Տնտեսական

USD BUY - 382.50-0.50 USD SELL - 386.00+0.00
EUR BUY - 429.00-5.00 EUR SELL - 437.00-2.00
OIL:  BRENT - 65.67+2.02 WTI - 62.66+2.44
COMEX:  GOLD - 3271.90-0.75 SILVER - 33.31-0.27
COMEX:  PLATINUM - 1080.00+0.24
LME:  ALUMINIUM - 2468.50-0.66 COPPER - 9565.00-0.33
LME:  NICKEL - 15011.00-2.58 TIN - 31636.00-2.92
LME:  LEAD - 1982.50-0.15 ZINC - 2687.00-0.68
FOREX:  USD/JPY - 145.74+0.89 EUR/GBP - 1.1249-0.50
FOREX:  EUR/USD - 1.1249-0.50 GBP/USD - 1.3434-0.30
STOCKS RUS:  RTSI - 1102.21+1.79
STOCKS US: DOW JONES - 42098.70-0.58 NASDAQ - 19100.94-0.51
STOCKS US: S&P 500 - 5888.55-0.56
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 38432.98+1.88 TOPIX - 2812.02+1.54
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 23573.38+0.82 SSEC - 3363.45+0.68
STOCKS EUR:  FTSE100 - 8726.01-0.59 CAC40 - 7788.10-0.49
STOCKS EUR:  DAX - 24038.19-0.78
29/05/2025  CBA:  USD - 384.15-0.21 GBP - 517.53-3.01
29/05/2025  CBA:  EURO - 433.59-2.43
29/05/2025  CBA:  GOLD - 40768-539 SILVER - 519.94+0
Նավթի գների անկումից ադրբեջանական տնտեսությունը անդառնալի կորուստներ է կրում
27/01/2015 15:50
Կիսվել

Նավթի գների անկումից ադրբեջանական տնտեսությունը անդառնալի կորուստներ է կրում

Անցյալ ամառվանից սկսած նկատվում է նավթի համաշխարհային գների կայուն անկում: 2014թ. դեկտեմբերի 1-ին նավթի գները թարմացրեցին հնգամյա նվազագույն ցուցանիշի ռեկորդը, ինչը պայմանավորված էր ՕՊԵԿ-ի` նավթի օրական արդյունահանման ծավալը պահպանելու վերաբերյալ նոյեմբերի 27-ի որոշմամբ, որից անմիջապես հետո «սև ոսկու» գնանշումները սրընթաց նվազեցին: Այսօրվա դրությամբ`  նավթի WTI (Light Sweet) տեսակի գինը կազմել է 45,15 դոլար, իսկ Brent տեսակինը` 48,16 դոլար: Հատկանշական է, որ 2008թ. ֆինանսատնտեսական գլոբալ ճգնաժամից ի վեր էներգակրի գների այսչափ շեշտակի անկում երբևէ չի արձանագրվել։

Նավթի գների նվազումը, բնականաբար, չի կարող բացասաբար չանդրադառնալ նավթ արդյունահանող և արտահանող երկրների տնտեսություններին, հատկապես, երբ բյուջետային մուտքերի առյուծի բաժինը կազմում են նավթարդյունահանումից ստացված եկամուտները: Տարբեր կանխատեսումներով` նավթի մեկ բարելի գինը հնարավոր է` 45 դոլարից էլ նվազի:

բաքվում սա դիտվում է որպես ադրբեջանական տնտեսության համար աննախադեպ սպառնալիք և տագնապահարույց ազդանշան: Չնայած իլհամ ալիևի`  դեկտեմբերի 16-ին հնչեցրած հերթական մեծամիտ հայտարարությանը, թե «ադրբեջանում որևէ մեկը չի զգա նավթի գների անկումը», ադրբեջանցի փորձագետ-վերլուծաբանների ճնշող մեծամասնությունը զգուշացնում է նավթի գների անկումից բխող անդառնալի հետևանքների մասին: Նրանց գնահատմամբ` նավթի գների մինչև 45 դոլար նվազելու դեպքում ադրբեջանը կկորցնի ավելի քան 15 մլրդ դոլար: «Թուրան» լրատվական գործակալության տնօրեն Մեհման Ալիևի խոսքով` «կորուստները նվազագույնին հասցնելու համար հարկավոր է անհապաղ ձեռնարկել վճռորոշ միջոցներ»:

ադրբեջանի նավթային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Իլհամ Շաբանի կանխատեսումներով` նավթի գների անկումը ամենևին էլ կարճաժամկետ բնույթ չի կրում և այդ ֆոնին` բաքվի եկամուտները կնվազեն ավելի քան 50%-ով: Հում նավթն ապահովում է երկրի արտահանման կառուցվածքի մոտ 86%-ը, որտեղ 82%-ը բաժին է ընկնում ընդամենը մեկ իրավաբանական անձի, այն է` BP-Azerbaijan ընկերությանը: «Ի դեպ, այս մասին, չգիտես ինչու` ոչ ոք երբեք չի ուզում խոսել: Մինչդեռ` այս ցուցանիշով հնարավոր է անգամ Գինեսի գրքում գրանցվել»,- հեգնել է Իլհամ Շաբանը:

Նրա խոսքով` Նավթային հիմնադրամը կառավարության անվտանգության գոտին է, որը ընդամենը մեկ տարվա ընթացքում նեղացել է ավելին, քան երբևէ: Միայն 2014թ. համար Նավթային հիմնադրամը նախատեսել էր ծախսել 14 մլրդ դոլար, այն դեպքում, երբ նավթի գների նվազման արդյունքում` եկամուտները հազիվ թե հասնեին 10 մլրդ դոլարի: Եթե ադրբեջանը 2 տարի առաջ ներկրման համար ծախսում էր մոտ 4 մլրդ դոլար, ապա արդեն 2014-ին այդ ցուցանիշը կրկնապատկվել է` մինչև 8 մլրդ դոլար: «Մենք գնալով ավելի շատ ենք ծախսում ներկրման նպատակներով և պարզապես ուտում ենք նավթադոլարները»,-եզրակացնում է փորձագետը: Ընդ որում` վերջին ամիսներին նկատվում է ադրբեջանի ԿԲ արժութային պահուստների ծավալի շոշափելի կրճատում: Ըստ haqqin.az-ի` նախորդ տարվա արդյունքներով ԿԲ արժութային պահուստները կազմել են 13 758,3  մլն դոլար` 2013թ. դեկտեմբերի 1-ին նկատված 14 996 մլն դոլարի համեմատ: «Ավելի քան մեկ միլիարդ դոլարի կորուստ ընդամենը մեկ ամսում` մեղմ ասած տպավորիչ է», գրում է ադրբեջանական կայքը: Ընդ որում` արժութային պահուստներն անկում են ապրում արդեն մի քանի ամիս անընդմեջ:

29/05/2025
դրամ
Դոլար (USD)
384.15
-0.21
Եվրո (EUR)
433.59
-2.43
Ռուբլի (RUR)
4.8762
+0.0725
Լարի (GEL)
140.56
+0
40768
-539
Արծաթ
519.94
+0