ՊԵԿ-ՀԱՐԿԱՏՈՒ. ՀԱՇՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐՆ ԱՐԴԵՆ ԻՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆ Է
ՀՀ Աժ կողմից վերջերս ընդունված «Կազմակերպությունների և անհատ ձեռնարկատերերի համար հարկային և այլ պարտադիր վճարների գծով արտոնություններ սահմանելու մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն, այն հարկ վճարողները, ովքեր 2009 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ, ունեն կուտակած հարկային պարտավորություններ` շահութահարկի, հաստատագրված վճարի, տարեկան պետական տուրքի և պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասով, մինչև օգոստոսի 20-ը կարող են դիմել իրենց հաշվառման վայրի հարկային տեսչություն և կնքել հարկային պարտավորությունների մարման ժամանակացույց: Վերջինիս կնքման և ապառքի գումարի փաստացի վճարման դեպքում, տնտեսվարող սուբյեկտն ազատվում է հարկային օրենսդրությամբ այդ պարտավորության գծով արդեն իսկ հաշվարկված տույժերից և տուգանքներից: Օրենքն ուժի մեջ է մտել հուլիսի 4-ից:
Ինչպես տեղեկացնում են ՀՀ ԿԱ Պետական եկամուտների կոմիտեի մամուլի ծառայությունից` ՊԵԿ նախագահի հանձնարությամբ բոլոր տարածքային հարկային տեսչություններում նշանակվել են պատասխանատուներ, ովքեր իրականացնելու են ամբողջ գործընթացը: Ի դեպ, հարկային տեսչութուններում գույքագրման աշխատանքներն արդեն իսկ ավարտվել են և ընթացքի մեջ է տնտեսվարող սուբյեկտների իրազեկման գործընթացը` անհատական կամ թղթային կրիչի միջոցով: Հարկային պարտավորությունների մարման ժամանակացույցը հարկ վճարողի հետ կնքում է հարկային տեսչության պետը, իսկ առավելապես խոշոր գումարի դեպքում` ՊԵԿ նախագահի տեղակալի կողմից լիազորված պաշտոնյան:
Կոմիտեի նախագահի հանձնարարականի համաձայն` հարկային բոլոր տեսչություններում արդեն մեկնարկել է նաև հարկ վճարողների հետ հարկային պարտավորությունների մարման ժամանակացույցի կնքման գործընթացը: Հարկ վճարողի դիմումը ստանալուց հետո, հարկային մարմինը 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում դիմումատուի հետ կազմում է տվյալ ժամանակացույցը` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով: Իրենց բաժին հարկային ապառքը տնտեսվարող սուբյեկտները կարող են վճարել մաս-մաս. մինչև 50 միլիոն դրամ հարկային պարտավորություն ունեցող հարկ վճարողների հետ ժամանակացույցը կնքվում է 10 ամիս, իսկ 50 միլիոն և ավել գումարի դեպքում` 24 ամիս մարման ժամկետով, համամասնաբար` ապառքի գումարի առնվազն մեկ տասներորդ մասի և մեկ քսաներկուերորդ մասի չափով:
Նկատի ունենալով, որ հարկային պարտավորությունների մարման ժամանակացույցի կնքման համար դիմումի ներկայացման վերջնաժամկետը 2011 թվականի օգոստոսի 20-ն է, հարկային տեսչություններին հանձնարարվել է մինչև օգոստոսի 31-ը հարկ վճարողների հետ կազմել և կնքել հարկային պարտավորությունների մարման ժամանակացույց: Հարկային արտոնությունների ժամանակացույցից օգտվել չցանկացող կազմակերպությունների նկատմամբ արդեն դատական գործընթաց կսկսվի` բռնագանձումից` ընդհուպ մինչև սնանկացում:
Ի դեպ, այն հարկ վճարողներն, ովքեր օրենքն ուժի մեջ մտնելու պահին արդեն իսկ վճարել են ապառքները հարկային մարմնի հետ առանց որևէ փաստաթղթային ձևակերպումների, նույնպես ազատվում են տույժ-տուգանքներից:
Նշենք, որ 2010թ. հունվարի 1-ի դրությամբ, տարբեր ժամանակահատվածներում առաջացած` չվճարված հարկային պարտավորությունների ընդհանուր գումարը կազմում է ավելի քան 200 միլիարդ դրամ, որից 104 միլիարդը հարկի մայր գումարն, մնացած 96 միլիարդը` տույժ և տուգանքները (միայն տույժերը 72 միլիարդ են կազմում):
Այս գործընթացի շնորհիվ հարկային մարմնի գործողություններն ավելի նպատակային կդառնան, իսկ տնտեսվարող սուբյեկտները կարող են կարգավորել իրենց խնդիրները` մարելով տարիներով կուտակված հարկային պարտքն առանց տույժ-տուգանքների: Այսպիսով, 2012-ին ՊԵԿ-ում, ըստ էության, հաշվառված կլինեն միայն գործող կազմակերպություններ և հարկային մարմինները գործ կունենան այն պարտքերի հետ, որոնք իսկապես բռնագանձման ենթակա են: