ՀԱԷԿ-ի ռեակտորի վերականգնողական թրծաթողման համակարգը պատրաստ է շահագործման

ՀԱԷԿ-ում ավարտվել են 2-րդ էներգաբլոկի ռեակտորի իրանի մետաղի վերականգնողական թրծաթողման համակարգի հավաքման աշխատանքը: Դրանք անցկացվեցին նոյեմբերի 25-ից՝ ԱԷԿ-ի ինչպես նաև «Նովովորոնեժատոմէներգոռեմոնտ» ու «ՑՆԻԻՏՄԱՇ» ընկերությունների աշխատակիցների հետ համատեղ և ավարտվել են ժամկետից շուտ: Աշխատանքները կազմակերպում է «Ռուսատոմ սերվիս» ԲԸ-ն՝ կայանի արդիականացման և անվտանգության մակարդակի բարձրացման պայմանագրի շրջանակում:

Թրծաթողման համակարգն անցել է համապատասխան բոլոր ստուգումները և ամբողջությամբ պատրաստ է շահագործման: Ռուսաստանցի մասնագետները կվերադառնան հայկական ԱԷԿ հաջորդ տարվա ապրիլ-մայիս ամիսներին՝ համակարգի  տեղադրման ու թրծաթողման նախապատրաստելու համար: Բուն ընթացակարգը կիրականացվի 2021 թվականին՝ ԱԷԿ-ում 2021 թվականի պլանային-նախազգուշական նորոգման ժամանակ, դրանով էլ պայմանավորված 2021 թվականին ՊՆՆ-ն կտևի սովորականից ավելի երկար՝ մոտ 140 օր:

Ռեակտորի թրծաթողումը ռեակտորի կորպուսի մետաղի ֆիզիկամեխանիկական հատկությունների վերականգնման ամենաարդյունավետ միջոցն է, կորպուսի մետաղի ֆիզիկամեխանիկական հատկությունները փոխվում են շահագործման ընթացքում՝ մշտական ռադիացիոն ճառագայթման ազդեցության տակ: Առաջին անգամ այդ տեխնոլոգիան կիրառվել է 1987 թվականին Նորօորոնեժսկի ԱԷԿ-ի 3-րդ էներգաբլոկում։ Այժմ այդ գործընթացն իրականացվում է բոլոր կայարաններում, որտեղ ընթանում է շահագործման ժամկետի երկարաձգում։ Վերականգնողական թրծաթողումներն արդեն անցկացվել են ВВЭР-440 տիպի ռեակտորներում այնպիսի ատոմակայաններում, ինչպիսիք են Կոլայի ատոմակայանը (Ռուսաստան), Ռովենի ԱԷԿ-ը (Ուկրաինա), «Կոզլոդույ» ատոմակայանը (Բուլղարիա) և «Լովիիսա» (Ֆինլանդիա):

«Ռոսատոմ» -ը աշխարհում միակ ընկերությունն է, որն ունի պաշարներ և իրավասություններ միջուկային էներգիայի արտադրության ցանցի բոլոր հատվածներում հաջող գործունեության համար: «Ռոսատոմը» միավորում է ակտիվները լայն տեսականիով. Ներառյալ՝ նախագծում, շինարարություն, ատոմակայանների շահագործում, ուրանի արդյունահանում, վերամշակում ու հարստացում, միջուկային վառելիքի մատակարարում, ծախսված վառելիքի պահպանում, փոխադրում և անվտանգ վերամշակում: Ռոսատոի-ի գործունեության շրջանակը ներառում է նաև միջուկային բժշկության կարիքների համար սարքավորումների և իզոտոպային ապրանքների արտադրություն, գիտական ​​հետազոտությունների անցկացում, նյութագիտություն, թվային արտադրանքի արտադրություն և տարբեր միջուկային և ոչ միջուկային նորարարական ապրանքների արտադրություն: Պետական ​​կորպորացիայի ռազմավարությունն է ՝ մշակել ցածր ածխածնի արտադրության նախագծերի զարգացում, ներառյալ հողմաէներգետիկան: Այսօր «Ռոսատոմը» միավորում է ավելի քան 300 ձեռնարկություն և կազմակերպություն, ընդհանուր առմամբ դրանցում աշխատում է շուրջ 250 հազար մարդ:

Հայկական ԱԷԿ-ը՝ Հարավային Կովկասի միակ ատոմային կայանն է, որն արտադրում է Հայաստանի էլեկտրաէներգիայի ավելի քան 30 տոկոսը։ Ատոմային էներգետիկայի բնագավառում Հայաստանի և Ռուսաստանի առանցքային նախագիծն է՝ Հայկական ԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի արդիականացումն ու շահագործան ժամկետի երկարաձգումը։ Հայաստանը կուտակել է ԱԷԿ-ի շահագործման եզակի փորձ։ Երկրորդ էներգաբլոկը վերագործարկվել է շուրջ 6.5 տարվա դադարից հետո։ Կայանը կարևորագույն դեր է խաղում Հայաստանի էներգահամակարգի զարգացման և երկրի սոցիալ-տնտեսական կյանքի համար։ Հայկական ԱԷԿ-ի շահագործման ժամկետի երկարաձգման նախագծի գլխավոր կապալառուն է «Ռուսատոմ Սերվիս» ընկերությունը։

2020 թ-ին լրանում է Ռուսաստանի միջուկային արդյունաբերության 75 տարին: Ռուսաստանը եղել և մնում է ատոմային էներգիայի խաղաղ օգտագործման առաջատարը: 1954 թ-ին ռուս գիտնականները գործարկել են առաջին ատոմակայանը, իսկ այսօր Ռոսատոմն արդեն ունի վերջին սերնդի 3+ երեք կայան: Դարի երեք քառորդի ընթացքում, Ռուսաստանի միջուկային արդյունաբերության շնորհիվ, միջուկային էներգաբլոկները հայտնվել են շատ երկրներում, և այսօր Ռոսատոմն իր արտաքին պորտֆելով առաջատարն է:

Աշխարհում միակ միջուկային սառցահատային նավատորմը, արագ նեյտրոններով աշխատող ամենահզոր ռեակտորը, ներդրումը թվայնացման մեջ, միջուկային բժշկություն. և այս ամենը Ռոսատոմն է: