09/07/2009 11:31
ՎԻՎԱՍԵԼ-ՄՏՍ-Ը ՇԱՐՈՒՄԱՆԿՈՒՄ Է ԱՋԱԿՑԵԼ ԲՅՈՒՐԱԿԱՆԻ ԱՍՏՂԱԴԻՏԱՐԱՆԻՆ
Երեկ` հուլիսի 8-ին, ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի Գլխավոր տնօրեն Ռալֆ Յիրիկյանը ելույթ է ունեցել Հայկական աստղագիտական ընկերության VIII տարեկան համաժողովի շրջանակներում Բյուրականի աստղադիտարանում կազմակերպված «Աստղագիտությունը և Հասարակությունը» թեմայով խորհրդակցությանը:
Բյուրականի աստղադիտարանը հայ աստղագիտության կարևորագույն կենտրոնն է, որտեղ տասնամյակներ շարունակ գիտական աշխատանքներ են կատարել հայ աստղագետները` առաջին հերթին մեծանուն Վիկտոր Համբարձումյանը: Աստղադիտարանը հիմնադրվել էր 1946 թվականին` Վիկտոր Համբարձումյանի նախաձեռնությամբ, որը և դարձավ նրա առաջին տնօրենը:
Աստղադիտարանը տեղակայված է Արագած լեռան ստորոտին: Աստղադիտարանն ունի 5 աստղադիտակ, որոնցից ամենամեծը 2.6 մետր երկարությամբ Կասեգրենի դիտակն և 1 մետրանոց Շմիդտի աստղադիտակը: Բյուրականի աստղադիտարանն այժմ հիմնականում զբաղվում է անկայուն օբյեկտների ուսումնասիրությամբ, ուսումնասիրում է, թե ինչպես են ծնվում, զարգանում և մահանում աստղերը, ինչ հետագծով են շարժվում և որ ուղղությամբ են սլանում: 1998թ. աստղադիտարանը կրում է Վ. Համբարձումյանի անունը:
2007թ-ի ընթացքում, ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը Բյուրականի աստղադիտակների կառավարման համակարգի արդիականացման ու վերանորոգման նպատակով տրամադրել է 23.3 միլիոն դրամի աջակցություն: Բյուրականի հանրահայտ աստղադիտարանի 2.6 մետրանոց աստղադիտակը վերջին շրջանում հայտնվել էր ծանր վիճակում: Նյութական միջոցների բացակայության պատճառով աստղադիտակը դուրս է եկել շարքից:
ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը, ինչպես միշտ, այնտեղ է, որտեղ կա հասարակական օգտակարության պահանջ, գիտության ու մշակույթի սատարման անհրաժեշտություն: Ընկերության տրամադրած միջոցներով արդիականացվեց ու վերանորոգվեց Բյուրականի աստղադիտակների կառավարման համակարգը: 2.6 մետրանոց դիտակի կառավարուման համար ձեռք բերվեցին նորագույն սարքավորումներ: Մասնավորապես փոխվեցին աստղադիտակի կառավարման կենտրոնի համակարգիչները և նորացվեց ազոտի ստացման ողջ համակարգը` կառավարման կենտրոնի ջերմամեկուսացման նպատակով, ինչպես նաև վերանորոգվեց արտադրամասը, ինչն անհրաժեշտ է դիտակից դիտումներ կատարելու անխափան աշխատանքը կազմակերպելու համար:
ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի աջակցությամբ նաև վերանորոգվեց Շմիդտի դասի 1-մետրանոց աստղադիտակը: Աստղադիտակի կարևորությունը ընդգծելու նպատակով նրա բացմանը 1961 թվականին մասնակցեց նաև ԽՍՀՄ ղեկավար Նիկիտա Խրուշչովը: ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի օժանդակությամբ վերանորոգվեց աստղադիտակի էլեկտրոնային համակարգը` մասնավորապես պատրաստվեց լուսաընդունիչ սարք (CCD matrix) և գործարկվեց կառավարման համակարգը:
ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ի օգնության շնորհիվ աստղադիտարանի աշխատակիցներն ու մեր գիտնականները վերստին սկսեցին օգտվել Բյուրականի աստաղադիտարանի այդ խոշորագույն դիտակներից:
15/12/2025
դրամ
Դոլար (USD)
381.7
-0.07
Եվրո (EUR)
448.19
+0.49
Ռուբլի (RUR)
4.8049
+0.0232
Լարի (GEL)
141.59
+0.05
Արծաթ
791.66
+29.25
10:50 16/12/25
10:30 16/12/25
19:46 15/12/25
18:22 15/12/25