ՏՄՊՊՀ-ն ուսումնասիրություններ է անցկացրել շաքարավազի շուկայում
ՀՀ ՏՄՊՊՀ-ը շարունակում է ուսումնասիրություններ իրականացրել ԱԺ-ում հնչեցված հարցերի վերաբերյալ. Եկամտաբերության խիստ բարձր մակարդակ առկա չէ որևէ ապրանքային շուկայում
ՀՀ Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի 2015 թվականի տարեկան ծրագրի ներկայացման ժամանակ Ազգային ժողովում բարձրացված հարցերից մեկն էլ վերաբերում էր նրան, որ ՀՀ-ում որոշ ապրանքների ներմուծման և իրացման գնի միջև առկա է մինչև 250 տոկոս տարբերության, ինչն իբրև թե պայմանավորված է այդ ոլորտներում մենաշնորհ կամ գերիշխող դիրք ունեցող ընկերությունների առկայությամբ: Որպես տեղեկատվության աղբյուր վկայակոչվել է «Հայաստանի տնտեսության վերափոխումները և վերելքի հեռանկարները» (Ա. Մարկոսյան, Հ. Սարգսյան) գիրքը, որը ուսումնասիրվել է ՏՄՊՊՀ մասնագետների կողմից:
Արդյունքում պարզվել է, որ հեղինակների կողմից կատարվել են մեթոդաբանորեն ոչ ճիշտ համադրումներ և համեմատություններ, ինչն էլ հիմք է հանդիսացել նման տեղեկատվության տարածման համար:
Որպես օրինակ, նշենք, որ, ասենք, ներմուծվող սառեցված տավարի մսի (այդ թվում Հնդկաստանից ներմուծվող խոշոր եղջերավոր կենդանու) մաքսային արժեքը համեմատվել է տեղական թարմ մսի մանրածախ վաճառքի գնի հետ, ինչը ճիշտ չէ: Խանութներում վաճառվող թարմ տավարի մսի գինը էականորեն բարձր է ներմուծվող սառեցված մսի գնից, որը հիմնականում օգտագործվում է մսամթերքի արտադրության մեջ, հետևապես դրանք չեն կարող համադրելի լինել:
Նույն կերպ էլ ներմուծվող սառեցված խոզի մսի մաքսային արժեքը, որը, բնականաբար, անհամեմատ ցածր է, համեմատվել է տեղական թարմ մսի իրացման արժեքի հետ: Արդյունքում էլ ստացվել է ներմուծման և իրացման գնի միջև առկա բավականին մեծ տոկոսային տարբերություն, որը սխալ համադրումների հետևանք է:
Կամ, ասենք, գրքի հեղինակները համեմատել են ներմուծված շաքարավազի մաքսային արժեքը շաքարավազի մանրածախ գնի հետ: Հայտնի է, որ ՀՀ ներմուծվում է ոչ թե պատրաստի շաքարավազ, այլ շաքարավազի հումք, որից տեղական արտադրությունում ստացվում է պատրաստի ապրանքը: Հետևապես տեղին չէ շաքարավազի հումքի մաքսային արժեքը համեմատել պատրաստի շաքարավազի մանրածախ վաճառքի գների հետ: Նման կերպ համադրումներ են կատարվել նաև այլ ապրանքային շուկաներում:
Ընդհանրապես այս կամ այն ապրանքի իրացման գծով եկամտաբերությունների մակարդակի վերաբերյալ պատկերացում կազմելու համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել, որ ներմուծումից մինչև մանրածախ վաճառք ապրանքն անցնում է մի քանի փուլերով, որոնց ընթացքում մաքսային արժեքին ավելանում են հարկեր և այլ ծախսեր, որոնք ներառված չեն մաքսային արժեքներում, իսկ մանրածախ իրացման գներում, բնականաբար, հաշվարկվում են:
Տեղեկացնենք նաև, որ ՀՀ ՏՄՊՊՀ-ը մշտապես ուսումնասիրություններ է իրականացնում տարբեր ապրանքային շուկաներում՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով հատկապես սոցիալական կարևորության շուկաներին: Հանձնաժողովի ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ վաճառքի գները գտնվում են հնարավոր ցածր մակարդակում և նման անիրատեսական եկամտաբերության մակարդակ առկա չէ որևէ շուկայում, բացի այդ ապրանքների հիմնական մասի ներմուծմամբ և իրացմամբ զբաղվում են բազմաթիվ տնտեսվարողներ: