Որքա՞ն է Վրաստանի «ստվերային տնտեսության» ծավալը

Վրաստանի համախառն ներքին արդյունքում ոչ ֆորմալ/չդիտարկվող տնտեսության մասնաբաժինը նվազման միտում է ցույց տալիս։ Ըստ Georgiastat-ի՝ 2023 թվականին այսպես կոչված ստվերային տնտեսության տեսակարար կշիռը ՀՆԱ-ում կազմել է 12․7%, ինչը 2010 թվականից ի վեր ամենացածր ցուցանիշն է (բացառությամբ 2016 թվականի, երբ ստվերի մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում նույնն էր՝ 12․7%)։

Անցյալ տարի երկրի ընդհանուր տնտեսությունը կազմել է 80․2 մլրդ լարի։ Պարզվում է՝ սա ստվերային տնտեսություն է բերել մոտ 10․18 մլրդ լարի։ Խոսքը վերաբերում է ոչ ֆորմալ տնտեսական գործունեությանը, որը գտնվում է հարկվող տնտեսության ստվերում։

Նշենք նաև, որ 2024 թվականի առաջին եռամսյակում ստվերի մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում կազմել է 11․1%, իսկ երկրորդ եռամսյակում՝ 13․8%։

Հետաքրքիր է նաև, որ 2023 թվականի տվյալներով չդիտարկվող տնտեսության մասնաբաժինը հատկապես բարձր է բնակեցման և սննդի ծառայությունների ոլորտում և կազմել է 48․5%։

Բացի այդ, ստվերային տնտեսության տեսակարար կշիռը մեծ է հետևյալ ոլորտներում.

Առողջապահություն և սոցիալական ծառայություններ՝ 19%,
Արվեստ, ժամանց, հանգիստ՝ 18.3%,
Կրթություն՝ 17.9%,
Տրանսպորտ և պահեստավորում՝ 16.2%,
Հանքարդյունաբերություն՝ 16%,
Գյուղատնտեսություն, անտառային տնտեսություն և ձկնաբուծություն՝ 15․9%,
Մեծածախ, մանրածախ առևտուր և ավտոմեքենաների ու մոտոցիկլետների վերանորոգում՝ 15.4%,
Շինարարություն՝ 13.2%,
Մշակող արդյունաբերություն՝ 12․9%։

Ըստ Georgiastat-ի՝ «ստվերային տնտեսության» մասնաբաժինը ամենափոքրն է մասնագիտական, գիտական ​​և տեխնիկական գործունեության մեջ՝ 0․5%, էլեկտրաէներգիայի, գազի, գոլորշու և օդորակման մատակարարման ոլորտում՝ 1․1%, երրորդ տեղում ՝ 2․6% մասնաբաժնով, վարչական և օժանդակ ծառայությունների մատուցման գործունեությունն է:

Տեղեկատվության համար, ոչ ֆորմալ տնտեսությունը, ստվերային տնտեսությունը կամ չդիտարկվողը ներառում է վճարովի գործունեությունը, որը չի հաշվվում կառավարության կողմից հարկային, աշխատանքային կամ այլ նպատակներով, բայց օրինական է և կապված չէ հանցավոր գործունեության հետ: