Ֆինանսական

USD BUY - 389.50+0.00 USD SELL - 392.50+0.50
EUR BUY - 438.50-1.50 EUR SELL - 443.00-2.00
OIL:  BRENT - 64.46-0.89 WTI - 61.10-0.99
COMEX:  GOLD - 3298.00+1.65 SILVER - 32.40+0.43
COMEX:  PLATINUM - 969.30+1.13
LME:  ALUMINIUM - 2375.00+0.04 COPPER - 9164.00-0.25
LME:  NICKEL - 15558.00+1.64 TIN - 31049.00-0.74
LME:  LEAD - 1914.50-0.10 ZINC - 2615.00-0.80
FOREX:  USD/JPY - 142.53-0.44 EUR/GBP - 1.1335-0.11
FOREX:  EUR/USD - 1.1335-0.11 GBP/USD - 1.3258+0.48
STOCKS RUS:  RTSI - 1144.79+0.00
STOCKS US: DOW JONES - 40368.96-0.38 NASDAQ - 16823.17-0.05
STOCKS US: S&P 500 - 5396.63-0.17
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 34267.54+0.84 TOPIX - 2513.35+1.00
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 21466.27+0.23 SSEC - 3267.66+0.15
STOCKS EUR:  FTSE100 - 8249.12+1.41 CAC40 - 7335.40+0.86
STOCKS EUR:  DAX - 21253.70+1.43
15/04/2025  CBA:  USD - 390.68-0.24 GBP - 517.30+1.52
15/04/2025  CBA:  EURO - 443.11-1.99
15/04/2025  CBA:  GOLD - 40247.00-355.00 SILVER - 405.40+12.39
Թվային եվրոն՝ CBDC-ի ապագա, թե՞ ապարդյուն ջանք
16/12/2024 09:29
Կիսվել

Թվային եվրոն՝ CBDC-ի ապագա, թե՞ ապարդյուն ջանք

Մինչև 2025 թվականը Եվրոպական կենտրոնական բանկը կարող է որոշել գործարկել սեփական թվային եվրոն՝ առաջին անգամ թույլ տալով քաղաքացիներին ուղղակի մուտք գործել դեպի Կենտրոնական բանկի փողերը թվային տեսքով: Նախաձեռնությունը, որը սպասում է օրենսդրական հաստատմանը, նպատակ ունի արդիականացնել Եվրոպայի վճարային համակարգերը, նվազեցնել կախվածությունը օտարերկրյա պրովայդերներից և պահպանել եվրոյի գլոբալ ազդեցությունը: Ներկայումս եվրոն զբաղեցնում է երկրորդ տեղը ԱՄՆ դոլարից հետո և կազմում է համաշխարհային արժութային պահուստների մոտ 20%-ը և արտարժույթի շուկայի շրջանառության 31%-ը։

Երկու կողմերի քննադատները մնում են անհամոզված: Ոմանք ասում են, որ ԵԿԲ-ի զգուշավոր մոտեցումը քողարկում է համակարգային խնդիրները, ինչպիսիք են արմատացած բանկային իշխանությունը, իսկ մյուսները դա համարում են կառավարության միջամտություն թվային վճարումների ծաղկող շուկայում: Մինչ ԱՄՆ-ը մանրածախ CBDC-ների արգելման գործընթացում է, իսկ չինական թվային յուանը գործարքների քանակով ռեկորդներ է սահմանում, եվրոպական թվային եվրոն հայտնվել է այս երկու ծայրահեղությունների միջև: Կկարողանա՞ արդյոք այն իրականացնել բովանդակալից փոփոխություն, թե՞ ոչ:

ԵԿԲ-ի հեռանկարը CBDC-ի վերաբերյալ

ԵԿԲ-ն նախատեսում է անվտանգ, մասնավոր թվային եվրո, որը կարող է օգտագործվել ինչպես առցանց, այնպես էլ օֆլայն՝ հասանելի բանկային դրամապանակների կամ լիազորված միջնորդների միջոցով: Այսօր ոչ մի եվրոպական թվային վճարային համակարգ չի ընդգրկում արժութային ամբողջ բլոկը, որի արդյունքում Եվրոպայի մեծ մասը կախված է ոչ եվրոպական քարտային ցանցերից: ԵԿԲ-ն հույս ունի, որ թվային եվրոն կնվազեցնի այս կախվածությունը և կամրապնդի Եվրոպայի ռազմավարական ինքնավարությունը։

Բանկային հատվածի ապակայունացումից խուսափելու համար ԵԿԲ-ն նախատեսում է սահմանել պահեստավորման սահմանաչափեր և չվճարել տոկոսներ թվային եվրոյի մնացորդների համար։ Հիմնական նպատակն է ընտրություն առաջարկել և հաստատել Եվրոպայի ռազմավարական ինքնավարությունը աճող թվային տնտեսության մեջ:

Քննադատներն ասում են, որ դա չափազանց շատ է կամ շատ քիչ

Բեռնի համալսարանի պրոֆեսոր Դիրկ Նիպելտն ասում է, որ ԵԿԲ-ն կարող է ավելի համարձակ լինել: Այս ծախսերը ներառում են ավելի լայն, տնտեսության մասով խնդիրներ, որոնք բխում են բանկերից՝ որպես կենտրոնական վճարումներ մատակարարողներ: Նիպելտն ընդգծում է բանկերի չափազանց շուկայական հզորության, փխրունության և «չափազանց մեծ ձախողման համար» խնդիրները լուծելու ներուժը՝ նշելով, որ «այն պարտադրելը բանկերի բիզնես մոդելների պաշտպանության պայմանով չափազանց նեղ մոտեցում է»: Նա նաև պնդում է, որ մանրածախ CBDC-ն կարող է լուծել համակարգային խնդիրները և կենտրոնական բանկերին տալ ուղղակիորեն տոկոսադրույքներ սահմանելու հնարավորություն: Այնուամենայնիվ, պրոֆեսոր Դիրկը ընդունում է կենտրոնական բանկի հաշվեկշռի ընդլայնման քաղաքական-տնտեսական ռիսկերը:

Միևնույն ժամանակ, Կատո ինստիտուտից Նիկոլաս Էնթոնիի նման թերահավատները մանրածախ CBDC-ի իրական կարիք չեն տեսնում: Ըստ Նիկոլասի, «CBDC-ների ամենամեծ խնդիրներից մեկն այն է, որ նրանք չեն լուծում որևէ խնդիր, որն արդեն չի լուծվում շուկայում: Այնքանով, որքանով CBDC-ի համար որևէ օգուտ կա, այդ օգուտները գտնվում են պետական ​​պաշտոնյաների ձեռքում, ովքեր ձգտում են վերահսկել, թե ինչպես են մարդիկ օգտագործում իրենց փողերը»:

Inecomobile

Գլոբալ մրցավազք կրիպտոարժույթի ոլորտում գերակայության համար

ԵԿԲ-ն նավարկում է բարդ իրավիճակում, երբ G20-ի գրեթե յուրաքանչյուր երկիր ուսումնասիրում է կենտրոնական բանկի թվային արժույթը: 20 երկրներից 19-ը գտնվում են CBDC-ների ուսումնասիրման առաջադեմ փուլում, իսկ 13-ն արդեն փորձնական ծրագրեր են իրականացնում: Դրանց թվում են Բրազիլիան, Ճապոնիան, Հնդկաստանը, Ավստրալիան, Ռուսաստանը և Թուրքիան, որոնցից յուրաքանչյուրը փորձարկում է իր սեփական թվային արժույթը՝ վճարումները պարզեցնելու և տնտեսական ինքնիշխանությունը հաստատելու համար:

Չինական թվային յուանն ընդդեմ Եվրոպայի զգուշավոր մոտեցման

Չինաստանը առաջատար է CBDC մրցավազքում իր թվային յուանով, որն արդեն գերազանցել է 1 տրիլիոն դոլարի գործարքների ծավալը: Գործարկումն ընդգծում է Չինաստանի վճռականությունը՝ ստեղծելու հանրային թվային արժույթ՝ որպես իր վճարային ենթակառուցվածքի հիմնաքար, որը ցույց է տալիս պետական ​​աջակցությամբ վճարային համակարգեր կառուցելու իր հավակնությունները: Այնուամենայնիվ, քննադատները պնդում են, որ թվային յուանը կարող է նաև գործել որպես կառավարության վերահսկողությունը մեծացնելու գործիք՝ առաջացնելով բանավեճեր գաղտնիության և նորարարության մեջ պետական ​​և մասնավոր դերերի, ինչպես նաև անձնական ազատությունների միջև պատշաճ հավասարակշռության մասին:

Եվրոպայի զգուշավոր մոտեցումը նպատակ ունի հասնել ռազմավարական ինքնավարության՝ առանց մասնավոր հատվածը ճնշելու կամ անձնական գաղտնիությունը խախտելու: Թվային եվրոն դիտվում է որպես հանրային թվային արժույթով վճարումների լրացուցիչ լուծում, որը նախատեսված է գոյություն ունեցող մասնավոր վճարային համակարգերի հետ գոյակցելու համար: Այս ռազմավարությունը, իբր, ձգտում է ապահովել ֆինանսական կայունություն և նվազեցնել կախվածությունը ոչ եվրոպական վճարային ցանցերից: Այնուամենայնիվ ոմանք պնդում են, որ այն զուրկ է այն համարձակությունից, որն անհրաժեշտ է էական ազդեցություն ունենալու համար, իսկ մյուսները դա տեսնում են որպես անհարկի ներխուժում մի ոլորտ, որն ավելի լավ է թողնել մասնավոր հատվածին:

ԱՄՆ դիրքորոշումը և համաշխարհային հետևանքները

Ի տարբերություն իր գործընկերներից շատերի, Միացյալ Նահանգները որոշել է մերժել մանրածախ CBDC-ի ներդրումը` պատճառաբանելով գաղտնիության, ֆինանսական կայունության և պետական ​​և մասնավոր շուկայի դերերի համապատասխան հավասարակշռության վերաբերյալ մտահոգությունները: Որոշումը ԱՄՆ-ին դնում է հատուկ դիրքում G20-ում, որտեղ երկրների մեծ մասը ագրեսիվորեն առաջ է մղում թվային արժույթի իրենց նախաձեռնությունները: Մինչ այս դիրքորոշման կողմնակիցները պնդում են, որ այն խուսափում է կառավարության անհարկի միջամտությունից արդեն իսկ մրցունակ մասնավոր վճարումների շուկայում, քննադատները զգուշացնում են, որ նման մոտեցումը կարող է ԱՄՆ-ին հետ թողնել նորարարության և թվային արժույթի ազդեցության համաշխարհային մրցավազքում:

Ռազմավարական ինքնավարությունը և 2025 թվականի միտումները

Եվրոպայի  մոտեցումը նպատակ ունի հասնել ռազմավարական ինքնավարության՝ նվազեցնելով կախվածությունը օտարերկրյա միջնորդներից և ոչ եվրոպական վճարային համակարգերից: Այնուամենայնիվ, ԵԿԲ-ն մտադիր է կանխել բանկերի միջնորդությունը և պահպանել ֆինանսական կայունությունը, ներդնելով պահումների սահմանափակումներ և չառաջարկելով թվային եվրոյի մնացորդների տոկոսագումարներ: Քննադատները պնդում են, որ այս սահմանափակումը կարող է սահմանափակել թվային եվրոյի մրցունակությունը՝ համեմատած հաստատված մասնավոր վճարային լուծումների հետ և խոչընդոտել ֆինանսական հատվածում ավելի խորը համակարգային խնդիրներ լուծելու նրա կարողությանը:

Որպես խոշոր տնտեսությունների փորձնական CBDC-ներ, Եվրոպան պետք է որոշի մինչև 2025 թվականը՝ գործարկել թվային եվրո, թե շարունակել զարգացնել մասնավոր շուկան՝ հետևելով ԱՄՆ-ի մոտեցումներին: ԵԿԲ-ի ներկայիս ռազմավարությունը նպատակ ունի ինտեգրել հանրային թվային արժույթը առանց էական խափանումների, բայց դեռ պարզ չէ, թե արդյոք այս զգուշավոր մոտեցումը կարող է թվային եվրոյին թույլ տալ զարգանալ ագրեսիվ մասնավոր գլոբալ վճարումների նախաձեռնությունների ֆոնին:

Հաջողությունը կարող է մեծացնել Եվրոպայի ֆինանսական ինքնավարությունը և վստահություն հաստատել թվային դարաշրջանում: Սակայն ձախողումը կարող է թվային եվրոն անարդյունավետ փոխզիջում դարձնել՝ չափազանց երկչոտ՝ իմաստալից բարեփոխումներ անելու համար և չափազանց թույլ՝ համաշխարհային բեմում մրցելու համար:

Քանի որ G20-ի երկրներից շատերը առաջ են տանում իրենց CBDC նախագծերը, Եվրոպայի թվային եվրոն ստիպված կլինի նուրբ հավասարակշռություն հաստատել պետական ​​և մասնավոր հատվածների դերերի միջև: Թեև ԵԿԲ-ի խելամիտ ռազմավարությունը ձգտում է ապահովել ռազմավարական ինքնավարություն և ֆինանսական կայունություն, այն բախվում է ճնշման՝ ցույց տալու իր արդիականությունն ու մրցունակությունը: Միայն ժամանակը ցույց կտա, թե արդյոք թվային եվրոն կդառնա Եվրոպայի ֆինանսական ապագայի հաջող հիմնաքարը, թե՞ այն կդառնա երկրորդական թվային արժույթների համաշխարհային մրցավազքում:

Ֆինանսական տեխնոլոգիաների ոլորտի հրապարակումներն իրականացվում են Ինեկոբանկի աջակցությամբ։

15/04/2025
դրամ
Դոլար (USD)
390.68
-0.24
Եվրո (EUR)
443.11
-1.99
Ռուբլի (RUR)
4.76
+0.01
Լարի (GEL)
141.94
-0.04
40247.00
-355.00
Արծաթ
405.40
+12.39