սուբյեկտների դասակարգման չափորոշիչներն ամրագրված են 2000 թվականին ընդունված «Փոքր և միջին ձեռնարկատիրության պետական աջակցության մասին» ՀՀ օրենքով, համաձայն որի ՓՄՁ սուբյեկտների դասակարգումը հիմնված է միայն աշխատողների թվաքանակի վրա: Նման չափորոշիչների կիրառումը բխում էր այն ժամանակ երկրում ձևավորված տնտեսական իրավիճակից: Այսօր, սակայն, ամբողջ աշխարհում ընդունված է աշխատողների թվաքանակի հետ մեկտեղ կիրառել նաև լրացուցիչ չափորոշիչներ, ինչպես օրինակ տարեկան շրջանառությունը, հիմնական միջոցների մեծությունը, ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը: Մասնավորապես` Եվրամիության չափորոշիչների համաձայն ՓՄՁ սուբյեկտները դասակարգվում են`հիմք ընդունելով ՓՄՁ սուբյեկտներում ներգրավված աշխատողների թվաքանակը, տարեկան շրջանառությունը կամ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը:
Հատկանշական է, որ արդեն իսկ այս տարվա ապրիլի 27-ին ՀՀ ԱԺ-ում առաջին ընթերցմամբ ընդունվել է «Փոքր եւ միջին ձեռնարկատիրության պետական աջակցության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին ՀՀ կառավարության առաջարկությունը, համաձայն որի Հայաստանում նույնպես կկիրառվեն ՓՄՁ սուբյեկտների նոր չափորոշիչներ` հիմք ընդունելով եվրոպական դասակարգման սկզբունքը: Մասնավորապես, կփոփոխվի գերփոքր, փոքր և միջին տնտեսավարող սուբյեկտների աշխատողների թվաքանակի գործող սահմանումը, և կկիրառվեն լրացուցիչ չափորոշիչներ` չտարանջատելով ՓՄՁ սուբյեկտներին ըստ տնտեսական գործունեության ոլորտների: ՓՄՁ սուբյեկտներն նոր մոտեցման համաձայն կդասակարգվեն ըստ աշխատողների թվաքանակի և ըստ նախորդ տարվա գործունեությունից ստացված հասույթի կամ նախորդ տարեվերջի դրությամբ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի:
Համաձայն առաջարկվող փոփոխությունների` գերփոքր, փոքր և միջին ձեռնարկատիրության սուբյեկտների համար աշխատողների թվաքանակը սահմանվում է համապատասխանաբար մինչև 10 մարդ, մինչև 50 մարդ և մինչև 250 մարդ, նախորդ տարվա գործունեությունից ստացված հասույթը` համապատասխանաբար մինչև 100 մլն դրամ, մինչև 500 մլն դրամ և մինչև 1 500 մլն դրամ, կամ նախորդ տարեվերջի դրությամբ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը` համապատասխանաբար մինչև 100 մլն դրամ, մինչև 500 մլն դրամ և մինչև 1 000 մլն դրամ:
Առաջարկվող փոփոխություները, միանշանակ, կնպաստեն Հայաստանում ՓՄՁ սուբյեկտների դասակարգման չափորոշիչների հստակեցմանն ու միասնականացմանը, ՓՄՁ ոլորտին առնչվող վիճակագրության վարման գործընթացների պարզեցմանն ու կատարելագործմանը և հնարավորություն կտան դրանք մոտեցնել Եվրամիության չափորոշիչներին, ինչն ակնհայտորեն կնպաստի ինչպես ՓՄՁ ոլորտի աջակցությանն ուղղված ծրագրերի, այդ թվում և Եվրահանձնաժողովի նախաձեռնությամբ իրականացվող ծրագրերի, հետևողականության, թափանցիկության ապահովմանը, այնպես էլ հնարավորություն կտա իրականացնել տարբերակված աջակցության ծրագրեր` ըստ տնտեսավարող սուբյեկտների տեսակների:
Նոննա Մելքոնյան