Տնտեսական

USD BUY - 382.00+0.50 USD SELL - 384.00+0.00
EUR BUY - 442.50+0.00 EUR SELL - 446.00+0.00
OIL:  BRENT - 65.62+1.88 WTI - 61.43+1.92
COMEX:  GOLD - 4135.70+0.70 SILVER - 48.31+0.44
COMEX:  PLATINUM - 1600.50+0.43
LME:  ALUMINIUM - 2781.00+0.13 COPPER - 10623.50+0.18
LME:  NICKEL - 15175.00+0.32 TIN - 35400.00+1.04
LME:  LEAD - 1985.00+0.76 ZINC - 2988.00+1.86
FOREX:  USD/JPY - 152.81+0.25 EUR/GBP - 1.1608+0.11
FOREX:  EUR/USD - 1.1608+0.11 GBP/USD - 1.3322-0.10
STOCKS RUS:  RTSI - 996.47-2.64
STOCKS US: DOW JONES - 46734.61+0.31 NASDAQ - 22941.80+0.89
STOCKS US: S&P 500 - 6738.44+0.58
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 49299.65+1.35 TOPIX - 3269.45+0.48
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 26160.15+0.74 SSEC - 3950.31+0.71
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9578.57+0.67 CAC40 - 8225.78+0.23
STOCKS EUR:  DAX - 24207.79+0.23
24/10/2025  CBA:  USD - 383.05+0.51 GBP - 510.03-0.16
24/10/2025  CBA:  EURO - 444.8+1.51
24/10/2025  CBA:  GOLD - 51032+975 SILVER - 604.74+17.34
Նավթի գների անկումից ադրբեջանական տնտեսությունը անդառնալի կորուստներ է կրում
27/01/2015 15:50
Կիսվել

Նավթի գների անկումից ադրբեջանական տնտեսությունը անդառնալի կորուստներ է կրում

Անցյալ ամառվանից սկսած նկատվում է նավթի համաշխարհային գների կայուն անկում: 2014թ. դեկտեմբերի 1-ին նավթի գները թարմացրեցին հնգամյա նվազագույն ցուցանիշի ռեկորդը, ինչը պայմանավորված էր ՕՊԵԿ-ի` նավթի օրական արդյունահանման ծավալը պահպանելու վերաբերյալ նոյեմբերի 27-ի որոշմամբ, որից անմիջապես հետո «սև ոսկու» գնանշումները սրընթաց նվազեցին: Այսօրվա դրությամբ`  նավթի WTI (Light Sweet) տեսակի գինը կազմել է 45,15 դոլար, իսկ Brent տեսակինը` 48,16 դոլար: Հատկանշական է, որ 2008թ. ֆինանսատնտեսական գլոբալ ճգնաժամից ի վեր էներգակրի գների այսչափ շեշտակի անկում երբևէ չի արձանագրվել։

Նավթի գների նվազումը, բնականաբար, չի կարող բացասաբար չանդրադառնալ նավթ արդյունահանող և արտահանող երկրների տնտեսություններին, հատկապես, երբ բյուջետային մուտքերի առյուծի բաժինը կազմում են նավթարդյունահանումից ստացված եկամուտները: Տարբեր կանխատեսումներով` նավթի մեկ բարելի գինը հնարավոր է` 45 դոլարից էլ նվազի:

բաքվում սա դիտվում է որպես ադրբեջանական տնտեսության համար աննախադեպ սպառնալիք և տագնապահարույց ազդանշան: Չնայած իլհամ ալիևի`  դեկտեմբերի 16-ին հնչեցրած հերթական մեծամիտ հայտարարությանը, թե «ադրբեջանում որևէ մեկը չի զգա նավթի գների անկումը», ադրբեջանցի փորձագետ-վերլուծաբանների ճնշող մեծամասնությունը զգուշացնում է նավթի գների անկումից բխող անդառնալի հետևանքների մասին: Նրանց գնահատմամբ` նավթի գների մինչև 45 դոլար նվազելու դեպքում ադրբեջանը կկորցնի ավելի քան 15 մլրդ դոլար: «Թուրան» լրատվական գործակալության տնօրեն Մեհման Ալիևի խոսքով` «կորուստները նվազագույնին հասցնելու համար հարկավոր է անհապաղ ձեռնարկել վճռորոշ միջոցներ»:

ադրբեջանի նավթային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Իլհամ Շաբանի կանխատեսումներով` նավթի գների անկումը ամենևին էլ կարճաժամկետ բնույթ չի կրում և այդ ֆոնին` բաքվի եկամուտները կնվազեն ավելի քան 50%-ով: Հում նավթն ապահովում է երկրի արտահանման կառուցվածքի մոտ 86%-ը, որտեղ 82%-ը բաժին է ընկնում ընդամենը մեկ իրավաբանական անձի, այն է` BP-Azerbaijan ընկերությանը: «Ի դեպ, այս մասին, չգիտես ինչու` ոչ ոք երբեք չի ուզում խոսել: Մինչդեռ` այս ցուցանիշով հնարավոր է անգամ Գինեսի գրքում գրանցվել»,- հեգնել է Իլհամ Շաբանը:

Նրա խոսքով` Նավթային հիմնադրամը կառավարության անվտանգության գոտին է, որը ընդամենը մեկ տարվա ընթացքում նեղացել է ավելին, քան երբևէ: Միայն 2014թ. համար Նավթային հիմնադրամը նախատեսել էր ծախսել 14 մլրդ դոլար, այն դեպքում, երբ նավթի գների նվազման արդյունքում` եկամուտները հազիվ թե հասնեին 10 մլրդ դոլարի: Եթե ադրբեջանը 2 տարի առաջ ներկրման համար ծախսում էր մոտ 4 մլրդ դոլար, ապա արդեն 2014-ին այդ ցուցանիշը կրկնապատկվել է` մինչև 8 մլրդ դոլար: «Մենք գնալով ավելի շատ ենք ծախսում ներկրման նպատակներով և պարզապես ուտում ենք նավթադոլարները»,-եզրակացնում է փորձագետը: Ընդ որում` վերջին ամիսներին նկատվում է ադրբեջանի ԿԲ արժութային պահուստների ծավալի շոշափելի կրճատում: Ըստ haqqin.az-ի` նախորդ տարվա արդյունքներով ԿԲ արժութային պահուստները կազմել են 13 758,3  մլն դոլար` 2013թ. դեկտեմբերի 1-ին նկատված 14 996 մլն դոլարի համեմատ: «Ավելի քան մեկ միլիարդ դոլարի կորուստ ընդամենը մեկ ամսում` մեղմ ասած տպավորիչ է», գրում է ադրբեջանական կայքը: Ընդ որում` արժութային պահուստներն անկում են ապրում արդեն մի քանի ամիս անընդմեջ:

24/10/2025
դրամ
Դոլար (USD)
383.05
+0.51
Եվրո (EUR)
444.8
+1.51
Ռուբլի (RUR)
4.7296
+0.0324
Լարի (GEL)
141.19
+0.38
51032
+975
Արծաթ
604.74
+17.34