ՎԵՐՋԻՆ 20 ՏԱՐՈՒՄ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՑ ԱՐՏԱԳԱՂԹԵԼ ԵՆ ՄՈՏ 1 ՄԻԼԻՈՆ ՄԱՐԴ
Աշխարհում մոտ 700 մլն մարդ ներքին, 200 մլն` միջազգային միգրանտներ են` ըստ ՄԱԿ-ի «Հաղթահարելով խոչընդոտները. մարդկային շարժ եւ զարգացում» խորագրով Մարդկային զարգացման 2009թ-ի զեկույցի, որն այսօր ներկայացրեց ՄԱԶԾ մշտական ներկայացուցիչ Կոնսուելո Վիդալը: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ միջազգային միգրանտների 70 մլն-ը զարգացողից տեղափոխվում է զարգացած երկիր, իսկ շուրջ կեսը` իր տարածաշրջանի երկրներ: Նրանց մոտ 48 տոկոսը կանայք են. այս թիվը պահպանվել է վերջին հինգ տասնամյակների ընթացքում:
Միգրանտների եկամուտները սովորաբար ուղղվում են հայրենիքում նրանց ընտանիքներին եւ համայքներին: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ամենաաղքատ երկրների միգրանտներն ամենաշատ են շահում, զարգացած երկիր տեղափոխվելիս նկատվում է նրանց` միջինը 15 անգամ եկամտի մեծացում, կրթություն ստացողների թվի կրկնապատկում եւ 16 անգամ երեխաների մահացության թվի կրճատում: Հակառակ համատարած պատկերացումների` միգրանտները խթանում են տնտեսական զարգացումը: Ըստ զեկույցի` շարժը մարդկային ազատության կարեւոր տարրերից է, որից շահում են միգրանտները, նրանց ընտանիքները եւ ընդունող երկրները: Սակայն շարժման խոչընդոտները սահմանափակում են մարդկային զարգացումը խթանող միգրացիայի ամբողջ ներուժը: Զեկույցում նշվում է, որ կառավարությունները պետք է մի շարք հայեցակարգային բարեփոխումներ ձեռնարկեն միգրացիայից ստացվող օգուտների մեծացման եւ միգրանտների իրավունքների պաշտպանության համար: Զեկույցն առաջարկում է բարեփոխումներ այդ ոլորտում, մասնավորապես` բացել առկա մուտքի ուղիներն ավելի մեծ թվով աշխատողների համար, ապահովել միգրանտների հիմնական իրավունքները, նվազեցնել ֆինանսական պահումները միգրացիոն գործարքներից, գտնել համատեղ լուծումներ, որոնցից կշահեն թե ընդունող երկրները, թե միգրանտները:
ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարության Միգրացիոն գործակալության պետի տեղակալ Իրինա Դավթյանը, անդրադառնալով հայաստանյան իրականությանը, նշեց, որ այստեղ իրավիճակը փոքր-ինչ այլ է: Եթե աշխարհում մեծ թիվ են կազմում ներքին միգրանտները, ապա Հայաստանում հակառակն է: Վերջին 20 տարվա ընթացքում Հայաստանից արտագաղթել է մոտ 1 մլն մարդ, իսկ երկրում տեղաշարժվել 172 հազարը: Ներքին տեղաշարժերի պատճառներից է ղարաբաղյան պատերազմը, եւ երկրաշարժը: Հայաստանից արտագաղթողների հիմնական մասը նախընտրում է Եվրոպան եւ ԱՄՆ-ը: Հայաստանի բնակիչները արտագաղթելու հիմնական պատճառը 90-ական թվականներին նշում էին գործազրկությունը, իսկ 2000թվականից սկսած` աշխատանք կա, սակայն վարձատրությունն է ցածր:
ՀՀ տարածքային կառավարման նախարարի առաջին տեղակալ Վաչե Տերտերյանը նշեց, որ, մարդկանց տեղաշարժումների շրջանակներն ու ծավալներն այնքան են ընդլայնվել, որ դրանց հետ կապված խնդիրները լուծումներ են պահանջում գլոբալ մակարդակով: Ըստ նրա` այս զեկույցը տալիս է համապատասխան տեղեկատվություն տարբեր երկրների կառավարություններին իրենց քայլերը ճիշտ հաշվարկելու համար: «Հայաստանը միգրացիայի ոլորտում ունի բազմաթիվ խնդիրներ, սակայն վերջին տարիներին կատարած աշխատանքների արդյունքում արդեն զգալի ձեռքբերումներ ունենք: Միգրացիային վերաբերող խնդիրներն այսօր գլոբալ լուծումներ են պահանջում: Դրան հասնելու համար պետք է պետությունները համատեղ ուժերով գործեն: Այդ տեսանկյունից զեկույցը բավական օգտակար է, այն տալիս է անհրաժեշտ տեղեկատվություն հետագա գործողությունների համար»,-ասաց Վ. Տերտերյանը: