2011Թ.-ԻՆ ԹՈՒՐՔԻԱՅՈՒՄ ԳՐԱՆՑՎԵԼ Է 8.5% ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՃ
2011 թվականը Թուրքիայի տնտեսության համար կարելի է բնութագրել որպես տնտեսական աճի շարունակական վերականգնման շրջան, որն ուղեկցվել է կայուն մակրոտնտեսական հիմնարարներով, կապիտալի շարունակական ներհոսքով, ցածր տոկոսադրույքներով և վարկավորման բարձր աճով: Այսպիսին է ՀՀ կենտրոնական բանկի գնահատականը մեր հարևան երկրում նախորդ տարի գրանցած տնտեսական զարգացումների վերաբերյալ:
Ըստ հրապարակված տվյալների՝ 2011 թվականին Թուրքիայում տնտեսական աճի ցուցանիշը բավականին բարձր է եղել՝ 8.5%, թեև տարվա ընթացքում ունեցել է նվազող բնույթ: Տնտեսական աճին առավել մեծ նպաստում է ունեցել ներքին պահանջարկի աճը:
Միևնույն ժամանակ, ներքին վարկավորման բարձր աճը նպաստել է ներմուծման զգալի աճին, որը տարեկան արդյունքներով էապես գերազանցել է արտահանման աճը` առավել խորացնելով առևտրային հաշվեկշռի պակասուրդը: Այսպես, 2011 թվականի արդյունքներով Թուրքիայի արտահանման տ/տ աճը կազմել է 18.5%, իսկ ներմուծման աճը՝ 29.8%: Արդյունքում, առևտրային հաշվեկշռի պակասուրդը կազմել է 105.9 մլրդ ԱՄՆ դոլար` նախորդ տարվա համեմատ ավելանալով 47.7%-ով: Ընթացիկ հաշվի պակասուրդը, ըստ գնահատումների, կկազմի ՀՆԱ 10%-ը (նախորդ տարվա ցուցանիշը՝ 6.5%):
Նախորդ տարի Թուրքիայի աշխատանքի շուկայում զարգացումները դրական են եղել. 2011 թվականի դեկտեմբերին գործազրկության մակարդակը ընդհուպ մոտեցել է նախաճգնաժամային մակարդակին` կազմելով 9.1% (նախորդ տարվա 11.4%-ի փոխարեն):
Նշենք նաև, որ համաշխարհային տնտեսության զարգացումների և նվազող կապիտալ հոսքերի պայմաններում շարունակաբար դրսևորվել են թուրքական լիրայի արժեզրկման ճնշումներ. թուրքական լիրայի միջին անվանական փոխարժեքը տ/տ արժեզրկվել է 11.6%-ով:
2011 թվականի Թուրքիայում բնութագրվել է նաև բարձր գնաճային միջավայրի առկայությամբ, մասնավորապես` 12-ամսյա գնաճը կազմել է 10.5%՝ նախորդ տարվա 6.4%-ի փոխարեն:
Տարվա ընթացքում արձանագրվել է երկրի բանկային համակարգի կողմից վարկավորման 29.5% աճ: Միաժամանակ 1.0 տոկոսային կետով նվազել է չաշխատող վարկերի մասնաբաժինը ընդհանուր վարկային պորտֆելում և կազմել 2.7%:
2011 թվականին Թուրքիայի բանկային համակարգի շահույթը կազմել է 19.8 մլրդ թուրքական լիրա, որը զիջում է նախորդ տարվա ցուցանիշին 2.3 մլրդ թուրքական լիրայով: