Բիզնես

USD BUY - 381.50+0.25 USD SELL - 384.00+0.00
EUR BUY - 446.00-0.50 EUR SELL - 450.00-0.50
OIL:  BRENT - 64.53+0.11 WTI - 60.69-0.20
COMEX:  GOLD - 3912.10+1.21 SILVER - 47.97+2.63
COMEX:  PLATINUM - 1644.80+3.77
LME:  ALUMINIUM - 2692.50+0.00 COPPER - 10490.50+0.00
LME:  NICKEL - 15317.00+0.00 TIN - 36888.00+0.00
LME:  LEAD - 2024.00+0.00 ZINC - 3020.50+0.00
FOREX:  USD/JPY - 147.44-0.14 EUR/GBP - 1.1741+0.15
FOREX:  EUR/USD - 1.1741+0.15 GBP/USD - 1.3478+0.28
STOCKS RUS:  RTSI - 1001.86-2.12
STOCKS US: DOW JONES - 46758.28+0.51 NASDAQ - 22780.51-0.28
STOCKS US: S&P 500 - 6715.79+0.01
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 47944.76+4.75 TOPIX - 3226.06+3.10
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 26957.77-0.67 SSEC - 3882.78+0.00
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9491.25+0.67 CAC40 - 8081.54+0.31
STOCKS EUR:  DAX - 24378.80-0.18
06/10/2025  CBA:  USD - 382.58-0.18 GBP - 513.46-1.39
06/10/2025  CBA:  EURO - 446.2-3.05
06/10/2025  CBA:  GOLD - 47795+71 SILVER - 585.55+2.31
2020-2023 թթ․ ՏՏ ոլորտում զրոյից իրականացվող ներդրումների բաժինը կազմել է ավելի քան 52%
16/09/2025 21:44
Կիսվել

2020-2023 թթ․ ՏՏ ոլորտում զրոյից իրականացվող ներդրումների բաժինը կազմել է ավելի քան 52%

«Տնտեսական լրագրողների ակումբ»-ը հրապարակել է Արմեն Քթոյանի ՎԱԿ վերլուծական ակնարկը, որը ներկայացնում է վերազգային կորպորացիաների բնույթն ու զադեցությունը պետությունների տնտեսական զարգացման գործընթացում։

Ակնարկի համաձայն՝ վերջին տարիներին ՎԱԿ-ների (վերազգային կորպորացիա) միջոցով ձևավորվել են տեխնոլոգիաների փոխանցման նոր, ավելի բարդ և ճկուն ձևեր, որոնք սերտորեն առնչվում են տնտեսության թվայնացմանը և ոչ նյութական ակտիվների աճին։ Այսպիսի կորպորացիաներն ակտիվորեն ստեղծում են տարածաշրջանային նորարարական կենտրոններ, որոնք գիտելիք են արտադրում ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային շուկաների համար, ներդրում են անում ստարտափներում և խթանում բաց նորարարությունների մոդելների զարգացումը։ Այս ամենին զուգահեռ նրանք Հայաստան են բերում «կանաչ» տեխնոլոգիաներ՝ վերականգնվող էներգիայի լուծումներ, մաքուր արտադրական մեթոդներ և բնապահպանական ստանդարտներ։

Հարավային Կորեայի օրինակը ցույց է տալիս, որ Հետազոտությունների և մշակումների հարկադրական տեղայնացումը կարող է ստեղծել տեղական գիտական կենտրոններ, որոնք հետագայում դառնում են գլոբալ առաջատարներ (Samsung, LG)։ Իսրայելում գիտական էկոհամակարգը խթանվեց ՎԱԿ-ների դրամաշնորհների ու ստարտափ ներդրումների միջոցով՝ ստեղծելով կիբերանվտանգության և ՏՀՏ ոլորտի գիտական հետազոտությունների գլոբալ կենտրոն։

Գիտելիքի փոխանցման բաղադրիչը առանցքային է․ ՎԱԿ-ները դառնում են կրթական և փորձի փոխանակման հարթակներ, զարգացնում են ոչ միայն տեխնիկական, այլև «փափուկ» հմտությունները, ինչը կարևոր է միջազգային շուկայում մրցունակության համար։

