Տնտեսական

USD BUY - 381.50+0.00 USD SELL - 384.00+0.00
EUR BUY - 442.50-1.50 EUR SELL - 446.50-1.00
OIL:  BRENT - 62.24+2.30 WTI - 58.15+1.45
COMEX:  GOLD - 4143.30-5.02 SILVER - 48.28-4.94
COMEX:  PLATINUM - 1534.70-6.89
LME:  ALUMINIUM - 2781.00+0.13 COPPER - 10623.50+0.18
LME:  NICKEL - 15175.00+0.32 TIN - 35400.00+1.04
LME:  LEAD - 1985.00+0.76 ZINC - 2988.00+1.86
FOREX:  USD/JPY - 151.94+0.58 EUR/GBP - 1.1604-0.23
FOREX:  EUR/USD - 1.1604-0.23 GBP/USD - 1.3373-0.10
STOCKS RUS:  RTSI - 1019.41-4.08
STOCKS US: DOW JONES - 46924.74+0.47 NASDAQ - 22953.67-0.16
STOCKS US: S&P 500 - 6735.35+0.00
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 49307.79-0.02 TOPIX - 3266.43+0.52
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 25781.77-0.94 SSEC - 3913.76-0.07
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9426.99+0.25 CAC40 - 8258.86+0.64
STOCKS EUR:  DAX - 24330.03+0.29
22/10/2025  CBA:  USD - 382.51-0.02 GBP - 509.2-2.74
22/10/2025  CBA:  EURO - 443.18-1.24
22/10/2025  CBA:  GOLD - 51278-1537 SILVER - 614.22-22.85
Հայաստանը մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով իր խմբի 74 երկրների շարքում զբաղեցնում է վերջից 5-րդ տեղը. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ
16/05/2025 16:22
Կիսվել

Հայաստանը մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով իր խմբի 74 երկրների շարքում զբաղեցնում է վերջից 5-րդ տեղը. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագրի կողմից հրապարակված «Մարդկային ներուժի զարգացման զեկույց-2025» հաշվետվությունը։

«Մարդկային ներուժի զարգացման զեկույց-2025»-ում ներկայացված են մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի 2023թ. տվյալները։ Դրանում նաև վերանայվել և թարմացվել են նախորդ տարիների վերաբերյալ անցյալ տարվա զեկույցում հրապարակված տվյալները:

Այսպես՝

  • Ըստ «Մարդկային ներուժի զարգացման զեկույց-2025»-ի` Հայաստանի «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսը» 2023թ. արդյունքներով 0.811 միավոր է, իսկ համաշխարհային վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանը 193 երկրների թվում 69-րդն է և ներառված է «Մարդկային ներուժի շատ բարձր զարգացմամբ» երկրների խմբում։ Հայաստանն իր խմբի միջին ցուցանիշին զիջում է 0.103 միավորով՝ էապես զիջելով նաև բոլոր երեք ենթաինդեքսների միջին արժեքներին։ Ավելին, հաշվի առնելով, որ Հայաստանի ինդեքսն ընդամենը 0.011 միավորով է գերազանցում իր խմբի ինդեքսի նվազագույն շեմին, իսկ խմբում ներառված 74 երկրներից Հայաստանից ավելի ցածր ինդեքս ունեն միայն 4-ը, պետք է նշել, որ մեր երկիրը գտնվում է «վտանգավոր գոտում»։

Նախորդ տարվա ցուցանիշի համեմատ Հայաստանի «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսը» բարձրացել է` հիմնականում պայմանավորված կենսամակարդակի ենթաինդեքսի (մեկ շնչին ընկնող համախառն ազգային եկամտի) կտրուկ (31.4%) աճով։ Այդ աճը մեծ մասամբ բացատրվում է դրամի արժևորմամբ։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի շնչային համախառն ազգային եկամտի ցուցանիշը փոքր է աշխարհի միջինից, և Հայաստանը մարդկային ներուժի զարգացման շատ բարձր մակարդակով երկրների շարքում է շնորհիվ «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի» ոչ տնտեսական բաղադրիչների։

  • «Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով» Հայաստանը տարածաշրջանի 5 երկրների թվում 3-րդն է՝ Թուրքիայից և Վրաստանից հետո:
  • ՀՀ-ում սոցիալական անհավասարությունը մարդկային ներուժի զարգացման վրա ունի 8.4% զսպող ազդեցություն (այսինքն՝ սոցիալական անհավասարության պատճառով «մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսի» կորուստը 8.4% է)։ Ինդեքսի համեմատաբար փոքր կորստի պատճառն այն է, որ Հայաստանում առողջապահական և կրթական ծառայությունների համեմատաբար հասանելի լինելը մասամբ մեղմացնում է մարդկային զարգացման վրա սոցիալական անհավասարության բացասական ազդեցությունը։
  • «Գենդերային զարգացման» և «գենդերային անհավասարության» ինդեքսներով Հայաստանը տարածաշրջանի առաջատարն է՝ շնորհիվ քաղաքական գործընթացներում կանանց ներգրավվածության և նրանց ընդհանուր կրթվածության համեմատաբար բարձր մակարդակների:
  • «Մոլորակային կայունության հաշվառմամբ` մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքսով» Հայաստանը տարածաշրջանում զիջում է միայն Վրաստանին։
  • «Գենդերային անհավասարության» և «անհավասարության հաշվառմամբ` մարդկային ներուժի զարգացման» ինդեքսներով Հայաստանը զգալիորեն զիջում է «Մարդկային ներուժի շատ բարձր զարգացմամբ» երկրների խմբի միջին արժեքներին:

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է այստեղ:

22/10/2025
դրամ
Դոլար (USD)
382.51
-0.02
Եվրո (EUR)
443.18
-1.24
Ռուբլի (RUR)
4.6796
-0.0261
Լարի (GEL)
141.23
+0.05
51278
-1537
Արծաթ
614.22
-22.85