
Սողոմոն Թեհլերյան. Սուրճի բիզնեսից մինչև դավաճան հայի ու Թալեաթի սպանությունը
«Գինի լից». այս երգը պետք է որ իմանան բոլոր հայերը, սակայն իրականությունը հայտնի երգի պես «զարկեց ճակտին, փռեց գետնին» չի եղել: Թեհլերյանը սկզբում ձայն է տվել՝ Թալեաթ, կասկածվող անձը շրջվել է: Սողոմոնը կրակել է նրա քունքին ու հեռացել, ապա կասկածել է՝ սպանվել է հայասպան ոճրագործը, թե ոչ, և վերադարձել դեպքի վայր, որտեղ հավաքվածները նրան սկսել են հարվածել ձեռնափայտերով: Սողոմոնի արյունոտված շապիկը մինչև օրս պահպանված է, իսկ Թալեաթից ցեղասպանված հայերի վրեժն առած ատրճանակը հայտնի դատավարությունից հետո վերադարձվել է Սողոմոնին, որը Երկրորդ համաշխարհայինի տարիներին հայ վրիժառուն իր ձեռքով նետել է Դանուբ գետը:
Մինչ դարի ոճրագործի սպանությունը, Թեհլերյանը սպանել է ոմն Հարություն Մկրտչյանի, սակայն, վերջինս միանգամից չի մեռել: Հենց այս նախադեպն է պատճառ դարձել, որ Թալեաթին կրակելուց հետո Սողոմոնը վերադարձել է դեպքի վայր: Իսկ Հարություն Մկրտչյանը արժանապատիվ հայի նշանառության տակ էր հայտնվել դավաճանության համար. նա կազմել ու ոստիկանապետ Պետրիի միջոցով Թալեաթին էր փոխանցել 250 հայ մտավորականի անունից կազմված ցանկ, որոնցից հազիվ 10-ն է փրկվել:
Թալեաթի սպանությունից 104 տարի է անցել: Իրավամբ, Սողոմոնը մարդ է սպանել, բայց մարդասպան չէ: Այսպիսի իրավիճակում մարդ հայտնվում է հանգամանքների բերումով: Թեհլերյանի ընտանիքը սուրճի բիզնեսով էր զբաղվում: Սերբիայում ունեցած տոհմական սրճագործության բիզնեսն ինչ իմաստ ուներ, երբ Թեհլերյանների տոհմի առնվազն 85 ներկայացուցիչ ցեղասպանության զոհ դարձավ, իսկ 17 անդամից կազմված ընտանիքից գյուղում մնացածներից փրկվել է միայն Սողոմոնի եղբոր` Միսակի դուստր Արմենուհին, ում ավելի ուշ փրկագնով են քրդերի մոտից վերադարձրել: Արդյունքում, Թեհլերյանների տոհմից փրկվեցին միայն նրանք, որոնք Սերբիայում էին: