ՀՀ ԱԺ ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախաձեռնությամբ մարտի 2-ին ՀՀ Ազգային ժողովում էին գտնվում պետական եւ մասնավոր կառույցներում աուդիտորական գործունեությամբ զբաղվող մասնագիտական հանրույթի ներկայացուցիչներ, Կառավարության ներկայացուցիչներ:
Հանձնաժողովի նախագահ Մանե Թանդիլյանը տեղեկացրել է, որ հրավիրված աշխատանքային քննարկումը կազմակերպվել է՝ հաշվի առնելով ներքին աուդիտի ոլորտում ստեղծված իրավիճակն ու զարգացումները:
Հանդիպմանը քննարկվել են հարցեր, որոնք առնչվում էին ՀՀ Կառավարության աշխատակազմի կողմից հանրային հատվածի գերատեսչություններին նախորդ տարվա հոկտեմբերին տրված հանձնարարականին, համաձայն որի նրանք պետք է որոշումներ կայացնեին ներքին աուդիտի գործառույթն արտապատվիրակելու վերաբերյալ:
Մանե Թանդիլյանի դիտարկմամբ՝ խնդիրն այն է, որ ներքին աուդիտի գործառույթի արտապատվիրակումից հետո այդ կառույցների ստորաբաժանումները կամ վարչությունները պետք է լուծարվեն: Հանձնաժողովի նախագահը ՀՀ ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանին առաջարկել է պարզաբանել, թե ինչու է նման որոշում կայացվել, որոնք են եղել պատճառները եւ որքանով է այն նպատակահարմար:
Այս համատեքստում Ատոմ Ջանջուղազյանը տեղեկացրել է, որ ներքին աուդիտի համակարգի ներդրման մեկնարկը տրվել է 2011 թվականին՝ համապատասխան օրենքի ընդունմամբ, որի դրույթները թույլ են տալիս ՀՀ գերատեսչություններում ներքին աուդիտի գործառույթն իրականացնել եւ ներքին աուդիտի ստորաբաժանումների, եւ արտապատվիրակման միջոցով: Նա ներքին աուդիտի արտապատվիրակումն արդյունավետ է համարել՝ նկատի ունենալով այդ կառույցներում աշխատող աուդիտորների բարձր որակավորումը:
Ատոմ Ջանջուղազյանը ներկայացրել է մինչ 2018 թվականն առկա վիճակագրությունը՝ նշելով, որ ներքին աուդիտի բաժիններում աշխատել են 348 աուդիտորներ, որոնցից 271-ը եղել են պետական մարմիններում, իսկ մնացածը՝ համայնքներում: Մասնավորապես՝ 2015-17 թվականներին իրականացվել է 1927 ներքին աուդիտ, որից 1794-ը եղել է պետական բյուջեի մասով, մնացած 133-ը խորհրդատվություն է եղել:
Հաջորդիվ ներկայացնելով վիճակագրական տվյալները՝ Ատոմ Ջանջուղազյանը հայտնել է, որ ընդհանուր առմամբ ներքին աուդիտի իրականացման համար յուրաքանչյուր տարի հատկացվել է 1,4 մլրդ դրամ, մեկ միավոր առաջադրանքի իրականացման համար ծախսվել է միջինը 726 հազար դրամ:
2015-2017 թվականներին իրականացված ներքին աուդիտի մասով իրավապահ մարմիններին են ներկայացվել համապատասխանաբար 3,7,13 նյութեր, մնացածը համարվել են ինքնուրույն կարգավորված:
Ըստ նախարարի՝ օրենքով նախատեսված հնարավորությունն օգտագործելով՝ որոշվել է ընթանալ այլընտրանքային ճանապարհով, այսինքն, ներքին աուդիտի ստորաբաժանում ունենալ ոչ թե տվյալ պետական կառույցում, այլ ներքին աուդիտ իրականացնել՝ արտապատվիրակելով դա արհեստավարժ կազմակերպություններին: Գործընթացի արդյունքում այսօր արդեն լուծարված են պետական մարմինների ներքին աուդիտի 27 ստորաբաժանումներ, մնացած կառույցների մասով դեռեւս ընթանում են քննարկումներ:
Ֆինանսների նախարարի դիտարկումներն ու նաեւ ներքին աուդիտի ստորաբաժանումների լուծարումն անընդունելի էին համարում բազմաթիվ աուդիտորներ, որոնք պնդում էին, որ արտապատվիրակման գործընթացը հապճեպ է կատարվել, խնդիրներն էլ խորությամբ չեն քննարկվել: Այս ամենից բացի, նշում էին պետական համակարգի աուդիտորները, իրենք կանգնած են գործազուրկ դառնալու վտանգի առաջ, ինչին համամիտ չէր Ատոմ Ջանջուղազյանը՝ պնդելով, թե լավ աուդիտորն անգործ մնալ չի կարող:
Մտքերի փոխանակության ընթացքում քննարկման մասնակիցները ներկայացրել են մի շարք առաջարկներ՝ ուղղված հարցի հետագա կարգավորմանը: Նշվել է, որ խնդրի լուծման նման տարբերակ կիրարկվել է Ղազախստանում, սակայն այն ձախողվել է, այլ երկրներում պարզապես չի կիրառվել նման բան:
Ամփոփիչ խոսքում Ատոմ Ջանջուղազյանն ընդգծել է, որ արտապատվիրակման հարցը քննարկվել է սահմանված ընթացակարգով եւ ընդունվել է համապատասխան որոշում: Նա պատրաստակամություն է հայտնել շարունակել քննարկումները՝ չդադարեցնելով սկսված աշխատանքները, ինչպես առաջարկում էին հանդիպման մասնակիցները:
Հանձնաժողովի նախագահ Մանե Թանդիլյանը եւս պատրաստակամություն է հայտնել հետագայում եւս կազմակերպել հանդիպումներ, քանի որ, ըստ նրա, ակնհայտ է, որ կան բազմաթիվ խնդիրներ: Հանձնաժողովի նախագահն առաջարկել է հնչեցված առաջարկները ներկայացնել գրավոր: