
Ֆրանսիայում «արհեստական արևը» վառվել է ռեկորդային 22 րոպեով
Ֆրանսիացի գիտնականները 25%-ով գերազանցել են իրենց չինացի գործընկերների վերջին ձեռքբերումը պլազմայի մեկուսացման ոլորտում տոկամակ տիպի ջերմամիջուկային ռեակտորում։ CEA ինստիտուտի WEST օբյեկտը գործել է 22 րոպե, իսկ չինական EAST տոկամակը «այրվել» է 17 րոպե 46 վայրկյան։ Եվրոպացի հետազոտողները ցույց են տվել կայուն ջերմամիջուկային ռեակցիայի հասնելու հնարավորությունը, թեև նրանց փորձը ակադեմիական բնույթ է կրել։
WEST օբյեկտը շահագործման է հանձնվել 1988 թվականին որպես Tore Supra ռեակտոր: 2010-ից 2013 թվականներին այն ենթարկվել է զգալի արդիականացման և դրանից հետո ստացել է նոր անվանում՝ WEST, որտեղ W տառը վոլֆրամի քիմիական նշանակումն է, որից պատրաստվում է ռեակտորի աշխատանքային խցիկի ներքին ծածկույթը։
Քանի որ ռեակտորը արդիականացվել է համեմատաբար վերջերս, այն դեռ չի հասել իր առավելագույն ներուժին: Սակայն նույնիսկ այս փուլում դրա վրա բարձր ջերմաստիճան պլազմա պարունակելու փորձերը տպավորիչ են։ Վերջին փորձի ժամանակ WEST ռեակտորը 22 րոպե պահել է պլազման՝ գերազանցելով համաշխարհային ռեկորդը, որը նախկինում պատկանում էին չինացի գիտնականներին, հայտնել է CEA-ն: Ֆրանսիացի հետազոտողները փորձի լրացուցիչ մանրամասներ չեն հայտնել:
Հարկ է նշել, որ չինացի գիտնականները նույնպես չեն բացահայտում ամբողջ տեղեկատվությունը, որը թույլ կտա օբյեկտիվ գնահատել ջերմամիջուկային պլազմայի պարունակության ոլորտում իրենց ձեռքբերումները։ Ջերմամիջուկային ռեակցիան ցամաքային պայմաններում պահպանելու համար ռեակտորի աշխատանքային խցիկում իոնային պլազմայի ջերմաստիճանը պետք է լինի 100 միլիոն °C-ից ոչ ցածր։ Առայժմ չինացի հետազոտողներին հաջողվել է միայն էլեկտրոնային պլազման տաքացնել նման ջերմաստիճանի, ինչը ոչ այնքան բարդ խնդիր է։ Նոր ռեկորդ սահմանած ֆրանսիացի գիտնականները նույնպես տվյալներ չեն ներկայացրել աշխատանքային խցիկում ջերմաստիճանի մասին։ Ուստի մնում է միայն սպասել գիտական ամսագրերում համապատասխան հրապարակումներին։
Չնայած զսպվածությանը, փորձի գործնական արժեքը ակնհայտ է. այն ուղղված է եղանակների և նյութերի մշակմանը, որոնք կարող են կիրառություն գտնել ITER միջազգային ջերմամիջուկային նախագծում: Ուստի այս ընդհանուր գործին ցանկացած ներդրում մեծ արժեք ունի:
Տեխնոլոգիական հրապարակումներն իրականացվում են Իդրամի աջակցությամբ։