2025 թվականին եզակի համաշխարհային ճգնաժամ է սպասվում
Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում անընդհատ սպառնալիքներ են հնչել, որ նոր համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ է սկսվելու։ Սակայն ամեն տարի կանխատեսումները չէին իրականանում։ Համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի իրականացման հավանականությունը դեռ կա, որն իր պիկին կհասնի 2025 թվականի կեսերին։ Այս մասին գրում է ռուսական «Վզգլյադը»։
Զարգացած երկրների ֆինանսական շուկաներում տոկոսադրույքների բարձր մակարդակը և կուտակված անհավասարակշռությունը կհանգեցնեն համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի, որը մասշտաբներով համեմատելի է 2007-2008 թվականների ճգնաժամի հետ։
Հաջորդ համաշխարհային ճգնաժամը կլինի կառուցվածքային-ֆինանսական: Մի կողմից, աշխարհում կուտակվում են մեծ թվով կառուցվածքային խնդիրներ՝ սկսած տեխնոլոգիական օրինաչափությունների փոփոխությունից, կայուն զարգացման աճող ռիսկերից, աշխարհաքաղաքական ռիսկերից և աճող անհավասարությունից։ Մյուս կողմից, բարձր տոկոսադրույքը խոչընդոտում է կապիտալի ազատ հոսքին՝ այս կառուցվածքային խնդիրները լուծելու համար: Երրորդ, դեռևս 2008 թվականի ճգնաժամից մնում են չլուծված զանգվածային խնդիրներ։
Եթե համեմատենք 2008-ի և այժմյան իրավիճակն ու ճգնաժամային նախադրյալները, ապա կարող ենք նկատել և՛ տարբերություններ, և՛ որոշ նմանություններ։ Այս տարի ԱՄՆ աշխատաշուկայում տիրող իրավիճակը և վերջին երկու տարիներին Ֆեդերացիայի դրամավարկային քաղաքականությունը նման են 2008 թվականի ճգնաժամային տարվա իրավիճակին։ Բայց հիմնական տարբերությունն այն է, որ 2008 թվականին ճգնաժամը սկսեց սրվել ԱՄՆ բնակարանային շուկայում վաճառքի կտրուկ անկման պատճառով:
Այժմ ԱՄՆ-ում վաճառքի կտրուկ անկում չի նկատվում։ Այնուամենայնիվ, կան նախանշաններ ԱՄՆ-ի տնտեսության այսպես կոչված կոշտ վայրէջքի կամ ռեցեսիայի մեծ հավանականության մասին՝ հուլիսին ԱՄՆ-ում աշխատաշուկայի անսպասելի կտրուկ թուլացման ֆոնին։
Նորաստեղծ աշխատատեղերի թիվը 2024 թվականի հուլիսին նախորդ ամիսների համեմատ նվազել է մոտ 30%-ով, իսկ գործազրկության 4․3% մակարդակը հասել է իր ամենաբարձր մակարդակին՝ 2021 թվականի նոյեմբերից ի վեր։
Եթե ճգնաժամը, որն իր մասշտաբով համեմատելի է 2008 թվականի ճգնաժամի հետ, սկսվի, ապա դա նշանակում է ամբողջ համաշխարհային տնտեսության փլուզում, բաժնետոմսերի և ապրանքային շուկաների փլուզում և ընկերությունների զանգվածային սնանկացում: