
22/12/2022 12:58
Լույս հիմնադրամ. Որքանո՞վ է Եվրոպան կախված ռուսական գազից և ունի՞ արդյոք այլընտրանքային լուծումներ
ԼՈՒՅՍ հիմնադրամն ուսումնասիրել է Եվրոպայի կախվածությունը ռուսական գազից և դիտարկել հնարավոր այլընտրանքային լուծումները։
Այսպես՝
- 2021-ին Ռուսաստանը դեպի Եվրոպա միայն խողովակաշարերով արտահանել է 167 մլրդ մ³ գազ (որից ԵՄ երկրներ՝ 132.3 մլրդ մ³-ը), իսկ ՀԲԳ տեսքով արտահանել է 17.4 մլրդ մ³ գազ (որից միայն ԵՄ երկրներ՝ 14.3 մլրդ մ³-ը)։ 2021-ին ՌԴ մասնաբաժինը դեպի Եվրոպա բնական գազի մատակարարման մեջ կազմել է 38․5%, իսկ միայն ոչ եվրոպական աղբյուրների շրջանում՝ շուրջ 54%։ Ընդհանուր առմամբ Ռուսաստանից ներմուծված գազը կազմել է ԵՄ սպառման շուրջ 40%-ը, ԵՄ նավթի ներմուծման մոտ 25%-ը և ածխի ներմուծման 20%-ը նույնպես բաժին է հասնում Ռուսաստանին։
- Հիմնականում ռուսական գազը դեպի Եվրոպա և Թուրքիա է ուղղվում խողովակաշարերի միջոցով, որոնց տարեկան ընդհանուր հզորությունը կազմում է գրեթե 300 մլրդ մ³։
- Պատմականորեն ռուսական գազի զգալի մասը դեպի Եվրոպա մատակարարվում էր Ուկրաինայի տարածքով․ 1998-ին Գազպրոմը ավելի քան 140 մլրդ մ³ գազի շուրջ 70%-ը ԵՄ-ին մատակարարել է ուկրաինական տարանցման ճանապարհներով։ Սակայն ներկայումս, օրինակ, 2021-ին, Ուկրաինայի տարածքով դեպի ԵՄ տեղափոխված գազի ծավալը չի գերազանցել 42 մլրդ մ³-ը։
- Գերմանիան՝ Եվրոպայի ամենամեծ տնտեսությունը, բնական գազի սպառման շուրջ 50%-ը ապահովում է ռուսական գազի հաշվին։ Միաժամանակ, Գերմանիայի վերջնական էներգիայի 25%-ը ստացվում է գազից։
- 2022-ի առաջին 9 ամիսներին ԵՄ-ն ՌԴ-ից ներմուծել է 70,7 մլրդ մ³ գազ՝ նախորդ տարվա 117 մլրդ-ի փոխարեն։ Ընդհանուր առմամբ, ՌԴ-ից ԵՄ գազի ներմուծումը 9 ամսում կրճատվել է 40%-ով (46.3 մլրդ մ³-ով)՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Ընդ որում, խողովակաշարերով ռուսական գազի ներմուծումը 9 ամսվա տվյալներով գրեթե կրկնակի կրճատվել է, իսկ ահա ՀԲԳ տեսքով ներմուծումներն աճել են 46%-ով՝ կազմելով 16,5 մլրդ մ³։
- Ըստ եվրոպական հանձնաժողովի ներկայացրած տվյալների՝ միայն 2022թ․ առաջին կիսամյակի ընթացքում գազի արտաեվրոպական ներմուծումների ընդհանուր արժեքը կազմել է շուրջ 150 մլրդ եվրո։ Սա գրեթե համարժեք է 2021թ․ ողջ տարվա ցուցանիշին, ինչպես նաև մի քանի անգամ գերազանցում է 2020թ․ ցուցանիշը։
- 2022թ․ առաջին կիսամյակի տվյալներով ԵՄ կախվածությունը ռուսական ներմուծումից շարունակում է մնալ էական՝ ավելի քան 30%։ Իհարկե, հաշվի առնելով Հյուսիսային հոսքի փակումը՝ երկրորդ կիսամյակում այդ կախվածությունը առավել կկրճատվի, բայց ձմռանը պահանջարկի ավելացման արդյունքում ամեն ինչ կարող է վերադառնալ «ի շրջանս յուր»։
- ՌԴ 2022թ․ բյուջեում ռուսական նավթի բազային գինը սահմանված է $44.2/բարել, իսկ բնական գազի արտահանման գինը՝ $250 հազար մ³-ի դիմաց։ Ստացվում է, որ նույնիսկ եթե ռուսական գազի ներմուծումը ԵՄ 2022թ․ 9 ամսում կրճատվել է 40%-ով, ապա հաշվի առնելով, որ գազի միջին գինը կանխատեսվածից մոտ 400%-ով ավելի է, ակնհայտ է, որ ՌԴ եկամուտները միայն ավելացել են։ Նույնը կարելի է ասել նաև նավթի մասին։
- Տնտեսական բեռի տեսանկյունից ռուսական էներգակիրների նկատմամբ ԵՄ պատժամիջոցները ավելի թանկ են նստել ԵՄ-ի վրա՝ վերջինիս ծախսերը շեշտակիորեն ավելացնելով, քան ՌԴ-ի վրա, որի եկամուտները շարունակել են աճել։
- ԵՄ-ը որպես ռուսական գազի հիմնական այլընտրանքներից մեկը դիտարկում է նորվեգական ներմուծումների ավելացումը։ Սակայն Նորվեգիան չունի համապատասխան պաշարներ՝ ԵՄ-ին ավելի մեծ ծավալներով և երկարաժամկետ գազ մատակարարելու համար։ Նույնիսկ ներկայիս տեմպի պահպանման դեպքում վերջինիս պաշարները կսպառվեն առաջիկա տասնամյակի ընթացքում, իսկ արդյունահանման ավելացումը ավելի կարագացնի այդ գործընթացը։
- 2022թ․ ինչպես առաջին, այնպես էլ երկրորդ եռամսյակի տվյալներով ԵՄ գազի ներմուծման 34%-ը ապահովվել է ՀԲԳ հաշվին, որն առաջին անգամ գերազանցել է ռուսական ներմուծումների ծավալը։ 2022թ առաջին եռամսյակի ընթացքում նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ՀԲԳ ներմուծման ծավալն ավելացել է 72%-ով՝ կազմելով 29.8 մլրդ մ³, իսկ 2-րդ եռամսյակում՝ 49%-ով՝ 35.6 մլրդ մ³։ Միայն 2-րդ եռամսյակում ԵՄ-ն ներմուծված 35.6 մլրդ մ³ հեղուկ բնական գազի համար վճարել է 31,4 մլրդ եվրո։ Ընդհանուր առմամբ, 2022թ․ առաջին կիսամյակի ընթացքում ԵՄ-ն ԱՄՆ-ից ներմուծել է 39 մլրդ մ³ գազ, ինչը 117%-ով ավելի է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից, ինչպես նաև արդեն իսկ 70%-ով գերազանցում է 2021թ․ ողջ տարվա ցուցանիշը։ Հատկանշական է, որ դեպի ԵՄ ՀԲԳ ներմուծողներից միայն ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի պարագայում են մատակարարումները շեշտակի ավելացել։
«Էներգետիկ ճգնաժամը Եվրոպայում և ադրբեջանական գազի գործոնը» վերտառությամբ վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով՝ https://bit.ly/3G6nUoJ ։
Լրահոս
10:55 24/03 | Ֆինանսական
Դրամի փոխարժեք. 10:50 - 24/03/23
10:33 24/03 | Կրիպտո
Bitcoin-ի փոխարժեքն աճել է - 24/03/23
Արտարժույթ
10:30 25/03 | Առք | Վաճառք |
AMD / USD | 386.00 | 390.00 |
AMD / EUR | 417.00 | 422.00 |
AMD / RUR | 5.02 | 5.10 |
դոլար | ||
դոլար | ||
ԿԲ Փոխարժեքներ
24/03/2023
Դոլար / Դրամ
388.07
-0.26
Եվրո / Դրամ
416.17
-6.14
Ռուբլի / Դրամ
5.07
-0.03
Ֆունտ / Դրամ
473.33
-4.04
Կրիպտոարժույթներ
10:30 25/03
BTC/AMD
10,683,389
-2.91%
BTC/USD
27529.54
-2.85%
ETH/USD
1750.98
-3.54%
BCH/USD
125.41
-2.72%
BIT/USD
0.514547
-3.24%
XRP/USD
0.447253
+2.25%
LTC/USD
92.81
-2.78%
BNB/USD
324.01
-0.58%
DOGE/USD
0.075037
-2.25%
ETH/BTC
0.063603642
-0.70%
BCH/BTC
0.004555565
+0.15%
BIT/BTC
0.004555565
-0.40%
XRP/BTC
0.000016246
+5.25%
LTC/BTC
0.00337145
+0.08%
BNB/BTC
0.011769445
+2.34%
DOGE/BTC
0.000002726
+0.63%
Ոսկու հարգեր
24/03/2023
դրամ
999 հարգ
24k
24,678.37
958 հարգ
23k
23,650.10
916 հարգ
22k
22,621.84
720 հարգ
18k
18,508.78
625 հարգ
15k
15,423.98
585 հարգ
14k
14,395.72
500 հարգ
12k
12,339.19
417 հարգ
10k
10,282.65
375 հարգ
9k
9,254.39
FOREX
09:26 25/03
EUR/USD
1.0759
-0.58%
GBP/USD
1.223
-0.38%
USD/JPY
130.69
+0.27%
EUR/GBP
0.8795
-0.20%
Նավթ
09:26 25/03
դոլար / բարել
Brent
74.99
-0.95%
Light Sweet
69.20
-0.79%
COMEX
09:26 25/03
$ / տր. ունց.
Ոսկի
1981.00
-0.73%
Արծաթ
23.37
+0.52%
Պլատին
986.30
-0.48%
LME / 3M
09:26 25/03
դոլար / տոննա
Ալյումին
2337.00
+0.47%
Պղինձ
8921.50
-1.21%
Նիկել
23468.00
+4.22%
Անագ
24830.00
+1.98%
Կապար
2125.50
-0.02%
Ցինկ
2891.50
-0.53%
Մոլիբդեն
62015.96
-5.76%
Կոբալտ
34180.00
+0.00%
Ինդեքսներ
09:26 25/03
կետ
Dow Jones
32237.53
+0.41%
S&P 500
3970.99
+0.56%
NASDAQ
11823.96
+0.31%
FTSE
7405.45
-1.26%
CAC 40
7015.10
-1.74%
DAX
14957.23
-1.66%
RTSI
977.75
-1.18%
Nikkei
27385.25
-0.13%
Topix
1955.32
-0.10%
Hang Seng
19915.68
-0.67%
SSEC
3265.65
-0.64%
ԿԲ Տոկոսադրույքներ
24/03/2023
Վերաֆին. տոկ.
Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք
10.75
+0.00%
Լոմբ. ռեպո
Լոմբարդային ռեպո
12.25
+0.00%
Միջ. ներգր.
Դրամական միջողների ներգրավման տոկոսադրույք
9.25
+0.00%
Մակրոտնտեսական
01/2023
ՏԱՑ
Տնտեսական Ակտիվության Ցուցանիշ
+10.5%
ԱԱԾ 3
Արդյունաբերական Արտադրանքի Ծավալ
177.7
+1.40%
Արտահանում 1
Արտահանում
572.8
+130.0%
Ներմուծում 1
Ներմուծում
727.1
+72.5%
ՍԳԻ
Սպառողական Գների Ինդեքս
+8.10%
Աշխատ. 2
Միջին ամսական անվանական աշխատավարձը
249,278
+22.0%
Առևտուր 3
Առևտրի շրջանառություն
292.9
+17.7%
Գյուղտնտ. 3,4
Գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալ
1,021.4
+0.4%
Ծառայ. 3
Ծառայությունների ծավալ
216.0
+25.9%
Շին. 3
Շինարարության ծավալ
16.0
+12.2%
1 - մլրդ դոլար, 2 - դրամ, 3 - մլրդ դրամ, 4 - եռամսյակային