ՀՀ տենդենցները

Հայաստանում ևս ձևավորվում է նման տենդենց։ Վերջին տարիներին վերազգային կազմակերպությունների մասնակցությունը ոչ միայն նպաստում է ՏՏ ոլորտի աճին, այլև գիտական ենթակառուցվածքների ստեղծմանը։ Հատկապես վերջին տարիներին նշանակալի դերակատարում են ստանում հետազոտական և նորարարական կարողությունների ամրապնդմանն ուղղված մասնավոր կորպորացիաների նախաձեռնությունները; Ըստ վերլուծական ակնարկի՝ 2020-2023 թթ․ ՏՏ ոլորտում զրոյից իրականացվող ներդրումների բաժինը կազմել է ավելի քան 52%, ինչը զգալիորեն բարձրացրել է գիտահետազոտական հնարավորությունները։

Վերջին տարիներին խոշոր վերազգային ընկերություններն ակտիվ գիտական, հետազոտական ու տեխնոլոգիական գործունեություն են ծավալել Հայաստանում։ Նշանակալի է Oracle և VMware ընկերությունների ներդրումը, որոնք ստեղծում են ինժեներական և հետազոտական գրասենյակներ, զարգացնում են ծրագրային ապահովման նորարարական լուծումներ, ներդնում են գիտահետազոտական Agile մշակույթ։ Գիտահետազոտական ոլորտում ակնառու է Ֆիլիպ Մորրիս Ինթերնեյշնլ ընկերության հայաստանյան PMI Science գիտահետազոտական կենտրոնի գործունեությունը, որը կենտրոնանում է մաթեմատիկական գիտությունների, արհեստական բանականության և նախատիպերի ստեղծման վրա՝ միաժամանակ ներգրավելով հայ գիտնականներին և երիտասարդ հետազոտողներին։ Ներկայումս այն ընդլայնվում է Երևանի Ինժեներական քաղաքում, ինչը հնարավորություն կտա իրականացնել ավելի խորը հետազոտություններ և զարգացնել փորձարարական բազան։ Cisco ընկերությունն իր հայաստանյան տեխնոլոգիական թիմի միջոցով զարգացնում է ցանցային տեխնոլոգիաներ, ինչը պահանջում է բարձրակարգ գիտական և ինժեներական կարողություններ։ Huawei–ը համագործակցում է Enterprise Armenia-ի հետ հետազոտական կենտրոն ստեղծելու ուղղությամբ, ինչը կարող է դառնալ գիտական համագործակցության և կրթական ծրագրերի նոր պլատֆորմ։

Գիտելիքի փոխանցումը և կարողունակության զարգացումը Հայաստանի համար ռազմավարական նշանակություն ունեն։ ՎԱԿ-ները նպաստում են ոչ միայն բարձր տեխնոլոգիաների տեղայնացմանը, այլև գիտական կադրերի պատրաստմանը, նոր կրթական մոդուլների ներդրմանը, գիտության և բիզնեսի համագործակցության ընդլայնմանը։ Արդյունքում, ձևավորվում է ազգային գիտական էկոհամակարգ, որը կարող է ապահովել նորարարական նախագծերի շարունակական հոսք, բարձրացնել երկրի գիտատեխնոլոգիական հեղինակությունը և Հայաստանի գիտնականներին դարձնել գլոբալ հետազոտական ցանցերի մասնակից։

Ճիշտ պետական քաղաքականության և մասնավոր հատվածի համագործակցության դեպքում Հայաստանը կարող է վերածվել տարածաշրջանային գիտահետազոտական և տեխնոլոգիական կենտրոնի, որտեղ գիտությունը կդառնա տնտեսական աճի գլխավոր շարժիչ ուժերից մեկը։

06/10/2025
դրամ
Դոլար (USD)
382.58
-0.18
Եվրո (EUR)
446.2
-3.05
Ռուբլի (RUR)
4.6044
-0.064
Լարի (GEL)
140.78
+0.16
47795
+71
Արծաթ
585.55
+2.31