Եթե ձեր երկիրն ընդունել է CBDC-ն, կարող եք խնդրի առաջ կանգնել
Հաճախ ասում են, որ կենտրոնական բանկի թվային արժույթները (CBDC) կնպաստեն «ֆինանսական հասանելիությանը» և կօգնեն մարդկանց ամբողջ աշխարհում: Այնուամենայնիվ, նախնական հետազոտությունը ցույց է տալիս հակառակը։ Այնտեղ, որտեղ ընդունվել են CBDC-ները, վերջին տարիներին բարեկեցությունը նվազել է, հատկապես երիտասարդների և ցածր եկամուտ ունեցող մարդկանց շրջանում:
Սահմանափակ տնտեսական օգուտներ և չնախատեսված հետևանքներ
Կարծիք կա, որ բարձր եկամուտ ունեցող երկրները ամենայն հավանականությամբ կգործարկեն կամ փորձարկեն CBDC-ներ, քանի որ մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն այդ երկրներում միջինում հինգ տոկոսային կետով բարձր է: Թեև Համաշխարհային բանկի տվյալները ցույց են տալիս, որ այս երկրներն ունեն նաև ավելի մեծ բնակչություն, հիմնականում Չինաստանի և Հնդկաստանի հաշվին, և զուտ միգրացիայի, տղամարդկանց գործազրկության կամ քաղաքային բնակչության միջև էական տարբերություններ չկան:
Չնայած CBDC-ների առաջացրած ոգևորությանը, վերլուծությունը պարզեց, որ դրանց ազդեցությունը հիմնական տնտեսական ցուցանիշների վրա, ինչպիսիք են ՀՆԱ-ի աճը և գնաճը, նվազագույն է եղել: Այս արդյունքները հերքում են այն տեսակետը, որ CBDC-ները համադարման են տնտեսական խնդիրների համար, հատկապես ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում:
Ըստ Gallup World Poll-ի, CBDC-ով հետաքրքրված երկրները, որոնք ամենամեծ անկումն ունեն 2020-2023 թվականների ընթացքում, Հարավային Աֆրիկան, Շվեդիան, Թաիլանդը և Հարավային Կորեան են: (Շվեդիան և Հարավային Կորեան հայտարարել են CBDC փորձնական ծրագրերի մասին, Իսկ Հարավային Աֆրիկան և Թաիլանդը սկսել են զարգացնել իրենց CBDC-ները 2024 թվականի առաջին եռամսյակում):
Զարգացման և կարգավորման կարևորությունը
Կենտրոնական բանկերի առջև ծառացած կարևորագույն խնդիրներից մեկը CBDC-ների մշակումն է, որոնք ապահովում են առավելագույն օգուտ՝ միաժամանակ նվազագույնի հասցնելով ռիսկերը: CBDC-ի հետ կապված ռիսկերը չնչին չեն, օրինակ հնարավոր ֆինանսական անկայունությունը։ Ռիսկերը հատկապես մեծ են, եթե կենտրոնական բանկը ուղղակիորեն ղեկավարում է CBDC-ի գործունեության բոլոր ասպեկտները, ինչը կարող է խաթարել առևտրային բանկերի ավանդական դերը և նվազեցնել վարկերի մատչելիությունը:
Հիբրիդային CBDC մոդելները կարող են մեղմել այս ռիսկերից մի քանիսը՝ թույլ տալով մասնավոր հատվածի միջնորդներին համագործակցել հաճախորդների հետ, մինչ կենտրոնական բանկը վերահսկում է համակարգը, պահպանելով առևտրային բանկերի դերը և ապահովելով, որ CBDC-ները լրացնեն, այլ ոչ թե խաթարեն առկա ֆինանսական համակարգերը: Բացի այդ, CBDC-ի հնարավոր չարաշահումը կանխելու համար անհրաժեշտ է ապահովել գաղտնիության ուժեղ պաշտպանություն և սահմանափակել իշխանության կենտրոնացումը: Սա կտրուկ հակասում է այն բանին, թե ինչպես են որոշ երկրներ, հատկապես Չինաստանը, ներդնում CBDC-ը:
Ֆինանսական տեխնոլոգիաների ոլորտի հրապարակումներն իրականացվում են Ինեկոբանկի աջակցությամբ։