Կրիպտոակտիվների օտարումից ստացվող եկամուտների համար ՀՀ-ում սահմանվել է 1% եկամտահարկի արտոնյալ դրույքաչափ
2025 թվականի հունիսի 24-ին պաշտոնապես հրապարակված նոր օրենսդրական կարգավորումներով («ՀՕ-175-Ն»), էական լրացումներ և փոփոխություններ են կատարվել Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում՝ ուղղված կրիպտոակտիվների կարգավորմանը հարկային դաշտում։
Կրիպտոակտիվի նոր սահմանում
Օրենսգրքում հստակ սահմանում է տրվում կրիպտոակտիվի հասկացությանը՝ հիմնվելով «Կրիպտոակտիվների մասին» նոր օրենքի դրույթների վրա։ Այսուհետ կրիպտոակտիվ է համարվում ոչ միայն փոխարինելի կրիպտոարժույթը, այլև եզակի (non-fungible) կրիպտոակտիվները, ինչպես նաև ապակենտրոնացված համակարգում որպես պարգևատրում ստեղծվող կրիպտոակտիվները, բացառությամբ որոշակի ֆինանսական գործիքների՝ արժեթղթեր, ներդրումային ֆոնդերի բաժնետոմսեր և բանկային ավանդներ։
Սկզբնական արժեքի որոշում
Կրիպտոակտիվների ձեռքբերման արժեքը որոշվելու է ՀՀ կառավարության կողմից հաստատված բորսաների հրապարակած գների հիման վրա՝ օգտագործելով տվյալ օրվա ՀՀ Կենտրոնական բանկի միջին փոխարժեքը:
Փաստաթղթավորում և հարկման մեխանիզմներ
Նոր կարգավորումներով՝ կրիպտոակտիվների օտարման եկամուտների և ձեռքբերման ծախսերի փաստաթղթավորումն այլևս կարող է իրականացվել ոչ միայն հաշվարկային, այլ նաև այլ հիմնավորող փաստաթղթերով։ Սա նկատելիորեն հեշտացնում է գործարքների հարկային ճանաչման գործընթացը։
Բացի այդ, օրենսգրքում նախատեսվում են հետևյալ հարկային դրույթները․
-
Կրիպտոակտիվի օտարումը հստակ ներառվել է եկամտահարկի ենթակա գործառնությունների ցանկում։
-
Եզակի և փոխարինելի չհամարվող կրիպտոակտիվների (այդ թվում՝ NFT-ների) և ապակենտրոնացված համակարգերում որպես պարգևատրում ստացվող կրիպտոակտիվների օտարումից ստացվող եկամուտների համար սահմանվել է 1% եկամտահարկի արտոնյալ դրույքաչափ։
-
Կրիպտոակտիվների միջոցով ծառայությունների մատուցումը համարվել է հարկվող գործարք։
Վերահսկողություն և հաշվետվություն
Օրենքը նաև անդրադառնում է այդ ոլորտում գործող սուբյեկտների վերահսկողությանը՝ ընդգրկելով կրիպտոակտիվներով ծառայություններ մատուցողներին ապահովագրական բրոկերների կարգավորման տրամաբանության մեջ։
Նշված փոփոխությունները ուժի մեջ կմտնեն օրենքի պաշտոնական հրապարակումից հետո տասներորդ օրը, այսինքն՝ 2025 թվականի հուլիսի 4-ից։ Այս օրենսդրական փոփոխությունները կարևոր են Հայաստանում կրիպտոակտիվների ոլորտը իրավական դաշտում կարգավորելու և դրանց հարկման պարզ ու կանխատեսելի մեխանիզմներ սահմանելու համար։