Տնտեսական

USD BUY - 382.00+0.00 USD SELL - 386.00+0.00
EUR BUY - 444.00+2.00 EUR SELL - 453.00+3.00
OIL:  BRENT - 68.80-0.53 WTI - 66.60-0.97
COMEX:  GOLD - 3398.30+0.65 SILVER - 39.15+1.37
COMEX:  PLATINUM - 1491.40+1.93
LME:  ALUMINIUM - 2646.50+0.65 COPPER - 9860.00+0.83
LME:  NICKEL - 15523.00+2.00 TIN - 33811.00+1.09
LME:  LEAD - 2014.50+0.22 ZINC - 2838.50+0.71
FOREX:  USD/JPY - 147.79-0.12 EUR/GBP - 1.1689+0.37
FOREX:  EUR/USD - 1.1689+0.37 GBP/USD - 1.3472+0.21
STOCKS RUS:  RTSI - 1134.88+1.32
STOCKS US: DOW JONES - 44323.07-0.04 NASDAQ - 20974.18+0.38
STOCKS US: S&P 500 - 6305.60+0.14
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 39819.11+0.00 TOPIX - 2834.48+0.00
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 24994.14+0.68 SSEC - 3559.79+0.72
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9012.99+0.23 CAC40 - 7798.22-0.31
STOCKS EUR:  DAX - 24307.80+0.08
21/07/2025  CBA:  USD - 383.83-0.4 GBP - 516.56-0.31
21/07/2025  CBA:  EURO - 446.97-0.27
21/07/2025  CBA:  GOLD - 41403+409 SILVER - 472.27+5.87
Հայաստանը մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով իր խմբի 74 երկրների շարքում զբաղեցնում է վերջից 5-րդ տեղը. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ
16/05/2025 16:22
Կիսվել

Հայաստանը մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով իր խմբի 74 երկրների շարքում զբաղեցնում է վերջից 5-րդ տեղը. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագրի կողմից հրապարակված «Մարդկային ներուժի զարգացման զեկույց-2025» հաշվետվությունը։

«Մարդկային ներուժի զարգացման զեկույց-2025»-ում ներկայացված են մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի 2023թ. տվյալները։ Դրանում նաև վերանայվել և թարմացվել են նախորդ տարիների վերաբերյալ անցյալ տարվա զեկույցում հրապարակված տվյալները:

Այսպես՝

  • Ըստ «Մարդկային ներուժի զարգացման զեկույց-2025»-ի` Հայաստանի «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսը» 2023թ. արդյունքներով 0.811 միավոր է, իսկ համաշխարհային վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանը 193 երկրների թվում 69-րդն է և ներառված է «Մարդկային ներուժի շատ բարձր զարգացմամբ» երկրների խմբում։ Հայաստանն իր խմբի միջին ցուցանիշին զիջում է 0.103 միավորով՝ էապես զիջելով նաև բոլոր երեք ենթաինդեքսների միջին արժեքներին։ Ավելին, հաշվի առնելով, որ Հայաստանի ինդեքսն ընդամենը 0.011 միավորով է գերազանցում իր խմբի ինդեքսի նվազագույն շեմին, իսկ խմբում ներառված 74 երկրներից Հայաստանից ավելի ցածր ինդեքս ունեն միայն 4-ը, պետք է նշել, որ մեր երկիրը գտնվում է «վտանգավոր գոտում»։

Նախորդ տարվա ցուցանիշի համեմատ Հայաստանի «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսը» բարձրացել է` հիմնականում պայմանավորված կենսամակարդակի ենթաինդեքսի (մեկ շնչին ընկնող համախառն ազգային եկամտի) կտրուկ (31.4%) աճով։ Այդ աճը մեծ մասամբ բացատրվում է դրամի արժևորմամբ։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի շնչային համախառն ազգային եկամտի ցուցանիշը փոքր է աշխարհի միջինից, և Հայաստանը մարդկային ներուժի զարգացման շատ բարձր մակարդակով երկրների շարքում է շնորհիվ «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի» ոչ տնտեսական բաղադրիչների։

  • «Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով» Հայաստանը տարածաշրջանի 5 երկրների թվում 3-րդն է՝ Թուրքիայից և Վրաստանից հետո:
  • ՀՀ-ում սոցիալական անհավասարությունը մարդկային ներուժի զարգացման վրա ունի 8.4% զսպող ազդեցություն (այսինքն՝ սոցիալական անհավասարության պատճառով «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի» կորուստը 8.4% է)։ Ինդեքսի համեմատաբար փոքր կորստի պատճառն այն է, որ Հայաստանում առողջապահական և կրթական ծառայությունների համեմատաբար հասանելի լինելը մասամբ մեղմացնում է մարդկային զարգացման վրա սոցիալական անհավասարության բացասական ազդեցությունը։
  • «Գենդերային զարգացման» և «գենդերային անհավասարության» ինդեքսներով Հայաստանը տարածաշրջանի առաջատարն է՝ շնորհիվ քաղաքական գործընթացներում կանանց ներգրավվածության և նրանց ընդհանուր կրթվածության համեմատաբար բարձր մակարդակների:
  • «Մոլորակային կայունության հաշվառմամբ` մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով» Հայաստանը տարածաշրջանում զիջում է միայն Վրաստանին։
  • «Գենդերային անհավասարության» և «անհավասարության հաշվառմամբ` մարդկային ներուժի զարգացման» ինդեքսներով Հայաստանը զգալիորեն զիջում է «Մարդկային ներուժի շատ բարձր զարգացմամբ» երկրների խմբի միջին արժեքներին:

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է այստեղ:

21/07/2025
դրամ
Դոլար (USD)
383.83
-0.4
Եվրո (EUR)
446.97
-0.27
Ռուբլի (RUR)
4.9027
+0.0199
Լարի (GEL)
141.62
-0.11
41403
+409
Արծաթ
472.27
+5.87