Բանկերը գնահատել են 2025-ին թվային ռուբլի գործարկելու հնարավորությունը
Բանկերը գնահատել են 2025-ին թվային ռուբլի գործարկելու հնարավորությունները: Ի՞նչ դժվարություններ են առաջացել արժույթի նոր ձևի գործարկման ժամանակ:
Շատ բանկեր կարծում են, որ անհրաժեշտ է հետաձգել թվային ռուբլու լայն գործարկումը մինչև 2026 թվականը: Այս դիտարկումն է արել Սբերբանկի ներկայացուցիչը: Մյուս խոշոր բանկերը RBC-ին հայտնել են, որ պատրաստ են գործարկել 2025-ի հուլիսին, ինչպես պլանավորում է Ռուսաստանի Բանկը:
Սբերբանկի ներկայացուցչի խոսքով՝ թվային ռուբլու ներդրումը նշանակում է լրացուցիչ ծախսեր բանկերի և խանութների համար, որոնք ենթադրում են տասնյակ միլիարդավոր ռուբլի ներդրումներ և ՏՏ մշակումների անհրաժեշտություն՝ նոր գործառույթը ինտեգրելու համար: Ռուբլու թվային հարթակը դեռ զարգացման փուլում է, և դրանում անընդհատ հիմնարար փոփոխություններ են կատարվում:
Համաձայն ՌԴ Կենտրոնական բանկի առաջարկությունների՝ մինչև 2025 թվականի հուլիսի 1-ը համակարգային կարևորություն ունեցող վարկային հաստատությունները պետք է իրենց հաճախորդներին տրամադրեն թվային ռուբլով գործարքներ: Ռուսաստանում դրանք 13-ն են, իսկ ունիվերսալ լիցենզիա ունեցող բանկերի համար ժամկետ է սահմանվել մինչև 2026 թվականի հուլիսի 1-ը, հիմնական լիցենզիա ունեցող բանկերի համար՝ մինչև 2027 թվականի հուլիսի 1-ը:
Ժամկետների նույն աստիճանավորումը սահմանվում է խանութների համար՝ եկամուտներով պայմանավորված:
ՎՏԲ-ն տեխնոլոգիապես պատրաստ կլինի թվային ռուբլին ներմուծել 2025 թվականի առաջին եռամսյակում, իսկ դրա լայն գործարկումը սպասվում է 2025 թվականի կեսերին:
Պրոմսվյազբանկը, Սովկոմբանկը և Ռոսսելխոզբանկը կնախապատրաստեն անհրաժեշտ ենթակառուցվածքը թվային ռուբլով գործարքներ իրականացնելու համար Կենտրոնական բանկի կողմից նշված ժամկետներում: Այս բանկերի համար սա 2025 թվականի հուլիսի 1-ն է:
Մի խոսքով, բանկերը ևս տարբեր ժամկետներ են նախանշում թվային ռուբլով գործարքներին լիարժեք անցնելու համար:
Համակարգային առումով գրեթե բոլոր կարևոր բանկերն արդեն անցել են թվային ռուբլու ներդրման ճանապարհի զգալի մասը, սակայն շուկան և կարգավորիչները մշտապես համեմատում են իրականացման ծախսերն ակնկալվող էֆեկտի հետ:
Կան մի շարք գործոններ, որոնք կարող են բարդացնել այս նախաձեռնության իրականացումը: Այս կարծիքին է Kept-ի թվային ֆինանսական խմբի տնօրեն Անաստասիա Կալուգինան: Նրա խոսքով, ոչ բոլոր բանկերն են պատրաստ թվային ռուբլու տեխնիկական ինտեգրմանը, քանի որ դա պահանջում է զգալի ներդրումներ ՏՏ ենթակառուցվածքի արդիականացման և փորձարկման գործառնությունների համար: Նրա դիտարկմամբ՝ անհրաժեշտ է կատարելագործել տվյալների պաշտպանության և փողերի լվացման դեմ պայքարի կարգավորող դաշտը, որպեսզի օգտվողները վստահություն ունենան թվային ռուբլու նկատմամբ:
Ըստ մասնագետի՝ ժամկետների հետաձգումը մեկ կամ երկու տարով «խելամիտ է թվում, պայմանով, որ վերը նկարագրված ռիսկի գործոնները ակտիվորեն լուծվեն»:
«Թվային ռուբլու զանգվածային գործարկումը զգալիորեն կնվազեցնի վճարումների և փոխանցումների արժեքը վճարային շուկայում, հնարավորություն կտա փոխանցումներ կատարել օֆլայն: Սա թույլ կտա վերահսկել միջոցների նպատակային օգտագործումը», – ասում է ՄՏՍ բանկի ներկայացուցիչը: Օրինակ, Ռուսաստանի Բանկը խանութների համար սահմանել է վճարումներ թվային ռուբլու ընդունման համար 0.2–0.3% միջնորդավճար՝ կախված ապրանքների և ծառայությունների կատեգորիայից: Սա ավելի քիչ է, քան քարտով և արագ վճարման համակարգի միջոցով վճարումների դեպքում:
Թվային ռուբլու գործարկման հետ կապված քաղաքացիների ֆինանսական գործարքների նկատմամբ պետական վերահսկողության հնարավոր ավելացումը օգտատերերի մոտ անհանգստություն է առաջացնում՝ կապված գաղտնիության և միջոցների օգտագործման ազատության հետ: Վերահսկողության հնարավորությունը Սբերբանկի ներկայացուցիչը բացատրում է նրանով, որ թվային ռուբլին կպահվի Կենտրոնական բանկում հաշիվներում:
«Սա նշանակում է, որ այս հաշիվը շատ հուսալի է, բայց, մյուս կողմից, պետությանը հասանելի կլինի հաճախորդի գործարքների վերաբերյալ բոլոր տվյալները, ինչը նշանակում է պետական վերահսկողության ավելի բարձր մակարդակ»:
Դոմ. ՌԴ բանկի տնօրենների խորհրդի փոխնախագահ Նիկոլայ Կոզակը կարծում է, որ բոլոր գործարքների գրանցումը համակարգում կբարձրացնի բանկային հատվածում գործառնությունների անվտանգությունն ու թափանցիկությունը: Հաշվարկի այս մեթոդը կարող է օգնել նաև խարդախության դեմ պայքարում:
Մասնագետների դիտարկմամբ՝ թվային ռուբլու ներդրումը լրացուցիչ մրցակցություն է ստեղծում գոյություն ունեցող անկանխիկ վճարային գործիքների հետ, սակայն հաճախորդների համար էական առավելություններ չի ապահովում:
Ազգային արժույթի նոր ձևն առավել ակտիվորեն կօգտագործվի պետական վճարումների մեջ, և ապագայում քաղաքացիների և բիզնեսի կողմից կարող է մեծ պահանջարկ լինել թվային ռուբլով միջսահմանային փոխանցումների, դրա ուղղակի փոխակերպման այլ թվային արժույթների և խելացի պայմանագրերի համատեքստում:
Թվային ռուբլին օգտվողներին տրամադրում է գործող վճարային գործիքների նման ֆունկցիոնալություն, բայց կան նաև մի շարք հատկություններ, որոնք հաճախորդները չեն կարողանա օգտագործել:
«Հաճախորդները չեն կարողանա խնայողությունների համար իրենց միջոցները պահել թվային ռուբլով, քանի որ այդպիսի հաշվի մնացորդի վրա տոկոսների կուտակում նախատեսված չէ կամ թվային ռուբլու օգտագործման համար բանկերից բոնուսների և կանխիկացման միջոցների կուտակում չի նախատեսվում», ասել է Սբերբանկի ներկայացուցիչը:
Ֆինանսական տեխնոլոգիաների ոլորտի հրապարակումներն իրականացվում են Ինեկոբանկի աջակցությամբ։