24/12/2022 15:17
Լույս հիմնադրամ. Թուրքիայի տարանցիկ դերակատարությունը՝ դեպի Եվրոպա գազի մատակարարման հարցում
ԼՈՒՅՍ հիմնադրամը ուսումնասիրել է Թուրքիայի տարանցիկ դերակատարությունը՝ դեպի Եվրոպա գազի մատակարարման հարցում։
Այսպես՝
- Այսօր Թուրքիան հանդիսանում է ոչ միայն Մերձկասպյան, այլև ռուսական գազի՝ դեպի Եվրոպա մատակարարումների առանցքային ուղղությունը։ Հաշվի առնելով Ուկրաինայում ընթացող ռազմական գործողությունները, ինչպես նաև հեղուկ գազի արտահանման սահմանափակ կարողությունները՝ ԵՄ-ին գազ մատակարարելու տեսանկյունից թուրքական տարանցումը ՌԴ-ի համար մնացել է միակ հուսալի ուղղությունը։
- Թուրքիան հանդիսանում է Եվրոպայում բնական գազի ամենախոշոր սպառողներից մեկը․ 2021-ին Եվրոպայում բնական գազի տարեկան սպառման ցուցանիշով Թուրքիան զիջել է միայն 3 երկրներին՝ Գերմանիային, Մեծ Բրիտանիային և Իտալիային։
- 2021-ին Թուրքիան բնական գազ է ներմուծել 4 հիմնական աղբյուրներից՝ Ռուսաստանից, Իրանից, Ադրբեջանից և Ալժիրից։ Ռուսաստանը ապահովել է ներմուծման շուրջ 45%-ը (26,3 մլրդ մ3), Իրանը՝ 16%-ը (9,6 մլրդ մ3), Ադրբեջանը՝ 13,6%-ը (8 մլրդ մ3), Ալժիրը՝ 10,2%-ը (6 մլրդ մ3)։ Ռուսաստանից Թուրքիա բնական գազի ներմուծումը 2021-ին 2020-ի համեմատ ավելացել է գրեթե 60%-ով, սակայն այդ ցուցանիշը մոտ է վերջին տասնամյակի միջին ցուցանիշին՝ տարեկան մոտ 25 մլրդ մ3։
- Մերձկասպյան երկրներից և Կենտրոնական Ասիայից դեպի ԵՄ ինչպես էներգակիրների, այնպես էլ առևտրի տարանցման կենտրոն դառնալու ձգտումը լիովին համապատասխանում է Թուրքիայի գործող իշխանությունների պանթուրանական հավակնություններին և կարող է դառնալ այդ մեգանախագծի տնտեսական շարժիչը։ Թուրքիայի այս քաղաքականությունը որոշ չափով համընկնում է նաև վերջինիս անգլոսաքսոնական դաշնակիցների շահերի հետ, որոնք ձգտում են թուլացնել ԵՄ ուղիղ կախվածությունը ՌԴ-ից, իսկ ԵՄ և ՌԴ էներգետիկ կապերում Թուրքիայի բուֆերային դերակատարությունը կարող է այդ կախվածությունը ավելի կառավարելի դարձնել՝ հաշվի առնելով Թուրքիայի նկատմամբ ազդեցության բազմաթիվ լծակների առկայությունը։
- 44-օրյա պատերազմից առաջ՝ 2018-2020թթ․ Թուրքիան կտրուկ կրճատեց ՌԴ-ից գազի ներմուծման մասնաբաժինը՝ ավելի քան 50%-ից հասցնելով մոտ 33%-ի, միաժամանակ ավելացրեց Ադրբեջանից ներմուծման մասնաբաժինը՝ նախկինում 12-14%-ից 2020-ին հասցնելով 24%-ի։ Սա Թուրքիային հնարավորություն տվեց, ի թիվս այլ գործոնների, նաև էներգետիկ անվտանգության տեսանկյունից նվազեցնել ՌԴ ազդեցության լծակները և ավելի ազատ վարքագիծ դրսևորել Հարավային Կովկասում։ Պատերազմից հետո տնտեսական բաղադրիչը կրկին գերակայող դարձավ, և Թուրքիան արդեն 2021-ին սկսեց ավելացնել ռուսական գազի մասնաբաժինը։
- Այսօր արդեն Թուրքիան հնարավորություն ունի կրճատելու այս կամ այն մատակարարից ստացվող գազի մասնաբաժինը սեփական սպառման մեջ և դրա հաշվին ավելացնելու սեփական տարածքով տարանցումը դեպի ԵՄ։ Օրինակ, Տրանսադրիատիկ խողովակաշարի հզորությունների ավելացման, ինչպես նաև Հունաստանից և Ալբանիայից դեպի մյուս բալկանյան երկրներ խողովակաշարերի ցանցի ընդլայնման պարագայում, Թուրքիան կարող է նվազագույնի հասցնել ադրբեջանական գազի սպառումը և Ադրբեջանից ներմուծվող գազի առավել մեծ մասնաբաժինը ուղղել դեպի եվրոպական շուկա։
- Թուրքիան բնական գազի տեսանկյունից Եվրոպայի էներգետիկ անվտանգության համար շատ կարևոր դեր է կատարում, իսկ վերջինիս տարածքով անցնող Հարավային գազային միջանցքը դեպի ԵՄ գազի մատակարարման աղբյուրների դիվերսիֆիկացիայի առանցքային ուղղություններից է։
«Էներգետիկ ճգնաժամը Եվրոպայում և ադրբեջանական գազի գործոնը» վերտառությամբ վերլուծություն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով՝ https://bit.ly/3G6nUoJ
Լրահոս
10:52 20/03 | Ֆինանսական
Դրամի փոխարժեք. 10:50 - 20/03/23
10:33 20/03 | Կրիպտո
Bitcoin-ի փոխարժեքն աճել է - 20/03/23
19:27 18/03 | Բիզնես
Ակբա բանկը բիզնես ակումբ է հիմնադրում
15:32 18/03 | Այլ Լուրեր
Հայաստանում պաշտոնապես գործարկվեց VAR համակարգը
10:50 18/03 | Ֆինանսական
Դրամի փոխարժեք. 10:50 - 18/03/23
Արտարժույթ
| 10:30 20/03 | Առք | Վաճառք |
| AMD / USD | 386.00 | 390.50 |
| AMD / EUR | 411.00 | 418.00 |
| AMD / RUR | 5.00 | 5.07 |
| դոլար | ||
| դոլար | ||
ԿԲ Փոխարժեքներ
20/03/2023
Դոլար / Դրամ
388.48
+0.20
Եվրո / Դրամ
415.48
+2.58
Ռուբլի / Դրամ
5.04
-0.03
Ֆունտ / Դրամ
474.80
+3.62
Կրիպտոարժույթներ
10:30 20/03
BTC/AMD
10,728,025
+0.29%
BTC/USD
27629.61
+0.29%
ETH/USD
1766.35
-2.65%
BCH/USD
134.33
-1.66%
BIT/USD
0.541947
-2.30%
XRP/USD
0.384076
+0.01%
LTC/USD
82.09
-5.21%
BNB/USD
335.70
-2.39%
DOGE/USD
0.074126
-4.56%
ETH/BTC
0.063929441
-2.90%
BCH/BTC
0.004861836
-1.91%
BIT/BTC
0.004861836
-2.55%
XRP/BTC
0.000013901
-0.24%
LTC/BTC
0.002971263
-5.45%
BNB/BTC
0.012149936
-2.65%
DOGE/BTC
0.000002683
-4.79%
Ոսկու հարգեր
20/03/2023
դրամ
999 հարգ
24k
24,506.47
958 հարգ
23k
23,485.37
916 հարգ
22k
22,464.26
720 հարգ
18k
18,379.85
625 հարգ
15k
15,316.54
585 հարգ
14k
14,295.44
500 հարգ
12k
12,253.24
417 հարգ
10k
10,211.03
375 հարգ
9k
9,189.93
FOREX
10:00 20/03
EUR/USD
1.0662
-0.04%
GBP/USD
1.2181
+0.05%
USD/JPY
131.36
-0.33%
EUR/GBP
0.8754
-0.05%
Նավթ
10:00 20/03
դոլար / բարել
Brent
71.47
-2.06%
Light Sweet
65.32
-1.54%
COMEX
10:00 20/03
$ / տր. ունց.
Ոսկի
1995.60
+0.10%
Արծաթ
22.61
-0.62%
Պլատին
973.60
-0.74%
LME / 3M
10:00 20/03
դոլար / տոննա
Ալյումին
2274.00
+0.29%
Պղինձ
8580.00
+0.73%
Նիկել
23364.00
+0.55%
Անագ
22510.00
+1.31%
Կապար
2089.50
+1.11%
Ցինկ
2895.00
+1.31%
Մոլիբդեն
70195.10
+0.00%
Կոբալտ
34180.00
+0.00%
Ինդեքսներ
10:00 20/03
կետ
Dow Jones
31861.98
-1.19%
S&P 500
3916.64
-1.10%
NASDAQ
11630.51
-0.74%
FTSE
7335.40
-1.01%
CAC 40
6925.40
-1.43%
DAX
14768.20
-1.33%
RTSI
948.97
+2.34%
Nikkei
26945.67
-1.42%
Topix
1929.30
-1.54%
Hang Seng
19000.71
-2.65%
SSEC
3234.91
-0.48%
ԿԲ Տոկոսադրույքներ
20/03/2023
Վերաֆին. տոկ.
Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք
10.75
+0.00%
Լոմբ. ռեպո
Լոմբարդային ռեպո
12.25
+0.00%
Միջ. ներգր.
Դրամական միջողների ներգրավման տոկոսադրույք
9.25
+0.00%
Մակրոտնտեսական
01/2023
ՏԱՑ
Տնտեսական Ակտիվության Ցուցանիշ
+10.5%
ԱԱԾ 3
Արդյունաբերական Արտադրանքի Ծավալ
177.7
+1.40%
Արտահանում 1
Արտահանում
572.8
+130.0%
Ներմուծում 1
Ներմուծում
727.1
+72.5%
ՍԳԻ
Սպառողական Գների Ինդեքս
+8.10%
Աշխատ. 2
Միջին ամսական անվանական աշխատավարձը
249,278
+22.0%
Առևտուր 3
Առևտրի շրջանառություն
292.9
+17.7%
Գյուղտնտ. 3,4
Գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալ
1,021.4
+0.4%
Ծառայ. 3
Ծառայությունների ծավալ
216.0
+25.9%
Շին. 3
Շինարարության ծավալ
16.0
+12.2%
1 - մլրդ դոլար, 2 - դրամ, 3 - մլրդ դրամ, 4 - եռամսյակային