Ֆինանսական

USD BUY - 382.00+0.00 USD SELL - 384.00+0.00
EUR BUY - 443.50+1.00 EUR SELL - 447.00+1.00
OIL:  BRENT - 65.69+0.11 WTI - 61.44+0.02
COMEX:  GOLD - 4126.90-0.21 SILVER - 48.41+0.21
COMEX:  PLATINUM - 1595.10-0.34
LME:  ALUMINIUM - 2859.00+2.80 COPPER - 10962.50+3.19
LME:  NICKEL - 15361.00+1.23 TIN - 35802.00+1.14
LME:  LEAD - 2016.50+1.59 ZINC - 3025.50+1.26
FOREX:  USD/JPY - 152.85+0.03 EUR/GBP - 1.1625+0.15
FOREX:  EUR/USD - 1.1625+0.15 GBP/USD - 1.3309-0.10
STOCKS RUS:  RTSI - 989.72-0.68
STOCKS US: DOW JONES - 47207.12+1.01 NASDAQ - 23204.87+1.15
STOCKS US: S&P 500 - 6791.69+0.79
STOCKS JAPAN:  NIKKEI - 49299.65+1.35 TOPIX - 3269.45+0.48
STOCKS CHINA:  HANG SENG - 26160.15+0.74 SSEC - 3950.31+0.71
STOCKS EUR:  FTSE100 - 9645.62+0.70 CAC40 - 8225.63+0.00
STOCKS EUR:  DAX - 24239.89+0.13
24/10/2025  CBA:  USD - 383.05+0.51 GBP - 510.03-0.16
24/10/2025  CBA:  EURO - 444.8+1.51
24/10/2025  CBA:  GOLD - 51032+975 SILVER - 604.74+17.34
Ճախարակով թել մանող հայ կնոջ դիմանկարից մինչև ազգային նախշեր ու պատկերներ. Հայաստանի առաջին հանրապետության թողարկած թղթադրամները
29/05/2022 10:50
Կիսվել

Ճախարակով թել մանող հայ կնոջ դիմանկարից մինչև ազգային նախշեր ու պատկերներ. Հայաստանի առաջին հանրապետության թողարկած թղթադրամները

1918 թվականի մայիսի 28-ի անկախության հռչակումից անմիջապես հետո, նորաստեղծ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության առաջնային խնդիրներից դարձավ սեփական ազգային արժույթն ունենալու և երկրում դրամական կանոնավոր շրջանառություն հաստատելու հարցը:

Կառավարությանը կից ստեղծվում է աշխատանքային խումբ՝ նոր թղթադրամների էսքիզներն ու տպագրությունը նախապատրաստելու նպատակով: Այդ խմբի կազմում էին նկարիչներ Արշակ Ֆեթվաճյանը և Հակոբ Կոջոյանը, ֆինանսիստ Գրիգոր Ջաղեթյանը (հետագայում՝ ՀՀ ֆինանսների նախարար) և ինժեներ Գրիգոր Աղաբաբյանը: Հայկական թղթադրամների ընդհանուր գեղարվեստական գաղափարի և ձևանմուշների պատրաստման հեղինակը հանդիսացավ նկարիչ Արշակ Ֆեթվաճյանը: Եվ դա պատահական չէր՝ այդ ժամանակ նա արդեն ճանաչված նկարիչ էր հայ իրականության մեջ:

Մեծ դժվարություններով թղթադրամները սկսեցին տպագրվել 1920 թվականի սկզբին Անգլիայում, լոնդոնյան հանրահայտ «Վաթերլո և որդիներ» (“Waterlow & Sons Ltd”) ընկերության տպագրատանը: Իսկ ահա հայկական փոստային նամականիշները, որոնք արված էին թղթադրամների էսքիզների հիման վրա, Ֆեթվաճյանը տպագրել տվեց արդեն Փարիզի «Chassepot» ընկերության տպագրատանը:

Հայաստանի առաջին Հանրապետության պաշտոնական թղթադրամները թվագրված են 1919 թվականով և թողարկված են 50, 100 և 250 ռուբլի անվանական արժեքներով: Նրանց վրա դրոշմված են այդ ժամանակ պաշտոնավարող վարչապետ Ալեքսանդր Խատիսյանի և ֆինանսների նախարար Գրիգոր Ջաղեթյանի ստորագրությունները: Հիմնական մակագրությունները հայերեն են, մասամբ կան նաև ռուսերեն և ֆրանսերեն լեզուներով մակագրություններ: Մասնագետների կարծիքով, այդ թղթադրամների թողարկումը զգալի կերպով տարբերվում է 1918-1924 թթ. Անդրկովկասի տարածաշրջանում իրականացված այլ թղթադրամների թողարկումներից՝ առաջին հերթին գծանկարների նրբագեղությամբ և տպագրության բարձր որակով:

Հայկական թղթադրամների ձևավորման մեջ օգտագործված են ազգային պատկերներ և նախշեր: Բացառիկ է համարվում 250 ռուբլիանոց թղթադրամի վրա պատկերված ճախարակով թել մանող հայ կնոջ դիմանկարը, որը հետագայում բոլորի կողմից ընկալվեց և ընդունվեց որպես արդեն առանձին խորհրդանշական կերպար: 100 ռուբլիանոց թղթադրամի վրա նույնպես արդեն հանրահայտ դարձած սուրը ձեռքին օձին տապալող արծիվի պատկերն է, դրոշմված են նաև Արարատ լեռան և Արարատյան դաշտավայրի պատկերները և Անիի Տիգրան Հոնենցի եկեղեցու զարդաքանդակներից մեկի գծանկարը:

Չնայած այն հանգամանքին, որ այդ թղթադրամների գործածությունը շատ կարճ տևեց, բայց Առաջին հանրապետության թղթադրամները պատմության մեջ մտան որպես հայկական անկախ և ինքնիշխան պետության կողմից թողարկված առաջին դրամանիշներ՝ 14-րդ դարում Կիլիկիայի հայկական թագավորության անկումից հետո:

Ի դեպ, Հայաստանի առաջին հանրապետության թողարկած թղթադրամները ցուցադրվում են Հայաստանի ազգային գրադարանի Գրատպության թանգարանում:

24/10/2025
դրամ
Դոլար (USD)
383.05
+0.51
Եվրո (EUR)
444.8
+1.51
Ռուբլի (RUR)
4.7296
+0.0324
Լարի (GEL)
141.19
+0.38
51032
+975
Արծաթ
604.74
+17.34