Ռուսաստանի արդյունաբերության աճի տեմպը կրկնապատկվել է
Ռուսաստանում արդյունաբերական արտադրությունը 2024 թվականի հունվար-հունիս ամիսների արդյունքներով անցած տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 4.4%-ով, հայտնել է «Ռոսստատը»։ 2023-ի առաջին կիսամյակում ցուցանիշը ևս աճ է գրանցել, բայց ավելի զուսպ՝ 2.1%-ով ։
Արդյունաբերական արտադրությունը ցույց է տալիս շարունակական դրական դինամիկա 2023 թվականի մարտից ի վեր։ Ամսական արտահայտությամբ աճի առավելագույն տեմպերը գրանցվել են 2024 թվականի փետրվարին (տարեկան արտահայտությամբ +8.5%), նվազագույնը՝ այս տարվա հունիսին (+1.9%)։
2024 թվականի փետրվարից արդյունաբերական արտադրության «նոր վերելքի փուլ» է նկատվում, գրել են մակրոտնտեսական վերլուծության և կանխատեսման կենտրոնի փորձագետները։ Արտադրության աճի մոտ 2/3-ը նրանք բացատրել են կոնյունկտուրային գործոններով, ինչպիսիք են մետաղական արտադրանքի ոլորտում խոշոր պատվերների միաժամանակյա ավարտը և նավթամթերքների արտադրության վերականգնումը անցյալ տարվա վերջին տեղի ունեցած ձախողումից հետո, որն առաջացել էր հզոր սարքավորոմների մի մասը վերանորոգման տանելու պատճառով:
Արդյունաբերության ո՞ր ոլորտներն են աճել
Արդյունաբերական արտադրության դինամիկայի մեջ հիմնական դրական ներդրումը 2024 թվականի առաջին կիսամյակում կազմել է արտադրական արդյունաբերության թողարկումը, որն աճել է 8%-ով։ Աճի տեմպերով առաջատարն ավանդաբար դարձել է պատրաստի մետաղական արտադրանքի արտադրությունը (բացառությամբ մեքենաների և սարքավորումների)՝ +36․1%, համակարգիչների, էլեկտրոնային և օպտիկական արտադրանքների արտադրությունը՝ +35%, ավտոտրանսպորտային միջոցների, կցանքների և կիսակցորդների արտադրությունը՝ +27․4%:
Դոնեցը ասում է, որ դրա վրա ազդել են մի շարք գործոններ, ինչպիսիք են պետպատվերը, ներմուծման փոխարինումը, բայց նաև սպառողների մեծ պահանջարկը: Առանձին հատվածների համար դեր է խաղացել վերականգնողական, հետաձգված պահանջարկի շարունակությունը, հատկապես դա երևում է մարդատար ավտոմեքենաներից, նշում է նա։
Մարդատար ավտոմեքենաների արտադրությունը դարձել է առաջատարներից մեկը որոշակի տեսակի ապրանքների աճի տեմպերով: Արևմտյան ապրանքանիշերի հեռանալու ֆոնին 2022 թվականին այն նվազել է 2․5 անգամ, իսկ 2023 թվականին աճել է մոտ 20%-ով ։ Այս տարվա առաջին կիսամյակում դրանց թողարկման աճն արագացել է մինչև 62․2%։
Էլ ավելի կտրուկ աճել է ռադիոլոկացիոն և հեռակառավարման սարքավորումների արտադրությունը՝ 65․7%-ով, իսկ նավիգացիոն սարքերի արտադրությունը՝ 45․2%-ով: Տղամարդկանց կոստյումների արտադրությունը տեքստիլ նյութերից (+43,6%), ինչպես նաև առանձին տրանսպորտային միջոցներ, օրինակ՝ դիզելային լոկոմոտիվներ (+45․7%) և հիմնական բեռնատար վագոններ (+40․4%):
Բացի այդ, զգալիորեն աճել է ճակնդեղի շաքարի արտադրությունը՝ 41․7%-ով ։ Ավելի վաղ շաքարի արտադրության առաջանցիկ աճը (2024 թվականի առաջին եռամսյակում այն կազմել է 47%) արդյունաբերության մեջ բացատրվում էր նախորդ տարի շաքարի ճակնդեղի բարձր բերքատվությամբ։
Միևնույն ժամանակ, տնտեսական գործունեության այլ տեսակներ, ի տարբերություն վերամշակման, առաջին կիսամյակում ցույց են տվել արտադրության ավելի համեստ աճ կամ նույնիսկ նվազում: Այսպես, էլեկտրական էներգիայի, գազի և գոլորշու ապահովման ոլորտն ավելացրել է արտանետումը 3․9%-ով, ջրամատակարարումը և ջրահեռացումը՝ 4․7%-ով։ Իսկ հանքարդյունաբերությունը, ընդհակառակը, նվազել է՝ 0․3%-ով ։ Ոլորտի լճացումը կապված է ինչպես արտահանման սահմանափակ հնարավորությունների (ինչն ավելի շատ վերաբերում է բնական գազին), այնպես էլ «ՕՊԵԿ+»-ի շրջանակներում նավթի արդյունահանման կամավոր սահմանափակումների հետ, պարզաբանել են ԾՄԱԿՊ-ում:
Արդյոք սկսվե՞լ է «սահուն արգելակումը»
Հունիսին տարեկան աճի դանդաղումը զգալիորեն հակասում է սպասումներին (1․9%՝ կանխատեսվող 4․8%-ի դիմաց), հիշեցնում է Դոնեցը։ Այսպիսով, գործնականում փոխհատուցվել է մայիսի բարձր աճը (+5․3%):
Այսպես, օրինակ, այլ խմբավորումներում չընդգրկված մեքենաների և սարքավորումների արտադրությունը հունիսին նվազել է 18․6%-ով, ծխախոտային արտադրատեսակները՝ 11․7%-ով, կաշվի և կաշվե արտադրատեսակները՝ 9․9%-ով, հետևում է Ռոսստատի տվյալներից։
Սեպտեմբերին Ռուսաստանի Բանկի հետազոտությունների և կանխատեսումների դեպարտամենտը հայտարարեց, որ երկիրը տնտեսական գերտաքացում է ապրում, այսինքն՝ ՀՆԱ-ի կտրուկ աճի իրավիճակ, երբ պահանջարկն ավելի արագ է աճում, քան առաջարկը։ Նրա խոսքով՝ գլխավոր սահմանափակումները աշխատուժի պակասն են, տեխնոլոգիաների հասանելիության և երկարաժամկետ ներդրումների հետ կապված դժվարությունները։
Արդյունաբերության լճացման դինամիկային անցումը «մոտ ժամանակի հարց է», ակնկալում է ԾՄԱԿՊ-ը: Արդյունաբերության մակարդակում աճը ավելի ու ավելի կկենտրոնանա առաջնահերթ «փոքր շուկայի» հատվածում, կանխատեսում են այնտեղ։