ԱՄՆ-ն թույլատրել Է ատոմային էներգետիկայի ոլորտում Գազպրոմբանկի մասնակցությամբ գործարքները
ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության արտաքին ակտիվների վերահսկողության գրասենյակը (OFAC) հրապարակել է լիցենզիա, որը թույլ է տալիս Գազպրոմբանկի հետ գործարքներ կատարել, եթե դրանք կապված են քաղաքացիական ատոմային էներգիայի հետ։ Դա վերաբերում է նաև այն ընկերություններին, որոնց առնվազն 50%-ը պատկանում է Գազպրոմբանկին։
Սրանք գործողություններ են, որոնք իրականացվում են «բացառապես քաղաքացիական միջուկային նախագծերը պահպանելու կամ աջակցելու համար», որոնք սկսվել են մինչև 2024 թվականի նոյեմբերի 21-ը, բացատրվում է արտոնագրում։ Նման գործարքները կարող են իրականացվել մինչև 2025 թվականի հունիսի 30-ը։ Այնուամենայնիվ, փաստաթուղթը չի թույլատրում հունգարական Pax II ատոմակայանի նախագծի հետ կապված որևէ գործարք։
Առանձին հաղորդագրության մեջ ԱՄՆ ֆինանսների նախարարությունը պարզաբանել է, թե կոնկրետ ինչ է վերաբերում նոր լիցենզիայի համաձայն քաղաքացիական ատոմային էներգիայի վրա։ Այս ցանկը ներառում է հետևյալ գործունեությունը. հանքարդյունաբերություն, արտադրություն, վերամշակում, փոխակերպում, հարստացում, արտադրություն, փոխադրում կամ ցանկացած ձևով ուրանի գնում: Սա ներառում է նաև միջուկային էներգիայի, վառելիքի կամ թափոնների արտադրությունը, փոխանցումը կամ փոխանակումը, ինչպես նաև քաղաքացիական միջուկային էներգետիկայի նախագծերի իրականացումը։ Միևնույն ժամանակ, փաստաթուղթը թույլ չի տալիս, օրինակ, Գազպրոմբանկի մասնակցությամբ գործարքներ իրականացնել՝ կապված 2024 թվականի նոյեմբերի 21-ից հետո նոր քաղաքացիական ատոմակայանների զարգացման հետ։
Նոյեմբերի վերջին ԱՄՆ-ը պատժամիջոցներ է սահմանել ավելի քան 50 վարկային հաստատությունների, այդ թվում՝ ռուսական «Գազպրոմբանկի» դեմ։ Այս բանկի միջոցով բոլոր «անբարյացակամ» երկրները, որոնց թվում են ԵՄ երկրները, կարող էին Գազպրոմին վճարել գազի մատակարարման համար։ ԱՄՆ գանձապետարանի կայքում տեղադրված հաղորդագրության մեջ ասվում է, որ արգելափակման ենթակա են բոլոր կազմակերպությունները, որոնք պատկանում են Գազպրոմբանկին կամ նրա վեց դուստր ձեռնարկություններին 50%-ով և ավելի: Կրեմլն այս քայլն անվանել է փորձ՝ կանխելու ռուսական գազի մատակարարումները Եվրոպա։ Պեսկովն այնուհետև ասաց, որ Ռուսաստանը կգտնի Եվրոպային մատակարարվող գազի համար վճարման տարբերակներ՝ չնայած ամերիկյան պատժամիջոցներին։ Դեկտեմբերի սկզբին Պուտինը փոխել է Գազպրոմբանկի միջոցով գազի դիմաց վճարելու կարգը։ Եթե նախկինում արտասահմանյան ընկերությունները այդ նպատակով բացում էին «K» տիպի հատուկ հաշիվներ, ապա այժմ ռուս մատակարարները բացում են ռուբլու հաշիվներ, որոնց գնորդները պետք է միջոցները վարկավորեն ռուբլով, այդ թվում՝ երրորդ անձանց միջոցով:
Bloomberg-ը, հղում անելով աղբյուրներին, գրել է, որ ԵՄ-ն փորձում է ճնշում գործադրել ԱՄՆ-ի վրա՝ Գազպրոմբանկի դեմ պատժամիջոցները մեղմելու ուղիներ գտնելու համար։ Գործակալության տվյալներով՝ դաշինքի որոշ երկրների իշխանությունները և եվրոպական ընկերությունները զգուշացրել են, որ ամերիկյան նոր սահմանափակումները վտանգ են ներկայացնում ԵՄ էներգետիկ անվտանգության համար։ Գործակալության կողմից հարցված վերլուծաբանները ենթադրում էին, որ ԱՄՆ արդարադատության նախարարությունը կարող է Գազպրոմբանկին տրամադրել ընդհանուր լիցենզիա, որը թույլ կտա որոշ գործարքներ կատարել բանկի հետ։ Հոկտեմբերի 30-ին OFAC-ն արդեն տվել է նման ընդհանուր լիցենզիա, որը թույլ է տվել ռուսական 12 ֆինանսական հաստատությունների վճարումներ կատարել էներգառեսուրսների դիմաց մինչև 2025 թվականի ապրիլի 30-ը։ Այդ ժամանակ Գազպրոմբանկը նրանցից չէր։
Դեկտեմբերի 18-ին, ԱՄՆ արդարադատության նախարարությունը պատժամիջոցներ է կիրառել նաև Ռուսաստանի հետ կապված երեք ընկերությունների, ինչպես նաև Պակիստանի, Իրանի և Բոսնիա և Հերցեգովինայի ֆիզիկական անձանց նկատմամբ։ Մասնավորապես, սահմանափակումների են ենթարկվել Սանկտ Պետերբուրգից «Արդալ» ԲԲԸ-ն, Յուժնո-Սախալինսկից «Ֆարվաթեր» ՍՊԸ-ն և Մոսկվայի «ՄՏՎ» ՍՊԸ-ն, ասվում է OFAC-ի հաղորդագրության մեջ: