Ֆինանսական

USD BUY - 382.00+1.00 USD SELL - 384.00+0.00
EUR BUY - 443.00+0.00 EUR SELL - 449.00+2.00
OIL:  BRENT - 65.50-2.02 WTI - 61.97-2.15
COMEX:  GOLD - 3639.80+0.60 SILVER - 41.51-0.12
COMEX:  PLATINUM - 1382.80-0.75
LME:  ALUMINIUM - 2600.50+0.35 COPPER - 9897.50-0.01
LME:  NICKEL - 15235.00-0.01 TIN - 34314.00-0.70
LME:  LEAD - 1985.00-0.03 ZINC - 2861.00+0.62
FOREX:  USD/JPY - 147.38-0.55 EUR/GBP - 1.1717+0.39
FOREX:  EUR/USD - 1.1717+0.39 GBP/USD - 1.3506+0.41
STOCKS RUS:  RTSI - 1120.73+0.65
STOCKS US: DOW JONES - 45400.86-0.48 NASDAQ - 21700.39-0.03
STOCKS US: S&P 500 - 6481.50-0.32
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 43018.75+1.03 TOPIX - 3105.31+0.82
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 25417.98+1.43 SSEC - 3812.51+1.24
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9208.21-0.09 CAC40 - 7674.78-0.31
STOCKS EUR:  DAX - 23596.98-0.73
05/09/2025  CBA:  USD - 382.77+0.52 GBP - 515.9+1.96
05/09/2025  CBA:  EURO - 447.46+2.1
05/09/2025  CBA:  GOLD - 43642-62 SILVER - 504.13+1.98
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ. ՀՀ 2024թ. պետական բյուջեի ծախսերի կատարողականը նախորդ տարվա համեմատ վատթարացել է
19/06/2025 13:58
Կիսվել

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ. ՀՀ 2024թ. պետական բյուջեի ծախսերի կատարողականը նախորդ տարվա համեմատ վատթարացել է

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է ՀՀ 2024թ. պետական բյուջեի կատարման հաշվետվությունը։

Այսպես՝

  • 2024թ.-ին արտաքին աշխարհի զարգացումները հարաբերականորեն կայուն են եղել, իսկ ՀՀ տնտեսությունում նկատվել է տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում՝ նախորդ տարիների բարձր աճ ապահովող գործոնների չեզոքացման պայմաններում։ Գրանցվել է շուրջ 5.9% տնտեսական աճ՝ պայմանավորված հիմնականում ծառայությունների և առևտրի աճերով։ Տարեսկզբին նկատվել է ոսկերչական ապրանքների վերաարտահանման ծավալների էական աճ, որն աստիճանաբար չեզոքացել է։ Սակայն վերջինս որոշակիորեն ներառվել է 5.9% աճի մեջ, թեև այդ մասով ՀՀ տնտեսությունում ավելացված արժեք գրեթե չի ստեղծվել։
  • Պետական բյուջեի փաստացի ցուցանիշներն էականորեն շեղվել են բյուջեի հիմքում դրված 2024թ. համար կանխատեսումներից։ Այսպես՝ տնտեսական աճը կանխատեսված (թիրախավորված) 7%-ի փոխարեն կազմել է 5.9%, հարկեր/ՀՆԱ-ն 24.9%-ի փոխարեն կազմել է 23.6%, իսկ միջին գնաճը 3.2%-ի փոխարեն կազմել է 0.3%։ Այս ամենի արդյունքում հարկային եկամուտները հավաքագրվել են պլանավորվածից 222.7 մլրդ դրամ պակաս չափով։ Սա, իհարկե, էական մարտահրավեր է բյուջեի համար, սակայն նշենք, որ ծախսերի թերակատարման պայմաններում հարկաբյուջետային կայունության տեսանկյունից ստեղծված վտանգները որոշակիորեն մեղմվել են։
  • Ծախսերի կատարողականը վատթարացել է նախորդ տարվա համեմատ։ Ընդհանուր ծախսերի կատարողականը կազմել է 93.9%՝ նախորդ տարվա 97.1% կատարողականի դիմաց։ Ընթացիկ և կապիտալ ծախսերի կատարողականը ևս վատթարացել է՝ հատկապես էական է կապիտալ ծախսերի (ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսերի) կատարողականի անկումը՝ նախորդ տարվա 95.8%-ի դիմաց կազմելով 84.7%։ Կապիտալ ծախսերի թերակատարումը հիմնականում պայմանավորված է «Հանրակրթական և նախադպրոցական հաստատությունների հիմնում, կառուցում, բարելավում» ծրագրի շրջանակներում կատարված կապիտալ ծախսերի ճշտված ծրագրի նկատմամբ 35.3% կատարողականով: Տնտեսական ակտիվության աճի դանդաղման պայմաններում հատկապես կապիտալ ծախսերի թերակատարումը առավել նշանակալի բացասական ազդեցություն է ունենում տնտեսության երկարաժամկետ զարգացման տեսանկյունից։
  • Բյուջեի կատարման հետ կապված խնդիրները չեն սահմանափակվում միայն ընդհանուր ծախսերի թերակատարումներով։ Մտահոգիչ են նաև ծրագրային մակարդակում ծախսերի կատարողականները, որոնք ուսումնասիրելիս պարզ է դառնում, որ մի շարք կարևոր և սոցիալ-տնտեսական զարգացմանը միտված ծրագրերի գծով առկա են էական (որոշ դեպքերում նաև 50%-ը գերազանցող) թերակատարումներ։ Պետական ռեսուրսի բաշխումն էականորեն շեղվում է պլանավորվածից, քանի որ մի շարք ծրագրերի գծով առկա թերակատարումների պայմաններում գումարներն ուղղվում են այլ ծրագրերի։ Վերջինս, իհարկե, նվազեցնում է պետական ֆինանսների կառավարման արդյունավետությունը։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է այստեղ:

05/09/2025
դրամ
Դոլար (USD)
382.77
+0.52
Եվրո (EUR)
447.46
+2.1
Ռուբլի (RUR)
4.7
-0.0052
Լարի (GEL)
142.16
+0.22
43642
-62
Արծաթ
504.13
+1.98