ՎԻՎԱՍԵԼ-ՄՏՍ – ՀԱՂՊԱՏԻ ՎԱՆՔԻ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ՏԵՂԱԴՐՎԵԼ ԵՆ ԲԱԶՄԱԼԵԶՈՒ ՎԱՀԱՆԱԿՆԵՐ
Լոռու մարզի Հաղպատի վանքի տարածքում հուլիսի 11-ին «Ճանաչեք hայկական հուշարձանները» 2009 թվականի ծրագրի շրջանակներում «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի եւ ԱՄԱՓ մշակութային հասարական կազմակերպության կողմից տեղադրվել են բացօթյա բազմալեզու վահանակներ: Հաղպատի վանքը ծրագրում ընդգրկված վեցերորդ պատմամշակույթային ժառանգությունն է, 1996 թվականից գրանցված է UNESCO-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում:
Վահանակների ներկայացման ժամանակ Հաղպատի վանքի «Համազասպի գավիթում» երեխաների երգչախմբի կատարմամբ հնչել են շարականներ, այնուհետեւ ներկայացվել են Սայաթ-Նովայի ստեղծագործություններից: Ապա կատարվել է ծառատունկ ծրագրի հովանավորների մասնակցությամբ:
Վահանակների եւ ուղեցույցների տեղադրման նպատակը Հայաստանի պատմամշակութային եւ բնական հուշարձանների ճանաչմանը, այցելուների գիտելիքների ընդլայնմանը, ինչպես նաեւ Հայաստանում զբոսաշրջության զարգացմանը նպաստելն է:
ԱՄԱՓ-ի 2009 թվականի ծրագրում ընդգրկվել է եւս 14 հնավայր, այդ թվում` Քարահունջը, Ամբերդը, Գեղարդը, Տաթեւի վանքը եւ կիրճը, Սեւանավանքը, Գոշավանքը եւ այլն: Նշվելու է Հայաստանի Մետաքսի ճանապարհը` Վրաստանից մինչեւ Իրան:
ԱՄԱՓ-ի 2008 թվականի ծրագրի ընթացքում բազմալեզու տեղեկատվական վահանակներ եւ ճանապարհային ցուցանակներ տեղադրվել են Գառնիում, Գյումրիի պատմական միջուկում, Զվարթնոցում, Խոր Վիրապում եւ Նորավանքում:
Ծրագիրն իրականացվում է ՀՀ մշակույթի նախարարության, «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի, USAID/CAPS-ի եւ Գյումրիում Իտալիայի պատվո հյուպատոսի կողմից:
Հաղպատի վանքը եղել է ժամանակի խոշոր հոգեւոր, մշակութային եւ կրթական կենտրոններից մեկը: Մեծ համբավ է վայելել վանքի հարուստ ձեռագրատունը. 18-րդ դարում որպես կրոնավոր վանքում ապրել է հայտնի աշուղ-բանաստեղծ Սայաթ-Նովան: Սբ. Նշան եկեղեցուց հյուսիս վանահայր Համազասպը կառուցել է հոյակերտ մի գավիթ` Հայաստանում ամենամեծը: Հաղպատի վանականների գրչին է պատկանում մագաղաթյա «Հաղպատի Ավետարանը»: