Կրիպտո

USD BUY - 383.50+0.00 USD SELL - 386.00+1.00
EUR BUY - 446.00+0.00 EUR SELL - 454.00-1.00
OIL:  BRENT - 70.16+0.13 WTI - 68.31+0.10
COMEX:  GOLD - 3324.20+0.68 SILVER - 36.69-0.22
COMEX:  PLATINUM - 1384.30+0.18
LME:  ALUMINIUM - 2596.50+0.41 COPPER - 9630.50-1.63
LME:  NICKEL - 14979.00-0.42 TIN - 33283.00-0.34
LME:  LEAD - 2056.00-0.02 ZINC - 2742.50+0.81
FOREX:  USD/JPY - 146.26-0.57 EUR/GBP - 1.1733+0.25
FOREX:  EUR/USD - 1.1733+0.25 GBP/USD - 1.3599+0.21
STOCKS RUS:  RTSI - 1086.62-2.15
STOCKS US: DOW JONES - 44458.30+0.49 NASDAQ - 20611.34+0.94
STOCKS US: S&P 500 - 6263.26+0.61
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 39646.36-0.44 TOPIX - 2812.34-0.56
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 24028.37+0.57 SSEC - 3509.68+0.48
STOCKS EUR:  FTSE100 - 8867.02+0.15 CAC40 - 7878.46+1.44
STOCKS EUR:  DAX - 24549.56+1.42
10/07/2025  CBA:  USD - 383.74-0.08 GBP - 521.81+0.47
10/07/2025  CBA:  EURO - 450.05+0.94
10/07/2025  CBA:  GOLD - 40716-188 SILVER - 451.43-2.38
Ինչպես են կրիպտոարժույթի մասին թյուր կարծիքներն ազդում են մեր որոշումների վրա
22/11/2024 17:25
Կիսվել

Ինչպես են կրիպտոարժույթի մասին թյուր կարծիքներն ազդում են մեր որոշումների վրա

Կրիպտոարժույթի հանրային ընկալման մեջ բազմաթիվ սխալ պատկերացումներ կան: Այս առասպելները ձևավորվում և աջակցվում են թյուրըմբռնմամբ, ինչպիսիք են հոտի (մեծամասնության), խարսխի, հասանելիության և թվացյալ ճշմարտության էֆեկտները: Ի սկզբանե այս մեխանիզմներն օգնում էին մեր նախնիներին արագ որոշումներ կայացնել անորոշության պայմաններում, սակայն ժամանակակից աշխարհում դրանք կարող են չար կատակ դառնալ, հատկապես ֆինանսական ոլորտում։ Binance-ի փորձագետները բացատրել են, թե ինչպես են նման թյուրըմբռնումները ազդում կրիպտոարժույթների ճիշտ ընկալման վրա։

Հոտի (մեծամասնության) էֆեկտը, երբ հանրության կարծիքը գերակայում է քննադատական մտածողությանը։ Այս էֆեկտը մարդու հակվածությունն է հետևել ընդհանուր միտումներին և քննադատորեն չմոտենալ տեղի ունեցող երևույթներին, անկախ այն բանից, դրանք համապատասխանում են իրենց անձնական կարիքներին և նպատակներին, թե` ոչ: Այս էֆեկտն օգնեց մեր նախամարդուն գոյատևել՝ կենտրոնանալով խմբային վարքագծի վրա: Սակայն ժամանակակից աշխարհում, հատկապես ներդրումների ոլորտում, հոտի (մեծամասնության) էֆեկտը կարող է հանգեցնել սխալ որոշումների կայացման:

Կրիպտոարժույթների ոլորտում հոտի էֆեկտը հստակ դրսևորվում է, այն ժամանակ երբ ներդրողները մասսայական ձեռք են բերում կրիպտոակտիվներ դրանց կտրուկ աճի պահին, և ընդհակառակը, խուճապահար վաճառում, երբ փոխարժեքը նվազում է: Այդպես օրինակ` 2018 թվականին Bitcoin-ի փոխարժեքի 20,000 դոլարից մինչև 3,000 դոլար անկման ժամանակ շատ ներդրողներ կորցրին հավատը կրիպտոարժույթի նկատմամբ և շտապեցին վաճառել իրենց ակտիվները՝ լիակատար սնանկացումից խուսափելու համար: Նման որոշումը պայմանավորված էր ոչ այնքան օբյեկտիվ փաստերով, որքան խմբային վարքագծի դրսևորմամբ։ Սակայն, ինչպես ցույց տվեց ժամանակը, բիթքոյնը ոչ միայն վերականգնվեց, այլև բազմակի գերազանցեց նախկին ռեկորդները:

Հնարավոր է նաև հակառակ իրավիճակը, երբ ներդրողները հանրային միտումներին հետևելով ձեռք են բերում ակտիվներ, առանց ուսումնասիրելու դրանց հիմնարար բնութագրիչ հատկությունները։ Նոր թոքենների աստղաբաշխական գնաճն առաջացնում է «իր շանսը բաց թողնելու» վախի զգացողություն (FOMO), որն էլ իր հերթին ստիպում է անփորձ ներդրողներին չմտածված գնումներ կատարել: Իսկ, երբ այդ իրարանցումը թուլանում է` զգալի կորուստներ կրել: Նման իրավիճակներից խուսափելու համար կարևոր է զարգացնել քննադատական ​​մտածողություն և նախքան ներդրումային որոշումներ կայացնելն իրականացնել համակողմանի անկախ հետազոտություններ:

Խարսխի էֆեկտը, երբ առաջին տպավորությունը երկարաժամկետ համոզմունքներ է ձևավորում։ Այս էֆեկտը տեղի է ունենում այն դեպքում, երբ մարդը չափից դուրս ապավինում է թեմայի վերաբերյալ ստացած առաջին գիտելիքներին և հետագա դատողությունները կառուցում է դրա հիման վրա: Կրիպտոյի աշխարհում այն հաճախ հանգեցնում է սխալ կարծիքին, որ բիթքոյնը չափազանց անկայուն է հուսալի ներդրում համարվելու համար: Իրականում, սկզբնական շրջանում կրիպտոարժույթը բավականին անկայուն էր, քան ավանդական ակտիվները, և այս տպավորությունը արմատացել է շատ մարդկանց մտքերում: Սակայն ժամանակները փոխվել են. բիթքոյնի անկայունությունը զգալիորեն նվազել է, և 2023-ի վերջին նրա անկայունության ինդեքսը S&P 500-ի 92 բաժնետոմսից ավելի ցածր էր: Չնայած այս փոփոխություններին, բիթքոյնի սկզբնական անկայունության մասին համոզմունքները դեռևս ազդում են կրիպտոարժույթների՝ որպես ռիսկային ակտիվների, ընկալման վրա: Սա ցույց է տալիս, թե որքան դժվար է փոխել խարսխման ձևավորված համոզմունքները, նույնիսկ եթե իրականությունն այլ բան է ապացուցում։

Հասանելիության և թվացյալ ճշմարտության էֆեկտը, երբ կրկնվող տեղեկատվությունն ամրապնդում է առասպելական պատկերացումները։ Այս էֆեկտը դրսևորվում է, երբ մարդն իր որոշումների հիմքում դնում է առավել մատչելի տեղեկատվությունը՝ հաճախ առանց ստուգելու դրանց ճշմարտացիությունը: Կրիպտոարժույթների աշխարհում դրամատիկ լուրերը շուկայի վթարների կամ խարդախությունների մասին հաճախ ուժեղ ազդեցություն են ունենում ընկալումների վրա: Այս իրադարձություններն ավելի շատ ուշադրություն են գրավում, քան դրական փոփոխությունները՝ ստեղծելով կրիպտոարժույթի էկոհամակարգի աղավաղված պատկերը։ Կրիպտոարժույթի ընկալման վրա հաճախ մեծ ազդեցություն են ունենում խարդախությունների և կրիպտոշուկայի փլուզման մասին լուրերը։ Օրինակ, կրիպտոարժույթային խարդախությունների մասին մեդիայում տեղ գտած բազմաթիվ գլխագրեր տպավորություն են ստեղծում, որ ամբողջ կրիպտոինդուստրյան խիստ վտանգավոր է: Սակայն, իրականությունն այն է, որ 2023 թվականի ողջ ընթացքում ապօրինի գործունեությունը կազմել է ամբողջ կրիպտոգործարքների ընդամենը 0.24%: Ինչը զգալիորեն ցածր է ավանդական ֆինանսական համակարգերում փողերի լվացման մակարդակից:

Թվացյալ ճշմարտության էֆեկտը ամրապնդում է այս միտումը, որ հաճախակի կրկնվող կեղծ տեղեկատվությունը ստիպում է մարդկանց հավատալ դրան: Օրինակ, այն համոզմունքը, որ կրիպտոարժույթները իրական կիրառություն չունեն, արմատավորվել է հանրային գիտակցության մեջ հենց ԶԼՄ-ների կողմից դրա շուրջն անընդհատ հյուսվող բացասական պատմությունների շնորհիվ: Այնուամենայնիվ, այսօր կրիպտոարժույթն ունի իրական կիրառություն, հատկապես զարգացող երկրներում, որտեղ այն օգտագործվում է միջազգային դրամական փոխանցումների համար: Եվ ի տարբերություն ավանդական փոխանցումների, որոնք ծանրաբեռնված են բարձր վճարներով, կրիպտոարժույթով գործարքները կատարվում են առանց միջնորդների և զգալիորեն ավելի էժան` դարձնում է այն ֆինանսական ներգրավվածության բարելավման կարևոր գործիք:

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

Հասարակության կողմից այնպիսի թյուրըմբռնումները, ինչպիսիք են հոտի (մեծամասնության), խարսխի, հասանելիության և թվացյալ ճշմարտության էֆեկտներն, առանցքային դեր են խաղում կրիպտոարժույթների մասին մեր համոզմունքների ձևավորման գործում: Նման կերպ դժվարացնելով ոչ միայն այս բարդ ֆինանսական գործիքները հասկանալու գործընթացն այլև նպաստում են կեղծ տեղեկատության տարածմանը` խոչընդոտելով թվային տնտեսության զարգացումը։

Առավել հիմնավորված որոշումների կայացման համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել այս թյուրըմբռնումների ազդեցությունը, հավաքագրել հուսալի տեղեկատվություն և զարգացնել քննադատական մտածողություն։ Կրիպտոաշխարհում, ինչպես ցանկացած այլ ոլորտում, կարևոր է տեխնոլոգիաների իրական արժեքի ավելի խորը բացահայտումը, այլ ոչ թե գործել մակերեսային գիտելիքներով կամ առաջին տպավորությամբ։

10/07/2025
դրամ
Դոլար (USD)
383.74
-0.08
Եվրո (EUR)
450.05
+0.94
Ռուբլի (RUR)
4.9299
+0.0179
Լարի (GEL)
141.25
-0.03
40716
-188
Արծաթ
451.43
-2.38