B24 հարցում. եկամտահարկի համահարթեցում՝ ի՞նչ են կարծիքում այս առնչությամբ մեր ընթերցողները
Օրեր առաջ ՀՀ Կառավարությունն Ազգային ժողովի նիստում առաջին ընթերցմամբ ընդունվել էր 2020 թ.-ի հունվարի 1-ից եկամտային հարկի եռաստիճան պրոգրեսիվ սանդղակից եկամտահարկի համահարթեցված դրույքաչափի անցնելու օրենքի նախագիծը։ Վերջինս իրենից ենթադրում է եկամտային հարկի մեկ միասնական դրույքաչափ՝ ֆիքսված 23% հարկում անկախ աշխատավարձի մեծությունից։
«Բիզնես24»-ն այս առնչությամբ իր ֆեյսբուքյան էջում կազմակերպել էր հարցում՝ պարզելու, թե ինպես են վերաբերվում մեր համաքաղաքացիները եկամտային հարկի համահարթեցմանը։ Հարցումը տևել է մեկ շաբաթ, իսկ այդ ընթացքում հարցմանը մասնակցած օգտատերերի քանակը հատել է 4300-ը։ Հարկ է նշել, որ հարցմանը մասնակցած օգտատերերն ակտիվ քննարկումներ են ծավալել։
Ըստ ստացված տվյալների՝ եկամտահարկի համահարթեցմանը կողմ են հարցվածների 50,2%-ը, իսկ դեմ՝ 49,8%-ը։ Պետք է նկատել, որ ստացված արդյունքները գրեթե համակշիռ են, և այս օրինագիծը ողջունելը կամ չհանդուժելը բնակչության շրջանում միանշանակ չէ։
Այնուամենայնիվ երեկ՝ հունիսի 25-ին ՀՀ Ազգային ժողով երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունեց Հարկային օրենսգրքի փոփոխությունների փաթեթը: Նախագծերին փաթեթին կողմ քվեարկեց 73, դեմ՝ 32 պատգամավոր: Նախագծերի փաթեթի կարևորագույն կետը եկամտահարկի համահարթեցումն էր։ Այսպիսով, 2020 թ.-ի հունվարի 1-ից եկամտային հարկի դրույքաչափը կդառնա 23 %, ապա աստիճանաբար նվազելով կհասնի 20 %:
Ստորև Ձեզ ենք ներկայացնում հարցմանը մասնակցած մեր օգտատերերի որոշ մեկնաբանություններ.
Harut Alaverdyan. «Երբ պետությունը նվազագույն /մաքուր/ աշխատավարձի չափը սահմանում է 55 000 դրամ, բայց հարկ է գանձում նույնիսկ ամսական 5 000 դրամ աշխատավարձից, դա արդեն իսկ սոցիալական անարդարություն է․․․ Քննարկումը այս կետից պետք է սկսել։ Նորմալ երկրներում նվազագույն աշխատավարձից քիչ եկամտի դեպքում հարկ չի գանձվում։ Երկրորդը՝ երբ պետական համակարգի /և ոչ միայն/ աշխատողների մեծամասնության միջին ամսական աշխատավարձը չի գերազանցում 150 000 դրամը, ո՞վ է շահելու եկամտահարկի համահարթեցումից․․․ Երևի հասկանալի է առանց մանրամասնելու։ Հիմա եզրակացրեք, թե ու՞մ շահերի պաշտպանությանն է ուղղված այդ օրենքի նախագիծը․․․»։
Sargis A-yan. «Խնդիրը շատ ավելի հարցեր է ծնում, քան պատասխաններ տալիս։ Ես կողմ եմ այն նպատակին, որի համար կատարվում է այս փոփոխությունը, բայց փոփոխությունը գնահատում եմ նպատակավրեպ։ Փոփոխությունը կատարվում է պատճառաբանությամբ, որ գործատուները չեն խուսափի բարձր աշխատավարձեր նշանակել։ Եվ ինչ?, գործատուն բարի կամք դրսևորելով բարձրացնելու է աշխատավարձերը?, այսինքն աշխատողների նկատմամբ սերն ու համակրանքը, որ չուներ պետության հարկային կառույցների նկատմամբ, նրան մղելու է նման աննախադեպ քայլերի։ Պետբյուջեից խնայելով, գործատուները կշռայլեն աշխատողների դեպքում?։ Իհարկե` ո’չ, ո’չ և կրկին անգամ ո’չ։
Օրենքի փոփոխությունից հետո կհամեմատեք վիճակագրությունը ներկայի հետ և կհամոզվեք էական դրական դինամիկայի բացակայության մեջ։ Արդյունքում կունենանք բյուջեի մուտքերի իրապես նվազում` ենթադրվող աշխատավարձերի բարձրացման դիմաց։
Եթե իրոք անկեղծ նպատակ է դրված նպաստել ու խրախուսել աշխատավարձերի բարձրացմանը, կարելի է անել քայլեր ավելի արդյունավետ։ Աշխատավարձերի նվազագույն չափ սահմանելով աշխատավարձեր չեն բարձրանում, ոչ էլ այս փոփոխությունները կհանգեցնեն դրան։ Պետք է սկսել հակառակ կողմից. հարկավոր է օրենքով կանոնակարգել ոչ թե նվազագույն, այլ ԱՌԱՎԵԼԱԳՈՒՅՆ ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻ ՇԵՄԸ։ Այդ շեմը պետք է ինդեքսավորված ձևով կախվածություն մեջ լինի նվազագույն աշխատավարձից, գոնե նույն ընկերության ներսում։ Թե չէ ինչի է նման? նույն համակարգում աշխատողների կեսից ավելին ստանում է մինչև 100հազ դր ու 2-3 հոգի մինչև մի քանի միլիոն։ Ասեմ ավելին, օրենքի այս փոփոխությունը ոչ միայն չի մեղմում այս <>, այլ մի բան էլ պարարտ հող է ապահովում այն խորացնելու համար, քանզի նույն կորուստներով(եկամտահարկ) հնարավոր է դառնում առավելագույն աշխատավարձերը էլ ավելի բարձրացնել»։