Ադրբեջանը 10 մլրդ դոլար է որոնում «Հարավային գազային միջանցքի» նախագծի իրականացման համար
Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերության` SOCAR-ի նախագահ Ռովնագ Աբդուլլաեւը հայտարարել է, որ «Հարավային գազային միջանցք» նախագծի իրականացման համար անհրաժեշտ 10 մլրդ դոլար ներդրումների մոտ 3 մլրդ դոլար մասն արդեն հայթայթվել է, իսկ մնացած 7 մլրդ դոլար մասի ձեռք բերման շուրջ որոնումները դեռեւս շարունակվում են:
Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը` վկայակոչելով fins.az լրատվական կայքը, SOCAR-ի ղեկավարն այդ առնչությամբ ասել է. «Մենք աշխատում ենք բոլոր բանկերի հետ: Հարավային գազային միջանցքն արդեն 1 մլրդ դոլար ներգրավել է: Մինչեւ տարեվերջ սպասվում է եւս 1,5 մլրդ դոլարի ներդրում: Մենք համագործակցում ենք Եվրոպական ներդրումային բանկի, Վերակառուցման եւ զարգացման եվրոպական բանկի, Զարգացման ասիական բանկի հետ: Ընդհանուր առմամբ, մենք մտադիր ենք ներգրավել մինչեւ 7 մլրդ դոլար էժան եւ երկրարաժամկետ ներդրումներ: Հուսով եմ, որ գործընթացը հաջող կընթանա»:
Natural Gaz Europe-ին տված հարցազրույցում Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարար Նաթիգ Ալիեւը հայտարարել է, որ Վրաստանի եւ Թուրքիայի տարածքներով Ադրբեջանից Եվրոպա գազ փոխադրելու «Հարավային գազային միջանցք» եւ «Շահ Դենիզ-2» նախագծերը եկամտաբեր կդառնան 2030 թվականին:
«Ադրբեջանը «Շահ Դենիզ-2»-ը, TANAP-ը (Անդրանատոլիական գազատար) եւ TAP-ը (Անդրադրիատիկ գազատար) դիտարկում է որպես միասնական նախագիծ: «Շահ Դենիզ- 2»-ի վրա կապիտալ ծախսերը գնահատվում են 20 մլրդ դոլար, իսկ «Հարավային գազային միջանցք»-ի վրա` 25 մլրդ դոլար: Թուրքիայի գազի արտահանումը ծրագրվում է սկսել 2018 թվականին, իսկ Եվրոպա` 2020 թվականին», -ասել է նա:
Նախարարն նշել է, որ հաշվարկների համաձայն եւ նավթի ու գազի սպասվող գնից ելնելով «Շահ Դենիզ- 2» եւ «Հարավային գազային միջանցք» նախագծերից եկամուտները կգերազանցեն ծախսերը 2028-2030 թվականներին մոտ:
Նրա խոսքով` «Հարավային գազային միջանցքով» նախատեսվում է Կասպյան տարածաշրջանից Վրաստանի եւ Թուրքիայի տարածքներով Եվրոպա փոխադրել տարեկան 10 մլրդ խոր.մ ադրբեջանական գազ:
«Շահ Դենիզ-2» հանքահորի գազը Թուրքիա եւ եվրոպական երկրներ արտահանվելու է Հարավկովկասյան գազատարի ընդլայնման եւ TANAP ու TAP գազատար խողովակաշարերի շինարարության միջոցով:
Ադրբեջանում ստեղծված տնտեսական ճգնաժամի պատճառով խոշոր նախագծերի ճակատագիրը հայտնվել է հարցականի տակ: Բազմաթիվ փորձագետներ հայտնում են, որ անգամ Անդրանատոլիական (TANAP) եւ Անդրադրիատիկ (TAP) գազային նախագծերն ապագայում Ադրբեջանի համար կարող են ոչ թե եկամտի, այլ բյուջեի համար լրացուցիչ ծանր բեռ դառնալ: Քանի որ երկրում առկա տնտեսական ճգնաժամային պայմանում Ադրբեջանը ստիպված կարող է վաճառել նախագծում իր մասնաբաժինը, ինչը լրացուցիչ խնդիրներ կառաջացնի:
Ադրբեջանցի տնտեսագետ-փորձագետ Նաթիգ Ջաֆարլին musavat.com-ի հետ զրույցում հայտնել է, որ այդ նախագծերի հետ կապված` Ադրբեջանում արդեն տարբեր անհանգստացնող լուրեր են շրջում:
«Երկու տարբերակներն էլ Ադրբեջանի համար բացասական են: Եթե մենք մեր մասնաբաժինը վաճառենք, ապագայում այդ նախագծերում խոսքի իրավունք չենք ունենա: Պարտքն էլ, Ադրբեջանի ներկայիս վիճակի պատճառով, մեզ կտան ավելի մեծ տոկոսներով: Ապագայում ստացած եկամուտը ստիպված ենք լինելու տոկոս վճարել: Այսինքն, տարբեր տեսանկյուններով դիտարկելով, ակնհայտ է դառնում, որ մոտ ժամանակում, մոտ տարիներին Ադրբեջանը խնդիրներ է ունենալու», -համոզմունք է հայտնել տնտեսագետը:
Միջազգային վարկանիշային Standart & Poor`s, Mood`s եւ Fitch Ratings գործակալություններն այս տարվա հունվար-փետրվարին մեկ դիրքով իջեցրել են Ադրբեջանի երկարաժամկետ վարկային վարկանիշը եւ նրան շնորհել արտասահմանյան եւ տեղական արժույթով երկարաժամկետ եւ կարճաժամկետ սուվերեն վարկային BB+, «աղբային» մակարդակի վարկանիշ, ինչն իր հերթին նշանակում է, որ Ադրբեջանն այսուհետև միջազգային վարկեր կարող է ներգրավել միայն ավելի բարձր տոկոսներով:
The Financial Times թերթը գրում է, որ Ադրբեջանի արտահանման 95 տոկոսից ավելին կազմում են գազը, նավթն ու նավթամթերքները, իսկ երկրի պետբյուջեն 75 տոկոսով ձեւավորվում է էներգակիրների արտահանումից ստացվող եկամուտների հաշվին: