Տավուշի հյուսիս-արևելյան մասում գտնվող Կողբ գյուղը մարզի ամենամեծ բնակավայրն է: Պետական սահմանից ընդամենը 4.5 կմ հեռավորության վրա գտնվող գյուղը սահմանամերձ է և ունի հատուկ ուշադրության կարիք։ Արդեն երկու տարի Կողբում ենթակառուցվածքների զարգացման ծրագրեր են իրականացնում Վիվա-ՄՏՍ-ն ու Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամը (FPWC): Թե՛ 2019թ.-ին, թե՛ 2020թ.-ին այդ աշխատանքներն իրականացվել են դժվարին շրջանում. նախ՝ համավարակով, այնուհետև 44-օրյա պատերազմով պայմանավորված պայմաններում։ Անկախ հանգամանքներից՝ լուծվել են գյուղի արտաքին լուսավորության և մանկապարտեզներից մեկի ջեռուցման խնդիրները:
2020թ.-ի ընթացքում, գործընկեր կազմակերպությունների ջանքերով, Կողբ գյուղի տարածքում լուսավորվել է 1850 մետր ճանապարհահատված: Տեղադրվել է 50 ԼԵԴ լուսարձակ։ Աշխատանքները չեն դադարել նաև այս տարի։ Ընթացիկ տարում նախատեսվում է տեղադրել ևս 40 ԼԵԴ լուսարձակ և լուսավորել շուրջ 1550 մետր երկարությամբ հատված։ Այսպիսով, 2021 թ.-ի ավարտին, Վիվա-ՄՏՍ-ի և FPWC-ի ջանքերով, Կողբում կլինի շուրջ 3400 մետր լուսավորված փողոց: Էներգախայող, ժամանակակից համակարգի գործարկումն արդյունավետ է բնապահպանական և համայնքի միջոցները տնտեսելու առումով:
Էներգախնայող հերթական համակարգի գործարկմանը մասնակցել են Վիվա-ՄՏՍ-ի գլխավոր տնօրեն Ռալֆ Յիրիկյանը, Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի (FPWC) հիմնադիր Ռուբեն Խաչատրյանը, Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար Կարեն Աբազյանը, Կողբի վարչական ղեկավար Արսեն Աղաբաբյանը, ծրագրի համակարգող Մարտին Մարալչյանը և բնակիչներ: Նրանք շրջայցով եղել են նաև բնակավայրի մանկապարտեզներից մեկում:
«Ցանկացած ծրագիր ունի իր շահառուն: Երբ գյուղերում կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության ծրագրեր ենք իրականացնում, ավելի հաճախ փորձում ենք զգալ երեխաների և երիտասարդների տրամադրությունը: Նրանք պետք է մեծանան առանց դառը հիշողությունների: Լուսավոր փողոցում քայլերը, տաք և կոկիկ միջավայրում մեծանալը պետք է լինեն ոչ թե երազանք, այլ՝ իրականություն: Եվ եթե մենք փորձենք որպես շահառու դիտարկել վաղվա սերունդը՝ կշահենք բոլորս: Երիտասարդներն են մեր ապագան: Այդ ապագան պետք է լինի վստահ, կենսուրախ և համարձակ»,- ասել է Վիվա-ՄՏՍ-ի գլխավոր տնօրեն Ռալֆ Յիրիկյանը:
70 տարի առաջ կառուցված մանկապարտեզը,երկար տարիներ ջեռուցվել է քարածխի, այնուհետև՝ փայտի վառարանների միջոցով: Ջեռուցման ոչ արդյունավետ և երեխաների անվտանգության համար ոչ ցանկալի մեթոդներն արդեն մեկ տարի փոխվել են: Այժմ հին վառարանները փոխարինվել են ժամանակակից տեխնոլոգիական լուծումներով։ 2019թ.-ի ընթացքում Վիվա-ՄՏՍ-ի և Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի (FPWC) ջանքերով, մանկապարտեզի տարածքում ամբողջովին նոր ջեռուցման համակարգ է կառուցվել և համալրվել է 30 կՎտ հզորությամբ արևային ջրատաքացուցիչներով։ Քանի որ գործընկեր կառույցները կարևորում են նաև ծրագրի բնապահպանական բաղադրիչը՝ ընտրվել է բնությանը հնարավորինս քիչ վնաս պատճառելու սկզբունքը։ Արևային ջրատաքացուցիչները հնարավորություն են տալիս ջեռուցումն ապահովելիս սպառել 40-50 տոկոսով պակաս բնական գազ:
Սահմանապահ և հեռավոր բնակավայրերում արտաքին լուսավորության էներգախնայող համակարգերի ներդրումը էկոգյուղերի ցանցի ստեղծման կարևոր քայլերից է: Դա թույլ կտա այդ գյուղերը ներգրավել մի գործընթացում, որի հիմքում կայուն զարգացման չորս՝ բնապահպանական, տնտեսական, մշակութային և սոցիալական բաղադրիչներն են: Ծրագրի արդյունքում էապես կկրճատվեն համայնքի բյուջետային ծախսերը, կլինեն խնայողություններ, որոնք կարող են ուղղվել այլ խնդիրների լուծմանը:
էկոգյուղերի ցանցը ներառում է գյուղեր Հայաստանի ամբողջ տարածքից, որտեղ տեղական մասնակցային գործընթացների միջոցով սոցիալական, մշակութային, տնտեսական և բնական միջավայրի վերականգնմանն ուղղված ծրագրեր են իրականացվում: Էկոգյուղերի հայեցակարգի hիմքում կայունության չորս՝ բնապահպանական, տնտեսական, մշակութային և սոցիալական ուղղությունների՝ մասնակցային և համընդգրկուն նախագծման միջոցով ինտերգրումն է: Ծրագիրը Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի (FPWC), Վիվա-ՄՏՍ-ի և Էկոգյուղերի համաշխարհային ցանցի երկարաժամկետ համագործակցության նոր ձևաչափ է` բնապահպանության և բնական ռեսուրսների կայուն օգտագործման բնագավառում:
Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամը (FPWC) գործում է 2002թ.-ից: FPWC-ին Բնության պահպանության միջազգային միավորման (IUCN) անդամ է 2012թ-ից։ Հայաստանի բնական բացառիկ ժառանգության և կենսաբազմազանության պահպանության, բնապահպանական խնդիրների և բնության պահպանության կարևորության մասին հանրային իրազեկումը մեր առաքելությունն է։ Մենք նպատակ ունենք մարդ-վայրի բնություն հակամարտության և դրա հետևանքների նվազեցմամբ կրճատել կենդանական և բուսական աշխարհի վտանգված տեսակների անհետացման ռիսկերը։ Կենսաբազմազանության պահպանումը, բնապահպանական կրթությունը, համայնքային զարգացումը և հանրային իրազեկումը մեր գործունեության առանցքում են։
Վիվա–ՄՏՍ–ը (ՄՏՍ Հայաստան ՓԲԸ) Հայաստանի հեռահաղորդակցության առաջատար օպերատորն է, որն ունի ամենաընդարձակ ցանցը և տրամադրում է ձայնային և տվյալների փոխանցման ծառայությունների բազմազան տեսականի` Հայաստանի ամբողջ տարածքում: Գործունեության հիմք ընդունելով իր բաժանորդների շահերին լավագույնս ծառայելը, հիմնադրման օրվանից` 2005թ. հուլիսի 1-ից, Վիվա-ՄՏՍ-ը կարճ ժամանակամիջոցում կարողացել է ստեղծել համահանրապետական ցանց և բաժանորդների մեծ բազա: Վիվա-ՄՏՍ-ը նորարարությունների առաջատարն է և հետամուտ է ոլորտի բոլոր զարգացումներին` ի շահ երկրի շարժական հեռահաղորդակցության շուկայի: Վիվա-ՄՏՍ-ն իր գործունեության մեջ առաջնորդվում է ISO 26000 (Սոցիալական պատասխանատվության միջազգային ստանդարտ) և ISO/IEC 27001:2013 (Տեղեկատվական անվտանգության կառավարման համակարգ) ստանդարտներով: Հավելյալ տեղեկություններ ստանալու համար այցելեք www.mts.am
«Մոբիլնիյե Տելեսիստեմի» ՀԲԸ–ն (ՄՏՍ) Ռուսաստանում և ԱՊՀ երկրներում հեռահաղորդակցության խոշորագույն օպերատոր է: Դուստր ձեռնարկությունների հետ միասին կազմակերպությունը սպասարկում է ավելի քան 86.8 միլիոն բաժանորդի Ռուսաստանում, Հայաստանում և Բելառուսում: 2000թ-ի հունիսից «ՄՏՍ»-ի բաժնետոմսերը գնանշված են Նյու Յորքի բորսայում MBT ծածկագրի տակ: Հավելյալ տեղեկություններ ստանալու համար այցելեք www.mtsgsm.com