Հայկական առաջին թղթադրամները
Հայաստանի ազգային դրամը շրջանառության մեջ է դրվել 1993 թվականի նոյեմբերի 22-ից: Այդ օրվանից մինչ այսօր շրջանառության մեջ մտած թղթադրամներից 8-ը դուրս են եկել շրջանառությունից: Ներկայացնում ենք շրջանառությունից դուրս եկած՝ 10 դրամ, 25 դրամ, 50 դրամ, 100 դրամ, 200 դրամ, 500 դրամ, 1000 դրամ և 5000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամները.
1993թ. նմուշի 10 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. ապրիլի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Երևանի երկաթուղային կայարանի շենքը և Սասունցի Դավթի հուշարձանն են, դարձերսին՝ Արարատ լեռը:
1993թ. նմուշի 25 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. ապրիլի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին էրեբունի ամրոցի առյուծի որմնանկարը և սեպագիր քարն են, իսկ դարձերեսին՝ զարդանախշեր:
1993թ. նմուշի 50 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. հունվարի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Հայաստանի Ազգային Պատկերասրահի և Հայաստանի պատմության թանգարանի շենքն է, իսկ դարձերեսին՝ ՀՀ Ազգային ժողովի շենքը:
1998թ. նմուշի 50 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. ապրիլի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Կոմպոզիտոր Արամ Խաչատրյանի դիմանկարը, Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքն են, իսկ դարձերեսին՝ Արարատ լեռը և «Գայանե» բալետից մի դրվագ:
1993թ. նմուշի 100 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. հունվարի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Հայաստանի ամենանշանավոր կառույցներից մեկը` Զվարթնոց տաճարն է (641-661 թթ.), դարձերեսին՝ Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի շենքը:
1998թ. նմուշի 100 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. ապրիլի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին հայ աստղաֆիզիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի դիմանկարն ու տիեզերքի պատկեր են, իսկ դարձերեսին՝ Բյուրականի աստղադիտարանի շենքը, աստղադիտակ:
1993թ. նմուշի 200 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. ապրիլի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Էջմիածին քաղաքի Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին է, իսկ դարձերեսին՝ Զարդանախշեր:
1993թ. նմուշի 500 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2005թ. սեպտեմբերի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Հայոց Տիգրան Մեծ արքայի մետաղադրամը և Արարատ լեռն են, իսկ դարձերեսին՝ զարդանախշեր, բաց գիրք և փետուր:
1994թ. նմուշի 1000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամը ՀՀ տարածքում դադարել է օրինական վճարամիջոց լինելուց 2004թ. մարտի 1-ից: Թղթադրամի դիմերեսին Հայոց գրերի ստեղծող Մեսրոպ Մաշտոցի արձանը և Մատենադարանի շենքը է, իսկ դարձերսին՝ Աղուդի գյուղի VII դարի կոթող հուշարձանը: