2011Թ.-ԻՆ ՊԵԿ-Ի ՕՐԱԿԱՐԳԻ ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՐՑԸ` ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՈՐԱԿԻ ԲԱՐԵԼԱՎՈՒՄ

Հարկ վճարողների սպասարկման որակի կատարելագործումը պետական եկամուտների կոմիտեի 2011-ի գերակա խնդիրներից է հայտարարվել: Ինչպես նշվում է ՀՀ ԿԱ պետական եկամուտների կոմիտեի տարածած հայտարարության մեջ՝ կոմիտեն որդեգրել է հետևյալ քաղաքականությունը` մեր երկրում ևս հարկ վճարողները պետք է սպասարկվեն միջազգային չափանիշներին համապատասխան. սա նաև երկրի նախագահի հանձնարարականն  է: Մինչև այս տարեվերջ թե´ աշխատանքի որակի, և թե´ կառուցվածքային փոփոխությունների առումով Երևանի գրեթե բոլոր հարկային տեսչությունները հարկատուներին կներկայանան նոր տեսքով` կատարելագործված պայմաններով ու սպասարկման բարձր մակարդակով: Այդ գործում կարևորվում է  յուրաքանչյուր հարկային ծառայողի դերը. հարկային մարմնի յուրաքանչյուր աշխատակցի հանձնարարվել է՝ զերծ մնալ անհարկի  քաշքշուկներից, ավելորդ թղթաբանությունից ու հատուկ ուշադրություն դարձնել հարկ վճարողների հետ առօրյա շփումներում սպասարկման բաժնի աշխատակիցների կողմից դրսևորվող կեցվածքին, պահելաձևին, հարկ վճարողների իրազեկման գործընթացներին: Այժմ աշխատանքներ են տարվում  բոլոր հարկային տեսչություններում սպասարկման սրահներ ստեղծելու ուղղությամբ, ավելին, նախատեսվում է նաև հանրապետության մարզերում հարկ վճարողների սպասարկման նոր կենտրոններ գործարկել, քանի որ դրանց միջոցով պետք է իրականացվեն հարկատուների հետ տարվող աշխատանքների մոտ 90 տոկոսը: 

Սպասարկման որակի ուղղությամբ  բոլոր այս առաջնահերթ պահանջներն արդեն իսկ  ներդրվել և կիրառվում են Կենտրոնի հարկային տեսչությունում գործող  սպասարկման նոր հարմարավետ սրահում, որի աշխատանքային չափանիշներն օրինակելի են լինելու մյուս բոլոր տեսչությունների սպասարկման սրահների համար: Կոմիտեն խնդիրը դրել է հետևյալ կերպ` բոլոր սպասարկման սրահներն ունենալու են  շենքային ժամանակակից պայմանների և սպասարկման բարձր մակարդակի նույն չափանիշները: Կենտրոնի, այժմ նաև` Մյասնիկյանի, Խոշոր հարկ վճարողների, իսկ շուտով նաև` Արաբկիրի հարկային տեսչություններում  հարկային մարմիններն ապահովված են առօրյա աշխատանքի համար անհրաժեշտ բոլոր ժամանակակից պայմաններով: Արդեն գործում է նաև տարածաշրջանային սպասարկման սրահ Վանաձորում: Տեսչությունների` սպասարկման համար պատասխանատու աշխատակիցներն ապահովվել են բարձր աշխատավարձով, սակայն առաջադրված չափանիշներից փոքր-ինչ շեղվելու կամ հարկատուի մոտ դժգոհություն առաջանալու դեպքում խիստ պատժամիջոցներն անխուսափելի կլինեն:  Կոմիտեի ղեկավարությունը հետողական է լինելու սպասարկումը մշտապես բարձր մակարդակում պահելու ուղղությամբ: 

