Հայաստանի ֆինանսական համակարգը մոտենում է միջնորդության «կրիտիկական սահմանին»
ՀՀ կառավարությունը հավանություն է տվել իրական հատվածի համար ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիության բարձրացման հայեցակարգին և գործողությունների ծրագրին:
Հայեցակարգում նշվում է, որ Կառավարության և Կենտրոնական բանկի համագործակցության արդյունքում վերջին 5 տարիների ընթացքում միջազգային ֆինանսական կառույցներից ներգրավվել են և հայկական բանկերի միջոցով տեղաբաշխվել են մոտ 400 մլրդ դրամի ֆինանսական միջոցներ, որը կազմել է նույն ժամանակահատվածում բանկերի կողմից տնտեսության վարկավորման մոտ 7.0 տոկոսը: Վարկային շուկայի մասնակիցների գերակշիռ մասը զարգացրել են իրենց առաջարկի մեջ ՓՄՁ վարկ բաղադրիչը, իսկ իրականացվող արդյունաբերական քաղաքականության շրջանակներում ՀՀ կառավարության կողմից կիրառվող գործիքակազմը նպաստել է և շարունակում է նպաստել տնտեսավարողների մոտ ժամանակավորապես ազատ դրամական միջոցների ձևավորմանը:
Միևնույն ժամանակ, ըստ հայեցակարգի հեղինակների՝ Հայաստանի ֆինանսական համակարգը ներկայում մոտենում է մի «սահմանի», որը միջազգային պրակտիկայում կոչվում է միջնորդության «կրիտիկական արժեքներ», որոնց հասնելուց հետո այս ոլորտում էական աճ ապահովվում է միայն իրական հատվածում էական տեղաշարժերի արդյունքում:
Մասնավորապես, վերջինիս հետագա էական աճի համար այսուհետ նախապայման է հանդիսանում իրական հատվածում ստվերայնության նվազումը և ընկերությունների կողմից թափանցիկ հաշվապահական հաշվառման վարումը, ինչի արդյունքում ֆինանսական կազմակերպություններն ի վիճակի կլինեն գնահատել ընկերությունների իրական ֆինանսական վիճակը և ռիսկայնությունը, կաճեն անկանխիկ շրջանառության ծավալները և հետևաբար, բանկերի ցպահանջ ավանդների և հաշիվների բազան, որոնք էլ դրականորեն կազդեն ֆինանսական միջնորդության հետագա աճի վրա:
Հետևաբար, ՀՀ կառավարությունը այս հայեցակարգի ընդունմամբ որդեգրում է միաժամանակ տնտեսության ֆինանսական և իրական հատվածներում նպատակային քաղաքականության իրականացման մոտեցումը:
Հայեցակարգը ներառում է նաև Համաշխարհային բանկի, Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի կողմից արված ուսումնասիրությունների արդյունքներն ու առաջարկությունները ֆինանսական հասանելիության բարձրացման ուղղությամբ:
Հայեցակարգի նպատակն, ըդնհանուր առմամբ, այն առանցքային ուղղությունների և համապատասխան գործողությունների ամրագրումն է, որոնց իրականացման արդյունքում կբարձրանա իրական և ֆինանսական հատվածների համար ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիությունը:
Հայեցակարգի իրականացման արդյունքում ակնկալվում է տնտեսության իրական և ֆինանսական հատվածների ինտեգրման աստիճանի բարձրացում, ինչն իրական հատվածի համար կապահովի ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիության և մատչելիության աճ, իսկ ֆինանսական հատվածի համար` բիզնեսի ֆինանսավորման գործիքների բազմազանություն:
Հայեցակարգով նախատեսվում են իրական հատվածի համար ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիության բարձրացման հետևյալ ուղղությունները՝
– Վարկային բյուրոյի գործունեության համար անհրաժեշտ հանրային տվյալների շտեմարանների հասանելիության ապահովում,
– Շարժական գույքի գրանցման հարաբերությունների կարգավորման հստակեցում,
– Գույքի գրավադրման հարաբերությունների կարգավորման հստակեցում,
– Ավանդ չընդունող ֆինանսական կազմակերպությունների նկատմամբ կարգավորման և վերահսկողության մոդելի քննարկում.
– Արտահանմանն ուղղված արդյունաբերական քաղաքականություն շրջանակներում «Արտադրական գործունեության վարկավորման սուբսիդավորում» գործիքի կիրառման շարունակական ընդլայնում,
– Ընկերությունների համար արտահանման ֆինանսավորման մատչելիության գործիքակազմի (արտահանման ապահովագրում) ներդրում և զարգացում,
– ՓՄՁ-երի նորամուծական նախաձեռնություններին վարկային երաշխավորությունների տրամադրման, ապահովման ճկուն և արդիական գործիքների («Տեխնոլոգիաների փոխանցում») ներդրում,
– Մասնավոր հատվածի վարկավորմանն ուղղված ֆինանսական ռեսուրսների տեղաբաշխման արդյունավետության բարձրացում,
– Լիզինգի և ֆակտորինգի շուկան զարգացնելու և խթանելու նպատակով հարկային օրենսդրության և ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքում բարեփոխումների իրականացում,
– Տեղական ընկերությունների կողմից բաժնետոմսերի և պարտատոմսերի թողարկման խրախուսում.
– Մշակել միջնաժամկետ ծրագիր` պետական պարտատոմսերի տոկոսադրույքները նվազեցնելու ուղղությամբ,
– Հաջորդող գրավի գործիքի գործնական կիրառելիության ընդլայնում: