ՊՂՆՁԻ ՇՈՒԿԱՅԻ ՀԱՄԱՐ ԱՌԱՋԻԿԱ 3-5 ՏԱՐԻՆԵՐԸ ԲԱՐԵՀԱՋՈՂ ԿԼԻՆԵՆ
Ամերիկյան Bloomberg տեղեկատվականի վերլուծաբանները, ոլորտի մի շարք առաջատարի օգնությամբ, անդրադարձել են պղնձի շուկայում տիրող իրավիճակին: Հանքարդյունաբերության համաշխարհային առաջատար ընկերություններից մեկի` Rio Tinto-ի, Rio Tinto Copper դուստր ձեռնարկության գործադիր տնօրեն Բրեթ Քլեյթոնի կանխատեսման համաձայն առաջիկա 3-5 տարիները պղնձի շուկայի համար բարեհաջող կլինեն: Միևնույն ժամանակ Քլեյթոնը նշում է, որ այս տարվա ընթացքում պղնձի շուկայում անորոշությունը կպահպանվի:
Ամեն դեպքում ամառը խոստումնալից սկիզբ ունեցավ պղնձի շուկայի մասնակիցների համար: Հունիսի 1-ին պղնձի գինը Լոնդոնի LME բորսայում միանգամից աճեց մոտ 6%-ով և հաստատվեց 5075 դոլար մեկ տոննայի համար մակարդակի վրա: Պղնձի այսպիսի բարձր գին չէր սահմանվել դեռևս 2008թ.-ի հոկտեմբերից: Վերլուծաբանների կարծիքով գունավոր մետաղների գների թանկացումը առաջին հերթին կապված է համաշխարհային տնտեսության վերականգնման միտումների հետ, սակայն վերջին ամսիներին պղձնի և ընդհանրապես գունավոր մետաղների շուկայում մեծացել է սպեկուլյատիվ կապիտալի բաժինը և «Կապիտալ» ներդրումաֆինանսական տան վերլուծաբան Պավել Շելեխովի կարծիքով գների սույն աճի մեջ իրենց դերը ունեն նաև սպեկուլյտիվ ներդումները, ինչը իհարկե չի կարելի համարել կայունացնող գործոն:
Պղնձի գինը սկսեց աճել գարնան սկզբից: Մարտի սկզբից մինչև ապրիլի կեսերը կարմիր մետաղի գինը աճեց 40%-ով: Սույն աճի համար պղինձ արդյունահանողները պետք է շնորհակալ լինեն Չինաստանից: Չնայած այն բանին, որ Չինաստանը ավելացրել էր պղնձի արդյունահանումը 11%-ով դա բավարար չեղավ ծածկելու երկրի ներքին շուկայի պահանջարկը: Նշենք նաև, որ այժմ Չինաստանը իրականացնում է հսկայածավալ` 4 տրիլիոն յուան արժողությամբ, պետական ներդրումային ծրագիր, որի պատճառով էլ հումքի և մասնավորապես պղնձի պահանջարկը աննախադեպ աճել է: Այս ամենի հետևանքով մեծացել են պղնձի ներկրման ծավալները, իսկ դա իր հերթին բերել է կամիր մետաղի գնի աճի: Անցած 4 տարիների ընթացքում Չինաստանը տարեկան նեմուծում էր 1.2 միլիոն տոննա պղինձ, իսկ 2009թ.-ի աաջին 4 ամիսների ընթացքում այդ թիվը արդեն կազմում է 1 միլիոն տոննա:
Արևմտյան երկրները իրենց հերթին պղնձի ներմուծման ծավալներով զգալիորեն հետ են մնում Չինաստանից: «Կիտ ֆինանս» ներդրումային բանկի վերլուծաբան Ալեքսանդր Կովալյով նշում է, որ արևմտյան երկրներում պահանջարկը կտրուկ կրճատվել է քանի, որ պղինձը հիմնականում օգտագործվում է շինարարության և ամվտոմեքենաշինության ոլորտներում, ոլորտներ որոնք համաշխարհային ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի պատճառով ամենաշատն են տուժել:
Այս ամենից Bloomberg-ի վերլուծաբանները հետևություն են անում, որ պղնձի շուկայում հետագայում գների զգալի աճ տեղի չի ունենա, ինչպես դա եղավ 2006թ.-ին, երբ կամիր մետաղի գինը հասավ 7 հազար դոլար մեկ տոննայի դիմաց մակարդակին: Սույն վերլուծաբանների կարծիքով մինչև 2011թ.-ը պղնձի գները կհասնեն 6 հազար դոլարի սահմանագծին:
Պղնձի արդյունահանմամբ զբաղվող հայկական ընկերությունների համար նույնպես իրավիճակը շտկվում է: 2008թ.-ի վերջին և այս տարվա սկզբին, երբ պղնձի գինը մեկ տոննայի համար տատանվում էր 3 հազար դոլարի շրջակայքում, հայկական ընկերությունները զգալի դժվարություններ կրեցին և ստիպված եղան դիմել կրճատումների և արդյունահանման դադարեցման, բայց պղնձի գնի այժմյան` 5 հազար դոլար, մակարդակը արդեն թույլ է տալիս աշխատելու շահույթով, իսկ դա նշանակում է, որ հայկական հանքարդյունաբերության սույն ճյուղը արդեն կամաց կամաց կարող է դուրս գալ ճգնաժամային իրավիճակից: