Ֆինանսական

USD BUY - 386.00+0.00 USD SELL - 389.00+0.50
EUR BUY - 409.00-1.00 EUR SELL - 415.00+0.00
OIL:  BRENT - 72.07+0.50 WTI - 68.28+0.56
COMEX:  GOLD - 2617.30-0.30 SILVER - 31.09+1.40
COMEX:  PLATINUM - 959.50-0.50
LME:  ALUMINIUM - 2563.00-2.19 COPPER - 9142.00-3.19
LME:  NICKEL - 15897.00-3.05 TIN - 30208.00-4.55
LME:  LEAD - 2024.00+0.00 ZINC - 2938.00-1.39
FOREX:  USD/JPY - 154.83+0.85 EUR/GBP - 1.0618-0.23
FOREX:  EUR/USD - 1.0618-0.23 GBP/USD - 1.2738-0.79
STOCKS RUS:  RTSI - 915.60+0.00
STOCKS US: DOW JONES - 43910.98-0.86 NASDAQ - 19281.40-0.09
STOCKS US: S&P 500 - 5983.99-0.29
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 39376.09-0.40 TOPIX - 2741.52+0.07
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 19846.88-2.84 SSEC - 3421.97-1.39
STOCKS EUR:  FTSE100 - 8025.77-1.22 CAC40 - 7226.98-2.69
STOCKS EUR:  DAX - 19033.64-2.13
12/11/2024  CBA:  USD - 387.51+0.15 GBP - 496.75-2.21
12/11/2024  CBA:  EURO - 411.46-1.85
12/11/2024  CBA:  GOLD - 32701.06-814.29 SILVER - 390.15-2.77
ԱԺ-ում մեկնարկել են «ՀՀ 2016 պետական բյուջեի կատարման մասին» լսումները
27/06/2017 16:27
Կիսվել

ԱԺ-ում մեկնարկել են «ՀՀ 2016 պետական բյուջեի կատարման մասին» լսումները

Ազգային ժողովի  մշտական հանձնաժողովներում մեկնարկել է «ՀՀ 2016 պետական բյուջեի կատարման մասին» տարեկան հաշվետվության քննարկումը, որի ժամանակ բյուջեի կատարողականը ներկայացրել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանը:

Վարդան Արամյանի ներկայացրած զեկույցի համաձայն՝ 2016 թվականի տարեկան տվյալների ամփոփումը ցույց է տվել, որ տնտեսության զարգացման միտումները նախորդ տարվա համեմատ դանդաղել են: Տարվա արդյունքներով տնտեսական աճը կազմել է 0.2%՝ կրելով հիմնական գործընկեր երկրների տնտեսական անբարենպաստ զարգացումների, մետաղների միջազգային գների նվազման, Ռուսաստանից ներհոսող դրամական փոխանցումների կրճատման և, դրա արդյունքում, իրական տնօրինվող եկամուտների անկման հետևանքները, որոնց ՀՀ կառավարությունն արձագանքել է հակացիկլային հարկաբյուջետային քաղաքականությամբ:

«2014 թվականից սկսած Ռուսաստանի տնտեսությունում, բացասական զարգացումներ են եղել  տնտեսական «սանկցիաների պատերազմի» պատճառով: Այս ամենի ազդեցությամբ մեզ մոտ 830 միլիոն դոլարով կրճատվել են մասնավոր տրանսֆերտները»,-հայտնել է Վարդան Արամյանը:

Ըստ ներկայացված մակրոտնտեսական ցուցանիշների՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի նկատմամբ գրանցվել է ՀՆԱ-ի 0.2% աճ: Ընդ որում՝ ՀՆԱ-ի աճին դրականորեն են նպաստել արդյունաբերության (0.8 տոկոսային կետ) և ծառայությունների (1.9 տոկոսային կետ) ճյուղերը, իսկ գյուղատնտեսությունը (-1.0 տոկոսային կետ) և շինարարությունը (-1.1 տոկոսային կետ) տնտեսական աճի վրա ունեցել են բացասական ազդեցություն:

Նախարար Արամյանի տեղեկացմամբ՝ 2016 թվականին միջին գնանկումը կազմել է 1.4%: Արձանագրվել է պետական բյուջեի եկամուտների անվանական 0.3% աճ, ծախսերի՝ 2.8% աճ: Ամբողջական պահանջարկի խթանման և մասնավոր ներդրումների թույլ ակտիվության բացասական հետևանքները մեղմելու նպատակով 2016 թվականի ընթացքում իրականացվել է ընդլայնող հարկաբյուջետային քաղաքականություն: Արդյունքում, պետական բյուջեի պակասուրդը տարվա արդյունքներով կազմել է ՀՆԱ-ի 5.5%-ը:

«ՀՀ 2016 թվականի պետական բյուջեով, ելնելով 2.2% տնտեսական աճի կանխատեսումից, ծրագրվել էր ստանալ շուրջ 1186.3 մլրդ դրամ եկամուտներ, որից 1154.8 մլրդ դրամը՝ ներքին աղբյուրներից, իսկ 31.5 մլրդ դրամը՝ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհների տեսքով: Ելնելով օրենսդրության պահանջներից՝ պետության դրամական միջոցների համախմբված հաշվառման նպատակով պետական բյուջեի ծրագրային և փաստացի ցուցանիշներում ներառվել են նաև ՀՀ պետական հիմնարկների համար բացված արտաբյուջետային հաշիվների շրջանառությունը, ինչպես նաև առանց սահմանափակման պետական բյուջեից կատարվող վճարումները»,- ասել է նախարարը: Նշված միջոցները ներառյալ, ինչպես նաև հաշվի առնելով կառավարության լիազորությունների շրջանակներում կատարված մյուս փոփոխությունները՝ ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտների ծրագիրն ավելացվել է 92.2 մլրդ դրամով (7.8 %-ով) և կազմել շուրջ 1278.5 մլրդ դրամ, որից 1235.5 մլրդ դրամը՝ ներքին աղբյուրներից ստացվող եկամուտների,  43 մլրդ դրամը՝ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհների գծով:

2016 թվականին պետական բյուջեի փաստացի եկամուտները կազմել են 1171.1 մլրդ դրամ, որոնք 91.6%-ով ապահովել են ճշտված ծրագրի կատարումը և 0.3%-ով կամ շուրջ 3.4 մլրդ դրամով գերազանցել նախորդ տարվա փաստացի ցուցանիշը: Ստացված եկամուտներից 1139.7 մլրդ դրամը կազմել են ներքին աղբյուրներից ստացված եկամուտները, 31.4 մլրդ դրամը՝ պաշտոնական դրամաշնորհները, որոնց ծրագիրը կատարվել է համապատասխանաբար 92.2%-ով և 73.1%-ով: Մասնավորապես՝ 92%-ով ապահովվել են հարկային եկամուտները և պետական տուրքերը, 97.3%-ով` այլ եկամուտները:

Ըստ զեկույցի՝ 2016 թվականին ՀՆԱ-ի նկատմամբ ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտների հարաբերակցությունը կազմել է 23.1%,  որը 0.1 տոկոսային կետով զիջել է նախորդ տարվա ցուցանիշը, սակայն 1.3 տոկոսային կետով գերազանցել է կանխատեսված ցուցանիշը:

2016 թվականին ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների և պետական տուրքերի հարաբերակցության ցուցանիշը կազմել է 21.3%՝ 0.1 տոկոսային կետով գերազանցելով նախորդ տարվա փաստացի և 0.6 տոկոսային կետով՝ հաշվետու տարվա կանխատեսված ցուցանիշը: Հարկային սահունության գործակիցը 2016 թվականին կազմել է 1.6՝ 2015 թվականի 0.1-ի դիմաց:

ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանն ընդգծել է, որ ՀՀ 2016 թվականի պետական բյուջեի մասին օրենքով նախատեսվել էր 1,377.0 մլրդ դրամ ծախսերի կատարում: Հաշվի առնելով հաշվետու ժամանակաշրջանում օրենսդրության համաձայն կատարված փոփոխությունները՝  ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերի ծրագիրն ավելացվել է 82 մլրդ դրամով (6%-ով)՝  կազմելով շուրջ 1,459.0 մլրդ դրամ: Վերջինիս դիմաց փաստացի ծախսերը կազմել են շուրջ 1,449.1 մլրդ դրամ՝ ապահովելով պետական բյուջեի ծախսային ծրագրերի շրջանակներում պետական մարմինների կողմից սահմանված կարգով ստանձնած պարտավորությունների ամբողջական և ծրագրի 99.3%-ը:  2016 թվականին նախորդ տարվա համեմատ ՀՆԱ-ի անվանական մեծության 0.7% աճի պայմաններում ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերն ավելացել են 2.8%-ով, ինչը հանգեցրել է ՀՆԱ-ի նկատմամբ ծախսերի հարաբերակցության աճին. այն կազմել է 28.6%՝ 2015 թվականի 28%-ի և կանխատեսված 25.3%-ի դիմաց:

«ՀՀ 2016 թվականի պետական բյուջեն կատարվել է շուրջ 278 մլրդ դրամ պակասուրդով՝ 54%-ով գերազանցելով տարեկան ճշտված ծրագիրը: Շեղումը հիմնականում պայմանավորված է գանձապետական պարտատոմսերի հաշվին պակասուրդի ֆինանսավորման բարձր ցուցանիշով՝ եկամուտների համեմատ ծախսերի առավել բարձր մակարդակով պայմանավորված, ինչպես նաև արտաքին վարկերի գծով նախատեսվածից ավել ստացված միջոցների հաշվին: Հարկ է նշել, որ 2015 թվականին ՀՀ պետական բյուջեն կատարվել էր 241.3 մլրդ դրամ պակասուրդով, այսինքն՝ 2015 թվականի համեմատ պակասուրդի մեծությունն աճել է 15.2%-ով՝ պայմանավորվւսծ եկամուտների նկատմամբ ծախսերի առաջանցիկ աճով» – ասել է նախարարը:

Պակասուրդ/ՀՆԱ ցուցանիշը 2016 թվականին կազմել է 5.5%՝ կանխատեսված 3.5%-ի և 2015 թվականի 4.8%-ի դիմաց: 2015 թվականի համեմատ զգալիորեն փոխվել է պակասուրդի ֆինանսավորման աղբյուրների կաոուցվածքը: Եթե նախորդ տարի ֆինանսավորման ներքին և արտաքին աղբյուրների հաշվին ֆինանսավորվել էր պակասուրդի համապատասխանաբար 4.7 և 95.3 %-ը, ապա 2016 թվականին նշված ցուցանիշները կազմել են 38.6 և 61.4 %:

«2016 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ ներքին պետական պարտքն անվանական արժեքով կազմել է 550.0 մլրդ դրամ, իսկ արտաքին պետական պարտքը կազմել է 2,325.6 մլրդ դրամ (4,805.6 մլն ԱՄՆ դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 45.9%-ը՝  2015 թվականի 2,088.0 մլրդ դրամի (4,316.2 մլն ԱՍՆ դոլարի) և 41.5%-ի դիմաց: Ատաքին պարտքի հիմնական մասը՝ 2,081.4 մլրդ դրամը (4,300.9 մլն ԱՄՆ դոլարը) ՀՀ կառավարության պարտավորություններն են, 244.2 մլրդ դրամը (504.7 մլն ԱՄՆ դոլարը)՝ ՀՀ կենտրոնական բանկի վարկային պարտավորությունները»,- հավելել է նախարար Արամյանը:

2016 թվականի վերջի դրությամբ արտաքին պետական պարտքի զուտ ներկա արժեքի ցուցանիշն աճել է՝ 2015 թվականի 3604.6 մլն ԱՄՆ դոլարի դիմաց կազմելով 4002.5 մլն ԱՄՆ դոլար: Աճել է նաև ԶՆԱ/ՀՆԱ հարաբերակցությունը՝ 2015 թվականի 34.2%-ի դիմաց կազմելով 37.9%, սակայն նվազել է ԶՆԱ /արտահանում ցուցանիշը՝ 2015 թվականի 114.9%-ից հասնելով 114.3%-ի:

Ամփոփելով ՀՀ պետական պարտքի ցուցանիշները՝ Վարդան Արամյանը հայտնել է, որ 2016 թվականի վերջի դրությամբ այն կազմել է 2,875.6 մլրդ դրամ (5,942.1 մլն ԱՄՆ դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 56.7%-ը, որից ՀՀ կառավարության պարտքը՝ 2.631.4 մլրդ դրամ (5,437.4 մլն ԱՄՆ դոլար), իսկ ՀՀ կենտրոնական բանկի պարտքը՝ 244.2 մլրդ դրամ (504.7 մլն ԱՍՆ դոլար): 2016 թվականի վերջի դրությամբ ՀՀ պետական պարտքը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատությամբ աճել է 419.3 մլրդ դրամով կամ 17.1%-ով (864.4 մլն ԱՄՆ դոլարով կամ 17.0%-ով): Ընդ որում, դա հիմնականում տեղի է ունեցել ՀՀ կառավարության պարտքի աճի հաշվին, որը կազմել է 405.5 մլրդ դրամ կամ 18.2%, իսկ ՀՀ կենտրոնական բանկի պարտքն աճել է 13.8 մլրդ դրամով կամ 6.0%-ով:

Զեկույցի վերջում Վարդան Արամյանն ընդգծել է, որ պետք է բյուջեի շեշտադրումները աստիճանաբար փոխել, քանի որ ներկայումս սոցիալական շեշտադրումները մեծ են: «Դա գալիս է սոցիալական բարձր լարվածությունից, բայց աստիճանաբար պետք է այնպես անել, որ  մարդիկ դառնան աշխատող, ճիշտ չէ որ բյուջեից սնվեն, ուստի  պետք է կառուցվածքային փոփոխություններ իրականացնել»,- ասել է նա:

Նշենք նաև, որ այս տարի առաջին անգամ բյուջեի կատարողականը ներկայացվում է տեսապատկերի միջոցով, ինչի մասին ՀՀ ֆինանսների նախարար Վարդան Արամյանն ասել է, որ ցանկություն կա սա դարձնել կիրառվող տարբերակ:

Քննարկման վերջում նախարարը պատասխանել է պատգամավորների հարցերին:

12/11/2024
դրամ
Դոլար (USD)
387.51
+0.15
Եվրո (EUR)
411.46
-1.85
Ռուբլի (RUR)
3.95
+0.00
Լարի (GEL)
141.82
-0.43
32701.06
-814.29
Արծաթ
390.15
-2.77