65 մլն եվրո՝ ՀՀ-ում էներգաարդյունավետությանն ու շրջակա միջավայրի պահպանությանն ուղղված նախաձեռնություններին
Գործադիրը հավանություն է տվել «ՀՀ կառավարության և Եվրոպական հանձնաժողովի միջև «ԵՄ-ն էներգաարդյունավետության և շրջակա միջավայրի համար» ֆինանսավորման համաձայնագրի» ստորագրման առաջարկությանը: Հիմնավորման համաձայն՝ ծրագիրը մշակվել է 2019թ. սկզբին՝ Բարձր մակարդակի էներգաարդյունավետության նախաձեռնության շրջանակում իրականացված դոնոր կազմակերպությունների քարտեզագրման և բացերի վերլուծության, ՀԸԳՀ-ի իրականացման ճանապարհային քարտեզի, ինչպես նաև ՀՀ կառավարության առաջնահերթ ծրագրերի ցանկի հիման վրա: Ծրագրի հիմնական նպատակն է աջակցել Հայաստանում էներգաարդյունավետությանն ու շրջակա միջավայրի պահպանությանն ուղղված նախաձեռնություններին: Նախատեսվում է բարձրացնել գոյություն ունեցող շենքերում, մասնավորապես՝ բազմաբնակարան բնակելի, հանրային, չգազաֆիկացված համայնքներում և ցածր եկամուտ ունեցող տնային տնտեսություններում էներգաարդյունավետության մակարդակը, ինչպես նաև նվազեցնել ջրի աղտոտումը Սևանա լճում: Միաժամանակ, ծրագրի ներքո տեխնիկական աջակցություն կտրամադրվի էներգաարդյունավետության մասով ստանդարտների իրականացման համար՝ հատուկ նպատակ ունենալով նվազեցնել թե՛ գազի, թե՛ էլեկտրաէներգիայի մասով էներգասպառումն ու ծախսերն առանձին սպառողների և պետական գերատեսչությունների համար: Էներգիայի պահանջարկի առավել կայուն աճի հանգեցնող բարելավված էներգաարդյունավետությունը կնպաստի նաև Հայաստանի էներգետիկ կախվածությանն ու էներգետիկ անվտանգությանն առնչվող հարցերի լուծմանը:
Հավանության է արժանացել «ՀՀ կառավարության և Եվրոպական հանձնաժողովի միջև «Տեղական դերակատարների հզորացում՝ զարգացման նպատակով» ֆինանսավորման համաձայնագրի ստորագրման առաջարկությունը: Ծրագրով կնախատեսվեն նորարարական մեթոդներ և գործիքներ՝ համայնքի ներկայացուցիչներին առաջնահերթությունների նախանշմանը և տեղական ռազմավարությունների մշակմանն առնչվող քննարկումներին ներգրավելու համար: Միաժամանակ կձևավորվեն գործողությունների իրականացման տեղական խմբեր, կխթանվի տարբեր շահագրգիռ կողմերի, ինչպես նաև սոցիալական տարբեր խմբերի ներկայացուցիչների միջև համագործակցությունը: Նախատեսվում է համայնքների ռազմավարությունների իրագործման գործընթացում առաջնային դերը և նախաձեռնությունը վերապահել համայնքի անդամներին։ Վերջիններս կխրախուսվեն համատեղ ջանքերով արդյունավետ լուծումներ փնտրելու, ինչպես նաև ֆինանսավորման և իրականացման ենթակա այնպիսի նախաձեռնություններ առաջարկելու համար, որոնք կնպաստեն իրենց անմիջական միջավայրի, հանրային ծառայությունների, կյանքի որակի, միջհամայնքային ենթակառուցվածքների բարելավմանը, համայնքի կողմից իրականացվող գործունեության բազմազանեցմանը և ձեռնարկատիրական գործունեության ընդլայնմանը։ Այդպիսի նախաձեռնություններն իրենց ազդեցությունը կունենան համայնքի անդամների զգալի մասի վրա՝ աշխատատեղերի ստեղծման, ծառայությունների տրամադրման կամ նրանց կենսական պայմանների բարելավման միջոցով։ Կապահովվի նաև կարողությունների զարգացում, ակտիվ ուսուցում և անհատական վերապատրաստում՝ համայնքների հաջողության և պիլոտային ծրագրի կայունության ապահովման նպատակով: Կիրականացվի նաև համայնքներում աշխատատեղերի ստեղծման և բիզնեսի զարգացման համար դրամական փոխանցումների մոբիլիզացմանն ուղղված պիլոտային ծրագիր։
Հավանություն է տրվել «ՀՀ կառավարության և Եվրոպական հանձնաժողովի միջև «ՀԸԳՀ բարեփոխումների գործիք» ֆինանսավորման համաձայնագրի» ստորագրման առաջարկությանը: Ծրագրով, մասնավորապես, նախատեսվում է օժանդակել որակի ապահովման համապատասխան ենթակառուցվածքին, ՀՀ կառավարությանը տրամադրել ռազմավարական բնույթի խորհրդատվություն և ուղղորդում, ինչպես նաև ամրապնդել ՀՀ պետական հաստատությունների ինստիտուցիոնալ, տեխնիկական և կադրային կարողությունները Թվինինգ ծրագրերի, ԵՄ բարձրաստիճան խորհրդականների ծրագրի և Երիտասարդ փորձագետների ծրագրի միջոցով: Ծրագրով նախատեսվում են նաև գործողություններ՝ ՀԸԳՀ-ի իրականացման առնչությամբ քաղաքականության մշակմանը, մոնիթորինգին և իրազեկության բարձրացմանն աջակցության ուղղությամբ: Վերջինս կնպաստի նաև ավելի մեծ թվով ոչ պետական դերակատարներին և քաղաքացիներին ոլորտային բարեփոխումների ճանապարհային քարտեզների հասանելիությանը՝ ՀԸԳՀ-ի հետ կապված բարեփոխումների մշակման գործընթացում քաղաքացիական հասարակության ակտիվ մասնակցությունն ու արտահայտվելու իրավունքի իրացումը դյուրացնելու համար: Ռազմավարական հաղորդակցության գործողությունների ծրագիրը կնպաստի ՀՀ կառավարության կարողությունների բարձրացմանը, հանրության իրազեկության մակարդակի բարձրացմանը, ՀԸԳՀ-ի իրականացման գործընթացի ընկալմանը և տեսանելիությանը, ինչպես նաև Հայաստանի քաղաքացիների շրջանում կբարձրացնի ԵՄ գործողությունների և ԵՄ ֆինանսավորմամբ իրականացվող ծրագրերի տեսանելիության, ըմբռնման և դրանց նկատմամբ ցուցաբերվող աջակցության մակարդակը: Միաժամանակ, որպես բարձր տեսանելիությամբ առաջնային ծրագիր, Երևանում և Գյումրիում նախատեսվում է ստեղծել ԵՄ տներ, որոնք կլինեն բազմաֆունկցիոնալ հանգույցներ և կծառայեն Հայաստանի քաղաքացիներին՝ ուղղակի կապ հաստատելով ԵՄ-ի, դրա անդամ պետությունների հետ և նրանց գործունեության միջև, ինչպես նաև տրամադրելով մշակութային միջոցառումների, բանավեճերի, անհատական հանդիպումների, վերապատրաստման դասընթացների համար տարածք և այլն։
Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը հայտնել է, որ համաձայնագրերի ընդհանուր բյուջեն կազմում է 65 մլն եվրո:
Կառավարության ղեկավարը, անդրադառնալով էներգախնայողության թեմային, ընդգծել է. «Այսօր Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները, մենք բոլորս մեր աշխատավայրերի, շենքերի, տների տաքացման՝ ջերմացման և հովացման համար ծախսում ենք իքս գումար: Եվ այս իքս գումարը կարող է նվազեցվել որոշակի թվով, եթե մենք լուրջ ներդրումներ անենք էներգախնայողության համար: Պատկերավոր ասած, եթե մենք բնակարանի ջեռուցման համար ծախսում ենք 1000 դրամ, ջերմախնայողության ներդրում անելու պարագայում ենթադրենք կծախսենք 700 դրամ, և օրինակ էներգակիրների հնարավոր թանկացումները լուրջ ազդեցություն չեն ունենա մեր ընտանեկան կամ ընդհանրապես մեր ծախսերի, մեր բյուջեի վրա: Այս առումով, կարծում եմ, որ էներգախնայողության թեման, հատկապես մեզ համար, պետք է ունենա ռազմավարական առաջնահերթություն»:
Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը նշել է, որ Եվրոպական միության կողմից Հայաստանի էներգախնայողությանն ուղղված աջակցությունը ծառայեցվելու է վարկերի տոկոսադրույքների զրոյացմանը, և այդ գումարը կազմում է 17 մլն եվրո:
Կառավարության ղեկավարը հանձնարարել է փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանին, Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների, Շրջակա միջավայրի նախարարներին աշխատել համատեղ Կենտրոնական բանկի հետ՝ էներգախնայողությունը կառավարության համար ռազմավարական թեմա դարձնելու ուղղությամբ: «Այսինքն՝ պետք է խնդիր դնենք, որ Հայաստանի Հանրապետության յուրաքանչյուր քաղաքացի, իր բնակարանի էներգետիկ կարիքները հոգալու առումով պետք է դառնա, ձգտի դառնալ մաքսիմալ արդյունավետ: Սա տնտեսական խնդիր է, սա էներգետիկ անվտանգության և էներգետիկ անկախության խնդիր է, և մենք այս խնդիրը պետք է լուծենք, զուգահեռ, իհարկե, այլընտրանքային էներգետիկան զարգացնելով», -ասել է վարչապետը:
Նիկոլ Փաշինյանն այդ համատեքստում ընդգծել է, որ դիտարկելու է նաև պելետներով ջեռուցում իրականացնելու խնդիրը, որը շատ եվրոպական երկրներում կիրառվում է: «Այսինքն՝ բնակարանի ջեռուցման համար չի օգտագործվում ոչ գազ, ոչ էլեկտրաէներգիա, այլ օգտագործվում են բրիկետներ, որոնց արտադրության մասին խոսել ենք»,- ասել է վարչապետը: