Տնտեսական

USD BUY - 381.50+0.25 USD SELL - 383.50-0.50
EUR BUY - 447.00+1.00 EUR SELL - 450.50+1.00
OIL:  BRENT - 66.20-1.82 WTI - 62.52-0.93
COMEX:  GOLD - 3889.80-0.10 SILVER - 47.32+0.13
COMEX:  PLATINUM - 1609.90-1.75
LME:  ALUMINIUM - 2680.50+1.61 COPPER - 10268.50+2.95
LME:  NICKEL - 15235.00-0.78 TIN - 35410.00+3.23
LME:  LEAD - 1988.50-0.67 ZINC - 2960.00+2.48
FOREX:  USD/JPY - 147.94-0.39 EUR/GBP - 1.1741+0.16
FOREX:  EUR/USD - 1.1741+0.16 GBP/USD - 1.3443+0.09
STOCKS RUS:  RTSI - 1023.75+0.33
STOCKS US: DOW JONES - 46397.89+0.18 NASDAQ - 22660.01+0.30
STOCKS US: S&P 500 - 6688.46+0.41
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 44550.85-0.85 TOPIX - 3094.74-1.37
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 26855.56+0.00 SSEC - 3882.78+0.00
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9350.43+0.54 CAC40 - 7895.94+0.19
STOCKS EUR:  DAX - 23880.72+0.57
01/10/2025  CBA:  USD - 382.74+0.22 GBP - 515.63+1.6
01/10/2025  CBA:  EURO - 448.8-0.58
01/10/2025  CBA:  GOLD - 47072+8 SILVER - 568.2-9.21
Նավթի գների անկումից ադրբեջանական տնտեսությունը անդառնալի կորուստներ է կրում
27/01/2015 15:50
Կիսվել

Նավթի գների անկումից ադրբեջանական տնտեսությունը անդառնալի կորուստներ է կրում

Անցյալ ամառվանից սկսած նկատվում է նավթի համաշխարհային գների կայուն անկում: 2014թ. դեկտեմբերի 1-ին նավթի գները թարմացրեցին հնգամյա նվազագույն ցուցանիշի ռեկորդը, ինչը պայմանավորված էր ՕՊԵԿ-ի` նավթի օրական արդյունահանման ծավալը պահպանելու վերաբերյալ նոյեմբերի 27-ի որոշմամբ, որից անմիջապես հետո «սև ոսկու» գնանշումները սրընթաց նվազեցին: Այսօրվա դրությամբ`  նավթի WTI (Light Sweet) տեսակի գինը կազմել է 45,15 դոլար, իսկ Brent տեսակինը` 48,16 դոլար: Հատկանշական է, որ 2008թ. ֆինանսատնտեսական գլոբալ ճգնաժամից ի վեր էներգակրի գների այսչափ շեշտակի անկում երբևէ չի արձանագրվել։

Նավթի գների նվազումը, բնականաբար, չի կարող բացասաբար չանդրադառնալ նավթ արդյունահանող և արտահանող երկրների տնտեսություններին, հատկապես, երբ բյուջետային մուտքերի առյուծի բաժինը կազմում են նավթարդյունահանումից ստացված եկամուտները: Տարբեր կանխատեսումներով` նավթի մեկ բարելի գինը հնարավոր է` 45 դոլարից էլ նվազի:

բաքվում սա դիտվում է որպես ադրբեջանական տնտեսության համար աննախադեպ սպառնալիք և տագնապահարույց ազդանշան: Չնայած իլհամ ալիևի`  դեկտեմբերի 16-ին հնչեցրած հերթական մեծամիտ հայտարարությանը, թե «ադրբեջանում որևէ մեկը չի զգա նավթի գների անկումը», ադրբեջանցի փորձագետ-վերլուծաբանների ճնշող մեծամասնությունը զգուշացնում է նավթի գների անկումից բխող անդառնալի հետևանքների մասին: Նրանց գնահատմամբ` նավթի գների մինչև 45 դոլար նվազելու դեպքում ադրբեջանը կկորցնի ավելի քան 15 մլրդ դոլար: «Թուրան» լրատվական գործակալության տնօրեն Մեհման Ալիևի խոսքով` «կորուստները նվազագույնին հասցնելու համար հարկավոր է անհապաղ ձեռնարկել վճռորոշ միջոցներ»:

ադրբեջանի նավթային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Իլհամ Շաբանի կանխատեսումներով` նավթի գների անկումը ամենևին էլ կարճաժամկետ բնույթ չի կրում և այդ ֆոնին` բաքվի եկամուտները կնվազեն ավելի քան 50%-ով: Հում նավթն ապահովում է երկրի արտահանման կառուցվածքի մոտ 86%-ը, որտեղ 82%-ը բաժին է ընկնում ընդամենը մեկ իրավաբանական անձի, այն է` BP-Azerbaijan ընկերությանը: «Ի դեպ, այս մասին, չգիտես ինչու` ոչ ոք երբեք չի ուզում խոսել: Մինչդեռ` այս ցուցանիշով հնարավոր է անգամ Գինեսի գրքում գրանցվել»,- հեգնել է Իլհամ Շաբանը:

Նրա խոսքով` Նավթային հիմնադրամը կառավարության անվտանգության գոտին է, որը ընդամենը մեկ տարվա ընթացքում նեղացել է ավելին, քան երբևէ: Միայն 2014թ. համար Նավթային հիմնադրամը նախատեսել էր ծախսել 14 մլրդ դոլար, այն դեպքում, երբ նավթի գների նվազման արդյունքում` եկամուտները հազիվ թե հասնեին 10 մլրդ դոլարի: Եթե ադրբեջանը 2 տարի առաջ ներկրման համար ծախսում էր մոտ 4 մլրդ դոլար, ապա արդեն 2014-ին այդ ցուցանիշը կրկնապատկվել է` մինչև 8 մլրդ դոլար: «Մենք գնալով ավելի շատ ենք ծախսում ներկրման նպատակներով և պարզապես ուտում ենք նավթադոլարները»,-եզրակացնում է փորձագետը: Ընդ որում` վերջին ամիսներին նկատվում է ադրբեջանի ԿԲ արժութային պահուստների ծավալի շոշափելի կրճատում: Ըստ haqqin.az-ի` նախորդ տարվա արդյունքներով ԿԲ արժութային պահուստները կազմել են 13 758,3  մլն դոլար` 2013թ. դեկտեմբերի 1-ին նկատված 14 996 մլն դոլարի համեմատ: «Ավելի քան մեկ միլիարդ դոլարի կորուստ ընդամենը մեկ ամսում` մեղմ ասած տպավորիչ է», գրում է ադրբեջանական կայքը: Ընդ որում` արժութային պահուստներն անկում են ապրում արդեն մի քանի ամիս անընդմեջ:

01/10/2025
դրամ
Դոլար (USD)
382.74
+0.22
Եվրո (EUR)
448.8
-0.58
Ռուբլի (RUR)
4.6795
+0.0395
Լարի (GEL)
140.69
+0.12
47072
+8
Արծաթ
568.2
-9.21