Կենտրոնի հարկային տեսչության տեղեկատվության և վերլուծության բաժնի պետ Գոհար Արաբաջյանը Կենտրոնի և Մյասնիկյանի ՀՏ-ների սպասարկման սրահներ այցելած լրագրողներին տեղեկացրել է,  որ բարձրակարգ սպասարկման որդեգրած ուղենիշից չշեղվելու, այդ թվում հերթերն ու կուտակումները բացառելու նպատակով` սպասարկման սրահի աշխատակիցներն ընդունում են բիզնեսի կողմից ներկայացվող բոլոր հաշվետվությունները, հետո արդեն` իրականացվող վերլուծությունների արդյունքում, ամփոփվում են ներկայացված տվյալներն ու  դրանց արժանահավատությունը: Ըստ այդմ, ելնելով ներկայացված տվյալներից, հասցեական մոտեցում է ցուցաբերվում բիզնեսի ներկայացուցիչների նկատմամբ. “Ի դեպ, եթե նախկինում` 2-3 տարի առաջ, տեսչություններում հերթերը սովորական երևույթ էին, և անգամ հատուկ հանձնաժողովներ էին գործում այդ հերթերը կանոնակարգելու նպատակով, ապա այժմ հարկատուներն այլևս ստիպված չեն մի սենյակից մյուսն անցնել` ավելորդ ժամանակ ու միջոցներ վատնելով: Ծառայությունները մատուցվում են այնպես, որպեսզի հարկատուն սպասարկվի մեկ պատուհանի սկզբունքով և իրեն հուզող բոլոր անհրաժեշտ հարցերի պատասխանը արագ և օպերատիվ կերպով ստանա սպասարկման մեկ սրահում”,- ասել է Գ. Արաբաջյանը: Սպասարկման մեկ պատուհանի սկզբունքից է օգտվում նաև հարկատու Արթուր Փանոսյանը, ով լրագրողներին  հետ զրույցում նշել է, որ անհամեմատելի են նախկին և ներկա` բարեփոխված տեսչությունների աշխատանքները` սկսած շենքային պայմաններից. “Նախ հերթեր ընդհանրապես չկան, ժամանակից սպասարկում է իրականացվում, և զգալի է առանձնահատուկ ուշադրությունը հարկատուի նկատմամբ”: 

Տեսչության այլ ստորաբաժանումներ հարկատուները կարող են այցելել միայն ծայրահեղ անհրաժեշտության պարագայում, օրինակ, ստուգման հետ կապված հարցեր առաջանալիս: Այդ դեպքում էլ հարկատուի մուտքը հարկային տեսչություն տեղի ղեկավարության խիստ վերահսկողության ներքո է: 
 
Արվում է առավելագույնը` նաև հարկ վճարող-հարկային տեսուչ շփումները նվազագույնի հասցնելու համար: Այս հարցում  կարևոր դերակատարում ունի “Հարկատու 3” էլեկտրոնային համակարգի կայացումը, այսինքն` հարկային փաստաթղթաշրջանառությունն էլեկտրոնային  դարձնելու խնդիրը` այդ թվում հարկային հաշիվների մասով: Ինտենսիվ աշխատանքներ են տարվում, որպեսզի հարկատուն որքան հնարավոր է արագ անցում կատարի էլեկտրոնային եղանակին և հրաժարվի «թղթից»: Այդպիսով զգալիորեն կկրճատվեն թղթային տարբերակով ներկայացվող տեղեկությունների կազմման համար ծախսվող ժամանակը և հարկային մարմնի հետ շփումները: Հարկատուներն արդեն նկատում են կատարված փոփոխությունները. Հարկատու Գայանե Շամիրյանը, օրինակ, թվարկում է էլեկտրոնային փաստաթղթաշրջանառության առավելությունները: Կոնկրետ իր համար հաշվետվություններն էլեկտրոնային տարբերակով ուղարկելը պարզապես անգնահատելի է ժամանակի առումով: Ի դեպ, գործարար միջավայրի բարելավման շրջանակներում նաև հարկային մարմին ներկայացվող փաստաթղթերի կրճատման քաղաքականություն է վարվում: Արդեն իսկ կրճատված 5 հաշվետվություններին շուտով կհետևի ներկայում գործող օրենսդրության շրջանակներում հարկային մարմինների կողմից հարկ վճարողից պահանջվող փաստաթղթերի դիմումների քանակի էական կրճատում. օրերս դրանց թիվը կկրճատվի շուրջ 13-ով: 
 
Այս տեսչություններում, ինչպես և մյուս տարածքային հարկային մարմիններում,  հարկ վճարողները կարող են օգտվել հատուկ տեղեկատվական տերմինալներից, որոնք տեղադրվել են    հարկ վճարողների սպասարկման ծառայությունների ընդլայնման և օպերատիվության ապահովման նպատակով: Յուրաքանչյուր հարկային տեսչությունում տեղադրված է երկուական տերմինալ: Ներդրված  այս և այլ նոր տեխնոլոգիաների կիրառման հմտություններին տեղյակ լինելու համար տեսչությունների աշխատակիցները պարբերաբար վերապատրաստվում են` նաև բիզնեսին բոլոր անհրաժեշտ հարցերում օգնելու համար, քանի որ երբեմն գործարարները դժվարությամբ են ընդառաջ գնում բարեփոխումներին և արդյունքում կիրառվող նոր տեխնոլոգիական մոտեցումներին: Այսպիսով` սպասարկման մակարդակի կատարելագործմամբ կոմիտեն փորձում է հարկատուների  հետ շփումը տեղափոխել բոլորովին նոր հարթություն: Այդ ուղղությամբ իրականացվող բարեփոխումները շարունակական բնույթ են կրելու, առավել ևս, որ դրանք նպաստելու են նաև հավաքագրումների արդյունավետության բարձրացմանը: