Բիզնես

USD BUY - 381.50-0.50 USD SELL - 384.00+0.00
EUR BUY - 443.00-0.50 EUR SELL - 447.00+0.00
OIL:  BRENT - 65.61-0.12 WTI - 61.20-0.39
COMEX:  GOLD - 4072.90-1.31 SILVER - 47.92-1.01
COMEX:  PLATINUM - 1586.30-0.55
LME:  ALUMINIUM - 2859.00+2.80 COPPER - 10962.50+3.19
LME:  NICKEL - 15361.00+1.23 TIN - 35802.00+1.14
LME:  LEAD - 2016.50+1.59 ZINC - 3025.50+1.26
FOREX:  USD/JPY - 152.9+0.03 EUR/GBP - 1.1627+0.02
FOREX:  EUR/USD - 1.1627+0.02 GBP/USD - 1.3318+0.07
STOCKS RUS:  RTSI - 989.72-0.68
STOCKS US: DOW JONES - 47207.12+1.01 NASDAQ - 23204.87+1.15
STOCKS US: S&P 500 - 6791.69+0.79
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 49299.65+1.35 TOPIX - 3269.45+0.48
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 26160.15+0.74 SSEC - 3950.31+0.71
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9645.62+0.70 CAC40 - 8225.63+0.00
STOCKS EUR:  DAX - 24239.89+0.13
24/10/2025  CBA:  USD - 383.05+0.51 GBP - 510.03-0.16
24/10/2025  CBA:  EURO - 444.8+1.51
24/10/2025  CBA:  GOLD - 51032+975 SILVER - 604.74+17.34
2020-2023 թթ․ ՏՏ ոլորտում զրոյից իրականացվող ներդրումների բաժինը կազմել է ավելի քան 52%
16/09/2025 21:44
Կիսվել

2020-2023 թթ․ ՏՏ ոլորտում զրոյից իրականացվող ներդրումների բաժինը կազմել է ավելի քան 52%

«Տնտեսական լրագրողների ակումբ»-ը հրապարակել է Արմեն Քթոյանի ՎԱԿ վերլուծական ակնարկը, որը ներկայացնում է վերազգային կորպորացիաների բնույթն ու զադեցությունը պետությունների տնտեսական զարգացման գործընթացում։

Ակնարկի համաձայն՝ վերջին տարիներին ՎԱԿ-ների (վերազգային կորպորացիա) միջոցով ձևավորվել են տեխնոլոգիաների փոխանցման նոր, ավելի բարդ և ճկուն ձևեր, որոնք սերտորեն առնչվում են տնտեսության թվայնացմանը և ոչ նյութական ակտիվների աճին։ Այսպիսի կորպորացիաներն ակտիվորեն ստեղծում են տարածաշրջանային նորարարական կենտրոններ, որոնք գիտելիք են արտադրում ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային շուկաների համար, ներդրում են անում ստարտափներում և խթանում բաց նորարարությունների մոդելների զարգացումը։ Այս ամենին զուգահեռ նրանք Հայաստան են բերում «կանաչ» տեխնոլոգիաներ՝ վերականգնվող էներգիայի լուծումներ, մաքուր արտադրական մեթոդներ և բնապահպանական ստանդարտներ։

Հարավային Կորեայի օրինակը ցույց է տալիս, որ Հետազոտությունների և մշակումների հարկադրական տեղայնացումը կարող է ստեղծել տեղական գիտական կենտրոններ, որոնք հետագայում դառնում են գլոբալ առաջատարներ (Samsung, LG)։ Իսրայելում գիտական էկոհամակարգը խթանվեց ՎԱԿ-ների դրամաշնորհների ու ստարտափ ներդրումների միջոցով՝ ստեղծելով կիբերանվտանգության և ՏՀՏ ոլորտի գիտական հետազոտությունների գլոբալ կենտրոն։

Գիտելիքի փոխանցման բաղադրիչը առանցքային է․ ՎԱԿ-ները դառնում են կրթական և փորձի փոխանակման հարթակներ, զարգացնում են ոչ միայն տեխնիկական, այլև «փափուկ» հմտությունները, ինչը կարևոր է միջազգային շուկայում մրցունակության համար։

ՀՀ տենդենցները

Հայաստանում ևս ձևավորվում է նման տենդենց։ Վերջին տարիներին վերազգային կազմակերպությունների մասնակցությունը ոչ միայն նպաստում է ՏՏ ոլորտի աճին, այլև գիտական ենթակառուցվածքների ստեղծմանը։ Հատկապես վերջին տարիներին նշանակալի դերակատարում են ստանում հետազոտական և նորարարական կարողությունների ամրապնդմանն ուղղված մասնավոր կորպորացիաների նախաձեռնությունները; Ըստ վերլուծական ակնարկի՝ 2020-2023 թթ․ ՏՏ ոլորտում զրոյից իրականացվող ներդրումների բաժինը կազմել է ավելի քան 52%, ինչը զգալիորեն բարձրացրել է գիտահետազոտական հնարավորությունները։

Վերջին տարիներին խոշոր վերազգային ընկերություններն ակտիվ գիտական, հետազոտական ու տեխնոլոգիական գործունեություն են ծավալել Հայաստանում։ Նշանակալի է Oracle և VMware ընկերությունների ներդրումը, որոնք ստեղծում են ինժեներական և հետազոտական գրասենյակներ, զարգացնում են ծրագրային ապահովման նորարարական լուծումներ, ներդնում են գիտահետազոտական Agile մշակույթ։ Գիտահետազոտական ոլորտում ակնառու է Ֆիլիպ Մորրիս Ինթերնեյշնլ ընկերության հայաստանյան PMI Science գիտահետազոտական կենտրոնի գործունեությունը, որը կենտրոնանում է մաթեմատիկական գիտությունների, արհեստական բանականության և նախատիպերի ստեղծման վրա՝ միաժամանակ ներգրավելով հայ գիտնականներին և երիտասարդ հետազոտողներին։ Ներկայումս այն ընդլայնվում է Երևանի Ինժեներական քաղաքում, ինչը հնարավորություն կտա իրականացնել ավելի խորը հետազոտություններ և զարգացնել փորձարարական բազան։ Cisco ընկերությունն իր հայաստանյան տեխնոլոգիական թիմի միջոցով զարգացնում է ցանցային տեխնոլոգիաներ, ինչը պահանջում է բարձրակարգ գիտական և ինժեներական կարողություններ։ Huawei–ը համագործակցում է Enterprise Armenia-ի հետ հետազոտական կենտրոն ստեղծելու ուղղությամբ, ինչը կարող է դառնալ գիտական համագործակցության և կրթական ծրագրերի նոր պլատֆորմ։

Գիտելիքի փոխանցումը և կարողունակության զարգացումը Հայաստանի համար ռազմավարական նշանակություն ունեն։ ՎԱԿ-ները նպաստում են ոչ միայն բարձր տեխնոլոգիաների տեղայնացմանը, այլև գիտական կադրերի պատրաստմանը, նոր կրթական մոդուլների ներդրմանը, գիտության և բիզնեսի համագործակցության ընդլայնմանը։ Արդյունքում, ձևավորվում է ազգային գիտական էկոհամակարգ, որը կարող է ապահովել նորարարական նախագծերի շարունակական հոսք, բարձրացնել երկրի գիտատեխնոլոգիական հեղինակությունը և Հայաստանի գիտնականներին դարձնել գլոբալ հետազոտական ցանցերի մասնակից։

Ճիշտ պետական քաղաքականության և մասնավոր հատվածի համագործակցության դեպքում Հայաստանը կարող է վերածվել տարածաշրջանային գիտահետազոտական և տեխնոլոգիական կենտրոնի, որտեղ գիտությունը կդառնա տնտեսական աճի գլխավոր շարժիչ ուժերից մեկը։

24/10/2025
դրամ
Դոլար (USD)
383.05
+0.51
Եվրո (EUR)
444.8
+1.51
Ռուբլի (RUR)
4.7296
+0.0324
Լարի (GEL)
141.19
+0.38
51032
+975
Արծաթ
604.74
+17.34